Ý kiến của Ông Nguyễn Văn Hương tại Hội thảo Hoàn thiện Báo cáo Rà soát Luật Đấu thầu

      Mọi người nhắc nhiều đến vấn đề theo thông lệ, hội nhập…Thực ra quy định của chúng ta là bị ảnh hưởng bởi quy định đấu thầu của WorldBank và ADB rất nhiều. Mà hệ thống đấu thầu của WB và ADB là bảo vệ nhà thầu. Còn hệ thống đấu thầu của PTP có những nội dung rất linh hoạt, bảo vệ chủ đầu tư. Như vậy thì chúng ta đã có học tập và chọn lọc.

     Về nội dung chung nên viết lại phần khái quát chung vì phần tổng hợp này có những nội dung chồng chéo nhau, có những nhận định không thể hiện từng giai đoạn trong đấu thầu.

     Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng. Dự án trong đầu tư phát triển thì đúng là Việt Nam chưa có một văn bản nào tổng hợp hay văn bản nói các hoạt động đầu tư phát triển là gì cũng như giải thích khái niệm đầu tư phát triển. Tôi cũng muốn đưa ra hướng giải thích dự án đầu tư phát triển theo hướng nào, chúng ta có thực hiện theo Hiệp định mua sắm Chính phủ năm 2010 của WTO là hướng dẫn mua sắm hàng hóa để bán hay mua sắm đấu thầu hàng hóa dịch vụ để phục vụ việc cung cấp hàng hóa dịch vụ để bán thì nó không thuộc phạm vi điều chỉnh và mua sắm không làm tăng tài sản cố định, thì những tài sản đó không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật. Có lẽ chúng ta nên có hướng như vậy trong báo cáo.

     Về hợp đồng. Cần xem xét lại vấn đề dự toán. Thông tư 04/2010 nói rất rõ có thể tham khảo định mức đơn giá do Sở xây dựng ban hành hàng tháng, tuy nhiên xây dựng dự toán tháng 5 nhưng đến tháng 6 mới có định mức đơn giá của tháng 5 ban hành. Tóm lại những người xây dựng dự toán của tháng 5 thì phải xây dựng dựa vào dự toán tháng 4. Trong trường hợp đấy thì dự toán xây dựng trên cơ sở giá hiện tại thậm chí là giá quá khứ. Trong khi đó giá thanh toán hợp đồng cho nhà thầu là giá tương lai, nhà thầu chào khi thực hiện hợp đồng xong thì được thanh toán, trong khi đó giới hạn giá hợp đồng phải nhỏ hơn giá dự toán và dự toán là cơ sở xây dựng giá gói thầu. Trong trường hợp đó thấy giữa giá tương lai phải nhỏ hơn giá quá khứ hay giá hiện tại?

     Về hợp đồng EPC nhóm chuyên gia có nói hợp đồng EPC đề xuất theo hướng trọn gói. Thực ra đối với EPC thế giới người ta có 3 hình thức chính là trọn gói, đơn giá và hợp đồng cộng chi phí, nhà thầu được thanh toán khi thực hiện thành công cộng thêm % tỷ lệ lãi trên tổng số giá hợp đồng đấy. Tôi mong nhóm chuyên gia nghiên cứu thêm quyền rất phổ biến trên thế giới là tìm hiểu hợp đồng EPC.

     Ngoài ra chúng tôi cũng đang có hướng là xây dựng chương liên quan đến hợp đồng mua sắm Chính phủ trong Luật mua sắm công sắp tới. Tôi đồng ý với ý kiến là luật hợp đồng của Trung Quốc rất là đồ sộ có 428 điều tuy nhiên trong hợp đồng đó thì điều chỉnh cả hợp đồng đối với lĩnh vực tư nhân. Tuy nhiên chúng ta chỉ nên tập trung vào Luật hợp đồng mua sắm của chính phủ thôi. Báo cáo sẽ tốt hơn nếu chúng ta đẩy mạnh về hình thức hợp đồng. Hiện nay có những hình thức hợp đồng mà kể cả WB và ADB không có quy định, Việt Nam cũng không có. Nhưng trên thực tế ở Việt Nam đã có những hình thức hợp đồng như vậy, thì chúng ta nên có những đề xuất để đưa những hợp đồng đó vào trong luật.

     Về quản lý hợp đồng thì thực ra FIDIC là mẫu hợp đồng phổ biến trên thế giới. Nhưng nếu nhóm chuyên gia nghiên cứu ngoài FIDIC thì hiện nay có 5 hệ thống hợp đồng khác trên thế giới và người ta không áp dụng FIDIC là tại sao?

     Ngoài ra tôi cũng mong muốn báo cáo có thêm là bỏ nội dung về mặt thương hiệu của hàng hóa nhưng vấn đề quá nhỏ. Hay bổ sung thêm 3 vấn đề. Thứ nhất là hình thức lựa chọn nhà thầu, hiện nay chúng ta chưa định rõ là đối với tư vấn thì áp dụng hình thức nhà thầu nào, xây lắp có hình thức thì áp dụng riêng…chúng ta nên tập trung nói về hình thức lựa chọn thầu.

     Ngoài ra ở Việt Nam hiện nay là vấn đề phân cấp. Chúng ta xem vấn đề phân cấp trong luật mua sắm công hiện nay được chưa? Cần có kiểm soát nào tốt hơn để thực hiện việc phân cấp thành công không? Bởi vì hiện nay chúng ta phân cấp nhưng không đúng năng lực.

     Tôi mong báo cáo tập trung vấn đề cưỡng chế hay thực thi các quy định pháp luật đấu thầu. Hiện nay chúng tôi đưa ra quy định rất là tốt. Tuy nhiên vấn đề cưỡng chế thực thi chưa được đề cao.