Góp ý Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (Công văn số 0961/LĐTM-PC ngày 16/6/2025)

Kính gửi: Bộ Tài chính

Trả lời Công văn số 7496/BTC-QLCS của Bộ Tài chính về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có một số ý kiến như sau:

Về quản lý, sử dụng tài sản công tại tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức khác được thành lập theo quy định của pháp luật về hội (Điều 66)

So với quy định hiện hành, Dự thảo đã có sự điều chỉnh về quản lý, sử dụng tài sản công tại tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức khác (sau đây gọi tắt là tổ chức) theo hướng tăng tính tự chịu trách nhiệm, tự chủ của các tổ chức. Theo đó, Ban lãnh đạo của tổ chức sẽ phê duyệt sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết mà không cần phải có sự thống nhất của cơ quan có thẩm quyền. Điều này là hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức trong quản lý, khai thác có hiệu quả tài sản công.

Tuy nhiên, tính tự chủ của việc khai thác, sử dụng tài sản công tại các tổ chức dường như chưa được quy định một cách triệt để tại Dự thảo. Cụ thể, theo quy định tại khoản 5 Điều 66 Dự thảo, “việc xử lý số tiền thu được từ việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết như sau: sau khi chi trả các chi phí có liên quan, trả nợ vốn vay, vốn huy động (nếu có) và thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, phần còn lại, tổ chức được trích một khoản tương ứng với mức trích lập quỹ khen thưởng và quỹ phúc lợi theo quy định về cơ chế tài chính áp dụng đối với đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên; phần còn lại nộp ngân sách nhà nước trung ương (đối với tổ chức thuộc trung ương quản lý), ngân sách địa phương (đối với tổ chức thuộc địa phương quản lý) theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước”.

Việc quy định về xử lý số tiền thu được từ việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh trên tại tổ chức cần được xem xét lại như sau:

Theo quy định tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết của tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức khác tương tự như đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có yêu cầu liên quan đến yếu tố tài chính “Tính đủ và nộp toàn bộ số tiền khấu hao tài sản cố định vào ngân sách nhà nước, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về thuế, phí, lệ phí và nghĩa vụ tài chính khác với Nhà nước theo quy định của pháp luật;”; “Thực hiện theo cơ chế thị trường và tuân thủ quy định của pháp luật có liên quan” (điểm e, điểm h khoản 2 Điều 55; điểm g, e khoản 2 Điều 69).

Dự thảo đã hướng dẫn đối với tổ chức sự nghiệp công lập theo hướng “nộp ngân sách ngân sách nhà nước một khoản tiền tối thiểu bằng 2% doanh thu đơn vị sự nghiệp công lập thu từ hoạt động kinh doanh, cho thuê, kinh doanh, liên kết (ngoài các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác theo quy định tại điểm c khoản này)”. Quy định này vừa tạo tính tự chủ cho đơn vị sự nghiệp công lập vừa đảm bảo trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Cách thức quy định này cũng đảm bảo sự thuận lợi trong thực hiện và giám sát của Nhà nước.

Tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ có tính chất tương tự như đơn vị sự nghiệp công lập, thực hiện các nhiệm vụ được Nhà nước giao. Các tổ chức này không phải tổ chức kinh tế, các hoạt động của tổ chức không có tính chất kinh doanh, các khoản phát sinh lợi nhuận quay trở lại phục vụ hoạt động cho tổ chức. Trên thực tế, một số hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ như VCCI phải tự chủ tài chính, không được Ngân sách Nhà nước cấp kinh phí hoạt động. Việc tìm kiếm nguồn thu để duy trì hoạt động và thực hiện vai trò, chức năng, nhiệm vụ của những tổ chức này khá khó khăn. Nhà nước giao tài sản công (nhà, đất hoặc hỗ trợ kinh phí để xây dựng trụ sở) và cho phép sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết là chính sách phù hợp, tạo điều kiện cho các tổ chức có nguồn thu phục vụ cho hoạt động của mình.

Vì vậy, cần thiết kế cơ chế quản lý tài chính để vừa đảm bảo tính tự chủ của các tổ chức chính trị, xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp vừa tránh thất thoát tài sản của Nhà nước theo hướng tiếp cận quản lý đối với đơn vị sự nghiệp công lập tại Dự thảo.

Đề nghị thiết kế khoản 5 Điều 66 Dự thảo tương tự như khoản 4 Điều 51, cụ thể: tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức khác không được Nhà nước đảm bảo kinh phí hoạt động, được thành lập theo quy định của pháp luật về hội phải nộp ngân sách nhà nước một khoản tiền tối thiểu bằng 2% doanh thu từ hoạt động kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết (ngoài các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác theo quy định).

Trên đây là một số ý kiến của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đối với Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Rất mong quý Cơ quan cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện.

Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý Cơ quan.