Trích ý kiến của ĐBQH Nguyễn Thị Vân Lan – Thành phố Đà Nẵng

Kính thưa Chủ tọa kỳ họp.

Tôi định không đăng ký để ủng hộ phương án rút ngắn thời gian, nhưng thời gian vẫn còn nên tôi đăng ký phát biểu thêm một số ý nữa. Tôi xin có ý kiến tôi thấy chúng ta có ý kiến nhiều nhất ở hai chỗ phạm vi điều chỉnh, tôi nghĩ đây là một nội dung rất quan trọng khi chúng ta xây dựng luật này. Bởi vì nó liên quan luôn đến việc hỗ trợ, đầu tư kinh phí và chỉ đạo hoạt động nêu như thế nào để nó có hiệu quả, tôi thấy hôm nay rất quan trọng. Và nhiều ý kiến tôi thấy cũng có lý do của mình nhưng tôi thấy thế này. Dù sao đi nữa, tôi thấy vẫn phải có sự phân biệt, sự phân biệt những tổ chức chính trị xã hội với các tổ chức nghề nghiệp để có sự lãnh đạo, có sự đầu tư của chúng ta khác nhau.

Các đồng chí nói vai trò lịch sử trong thời gian trước đây đến bây giờ thì nó khác đi rồi v.v... Nhưng tôi thấy vẫn phải có sự phân biệt. Tôi rất nhất trí với ý kiến các đồng chí nói là chúng ta nêu như thế nào đây, nhất là trong xu thế hội nhập hiện nay. Đặc biệt sắp đến chúng ta gia nhập WTO thì nó không còn nên sự phân biệt đối xử đó. Nhưng trong thực chất chúng ta vẫn có sự phân biệt. Vì tôi thống nhất với Dự thảo lần này như anh Phú và một số đồng chí nói, tôi thấy nêu như thế này nó vừa phải, để chúng ta vừa là nó có tính thuyết phục cao phát huy tinh thần đại đoàn kết toàn dân, nhưng chúng ta cũng có những tổ chức đặc thù của chúng ta thì đổi xử của chúng ta cũng có khác. Cho nên tôi thấy đối với Khoản 1, Điều 3 phạm vi điều chỉnh, tôi nhất trí ý kiến thêm vào cụm từ là luật này quy định về thành lập, tổ chức, hoạt động của hội và quản lý Nhà nước hội có tư cách pháp nhân. Như thế ta thấy nó cũng liên quan đến Khoản 2, Điều 5 là áp dụng pháp luật về hội. Như thế Khoản 1, Điều 3 quy định chung tất cả cho tất cả các loại hình hội, nhưng ở Khoản 2, Điều 5 thì chúng ta thấy có tính đặc thù: trong trường hợp đặc thù liên quan đến tổ chức hoạt động của hội và việc quản lý Nhà nước về hội quy định tại luật khác mà có quy định khác với quy định của luật này thực hiện theo quy định của luật đó. Trong đó có kể cả một số luật chưa có luật cụ thể, ví dụ như Hội phụ nữ, ví dụ như Hội nông dân, Hội cựu chiến binh, còn công đoàn, thanh niên và Mặt trận Tổ quốc thì có rồi. Tôi thấy những tổ chức trong hệ thống chính trị của chúng ta mà chính sự ra đời của nó gắn liền với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng, của nhân dân, của Nhà nước tôi thấy trong mục này thì vừa phải. Cho nên tôi thấy về phạm vi điều chỉnh như thế là phù hợp.

Ý thứ hai, nội dung quản lý Nhà nước, tôi thấy nêu rõ ở Điều 7, Điều 8, Điều 28, nhưng tôi đề nghị nếu chúng ta dùng từ như thế này không thể hiện được nội dung quản lý Nhà nước của chúng ta. Khoản 2, Điều 7 quy định đăng ký việc thành lập, hợp nhất, sáp nhập, chia tách, ở Khoản 4, Điều 8 là Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm đăng ký việc thành lập. Ở Điều 28 trang 9 cũng có dùng từ Bộ Nội vụ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm đăng ký việc hợp nhất, sáp nhập. Tôi thấy dùng từ "đăng ký" ở đây xin lỗi là nó chưa chính xác mà nó không thể hiện vai trò quản lý của mình. Người đi đăng ký để được cấp giấy phép mới gọi là đăng ký, còn vai trò quản lý Nhà nước ở đây là quyết định việc thành lập, chia tách, sáp nhập v.v... Cho nên tôi đề nghị nội dung quản lý Nhà nước như thế cho nó rõ.

Nội dung thứ ba, thủ tục thành lập hội ở địa phương chúng tôi thấy rất lấn cấn một nội dung ở chỗ này. Ở đây chúng ta thấy rằng các tổ chức hội nó khác với các tổ chức chính trị, xã hội hiện nay là như các đoàn thể của chúng ta quản lý theo ngành dọc từ Trung ương xuống đến cơ sở theo 4 cấp như thế. Cho nên việc quản lý ra quyết định chuẩn y ban chấp hành v.v... thì nó thuận lợi trong mọi thủ tục để khi cấp đó đại hội rồi thì có thể hoạt động được ngay. Nhưng ở tổ chức hội này theo điều chỉnh của luật này chúng tôi thấy ở đây quy định Bộ Nội vụ có trách nhiệm thành lập, hợp, tách, chia tách ở cấp Trung ương.

Còn ở Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố, địa phương không quy định trong việc thành lập chia tách ở địa phương. Do đó nó không theo quản lý ngành dọc 4 cấp như các hội đoàn thể khác và ở đây chúng ta có quy định Ủy ban nhân dân cấp thành phố chỉ có quyết định công nhận điều lệ hội thôi, đó là một điều đúng rồi. Nhưng bây giờ chưa có tổ chức nào quy định điều lệ bởi vì không theo 4 cấp cho nên điều lệ Trung ương cũng không quy định điều đó, đó là ai công nhận Ban chấp hành, Ban lãnh đạo của hội đó.

Một cái trong thực tế nó vướng mắc sau khi thành lập ở cấp tỉnh, cấp huyện, quận rồi thì Uỷ ban nhân dân thành phố cấp quận huyện, Trung ương chỉ quyết định công nhận Điều lệ hội thôi. Còn ai công nhận Ban chấp hành đó, ai công nhận Ban lãnh đạo hội đó thì không ai bỏ lửng. Do đó khi đăng ký thủ tục đặc biệt khắc con dấu thì họ hỏi quyết định chuẩn y của Ban chấp hành đâu, quyết định của Ban lãnh đạo đó là của ai thì không tìm đâu ra quyết định đó cả. Cho nên đó là một thực tế chúng tôi xin phản ảnh để Ban soạn thảo nghiên cứu xem thử như thế nào.