VCCI_ Góp ý Thông tư hoạt động thanh toán, chuyển tiền cho giao dịch chuyển khấu hàng hóa

Kính gửi: Vụ Quản lý ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Trả lời Công văn số 7021/NHNN-QLNH của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc đề nghị góp ý Dự thảo Thông tư hướng dẫn hoạt động thanh toán, chuyển tiền cho các giao dịch chuyển khẩu hàng hóa (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp, có một số ý kiến như sau:

1. Về nguyên tắc thanh toán, chuyển tiền liên quan đến hoạt động kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa (Điều 3)

• Theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Dự thảo thì “việc chuyển tiền ra nước ngoài để thanh toán cho hợp đồng mua hàng và việc nhận nguồn thu ngoại tệ từ hợp đồng bán hàng trong cùng một giao dịch kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa của thương nhận phải được thực hiện tại cùng một ngân hàng được phép”. Quy định này cần được xem xét ở một số điểm sau:
• Về mục tiêu quản lý nhà nước: Theo giải trình tại Bản Thuyết minh thì mục đích của quy định trên là “giúp ngân hàng được phép kiểm soát được nguồn ngoại tệ chuyển ra, cũng như đảm bảo doanh nghiệp phải chuyển nguồn thu ngoại tệ về nước”. Theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Dự thảo thì “mọi hoạt động thanh toán, chuyển tiền liên quan đến kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa phải thực hiện thông qua ngân hàng được phép”. Với quy định này thì các nguồn thu ngoại tệ chuyển ra và nguồn thu ngoại tệ chuyển về đều có thể được kiểm soát thông qua các ngân hàng được phép. Do đó, yêu cầu hoạt động chuyển tiền thanh toán cho hợp đồng mua hàng và nhận tiền từ hoạt động bán hàng qua một ngân hàng được phép để đảm bảo mục tiêu trên là chưa thực sự hợp lý;
• Quy định trên có thể gây ra những khó khăn và gia tăng chi phí cho doanh nghiệp kinh doanh chuyển khẩu. Kinh doanh chuyển khẩu, doanh nghiệp phải thực hiện hai giao dịch (hợp đồng mua hàng và hợp đồng bán hàng) với hai nhóm khách hàng khác nhau. Đối với mỗi giao dịch, đối tác khác nhau các bên có thể thỏa thuận các phương thức thanh toán với những ngân hàng khác nhau. Việc yêu cầu hoạt động chuyển tiền của hai giao dịch này phải thông qua một ngân hàng sẽ có thể tác động đến quyền tự do thỏa thuận của các bên, gây khó khăn, rủi ro cho hoạt động kinh doanh.

Để đảm bảo tính minh bạch và hợp lý, đề nghị Ban soạn thảo giải trình vấn đề tại sao việc chuyển tiền ra nước ngoài để thanh toán cho hợp đồng mua hàng và việc nhận nguồn thu ngoại tệ từ hợp đồng bán hàng trong cùng một giao dịch kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa của thương nhận được thực hiện tại nhiều ngân hàng được phép khác nhau thì không thể kiểm soát được nguồn thu ngoại tệ chuyển ra và đảm bảo doanh nghiệp phải chuyển nguồn thu ngoại tệ về nước và đánh giá các tác động của quy định này đối với doanh nghiệp, nhất là các vấn đề nêu ở trên. Trong trường hợp không giải trình thuyết phục, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bỏ quy định tại khoản 3 Điều 3 Dự thảo.

• Khoản 5 Điều 3 Dự thảo quy định “nguồn thu ngoại tệ từ hợp đồng bán hàng phải chuyển vào tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ của thương nhân mở tại ngân hàng được phép tại Việt Nam phù hợp với thời hạn thanh toán của hợp đồng hoặc các chứng từ thanh toán”. Yêu cầu nguồn thu ngoại tệ của hợp đồng phải chuyển vào tài khoản phù hợp với “thời hạn hanh toán” dường như chưa phù hợp bởi trên thực tế việc thực hiện nghĩa vụ thanh toán của các bên trong hợp đồng có thể xảy ra vi phạm về thời hạn, vì vậy trong trường hợp này nguồn thu ngoại tệ không thể chuyển vào tài khoản phù hợp với “thời hạn thanh toán của hợp đồng” được. Để đảm bảo tính hợp lý, đề nghị Ban soạn thảo sửa đổi quy định để có thể dự liệu được các trường hợp trên thực tế có thể xảy ra.

2. Trách nhiệm của thương nhân:

Khoản 2 Điều 5 Dự thảo quy định thương nhân phải “thực hiện nghiêm túc các quy định tại Thông tư này”. Quy định này là thừa và không cần thiết, vì là điều đương nhiên dù có quy định hay không, đề nghị Ban soạn thảo bỏ quy định tại khoản 2 Điều 5.

Trên đây là một số ý kiến tổng hợp ban đầu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đối với Dự thảo Thông tư hướng dẫn hoạt động thanh toán, chuyển tiền cho các giao dịch chuyển khẩu hàng hóa. Rất mong quý Cơ quan soạn thảo cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện.

Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý Cơ quan.