Góp ý Dự thảo Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật (Công văn số 0911/LĐTM-PC ngày 10/6/2025)

Kính gửi: Bộ Tư pháp

Trả lời Công văn số 3291/BTP-CTXDVBQPPL của Bộ Tư pháp về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có một số ý kiến góp ý đối với Dự thảo như sau:

Về phương án xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật (Điều 4)

– Về thời hạn giải quyết các khó khăn, vướng mắc

         Theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Dự thảo, các khó khăn, vướng mắc do quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải được xử lý trước ngày 01/3/2027 theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

         Không rõ thời hạn 01/3/2027 dựa trên căn cứ nào? Đây là thời hạn ban hành các văn bản sửa đổi luật, nghị quyết hay là thời hạn có hiệu lực của các văn bản sửa đổi luật, nghị quyết? Thông thường, trong năm Quốc hội sẽ họp vào tháng 5 và tháng 10, và sẽ thông qua luật trong các kỳ họp này. Đề nghị xem xét lại thời hạn 01/3/2027 để phù hợp với thực tế.

– Về ban hành nghị quyết của Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định tại luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Dự thảo, trong thời gian luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa được sửa đổi, bổ sung, để kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc “Chính phủ được ban hành nghị quyết quy phạm pháp luật để điều chỉnh một số quy định đang được quy định trong các điều, khoản, điểm có liên quan tại luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội do Chính phủ trình, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội tại kỳ họp gần nhất”.

Quy định này được giải trình là “giải pháp tình thế nhưng cần thiết, có tính linh hoạt cao, nhằm tránh tình trạng “chờ sửa luật” gây ách tắc hoạt động quản lý, đầu tư, kinh doanh và ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển kinh tế – xã hội”.

Quy định này sẽ tạo ra cơ chế thúc đẩy nhanh hơn việc giải quyết các khó khăn, vướng mắc của quy định về kinh doanh. Tuy vậy, có một số lưu ý về cơ sở pháp lý đối với quy định này. Bởi vì theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản quy phạm pháp luật phải thống nhất với văn bản quy phạm có giá trị cao hơn.

Mặt khác, quy định trên cũng chưa quy định rõ, liệu dự thảo nghị quyết của Chính phủ sẽ được phép quy định trái hoặc chưa thống nhất với luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ hay không? Và nguyên tắc áp dụng trong trường hợp này như nào, sẽ ưu tiên áp dụng quy định của nghị quyết của Chính phủ thay vì quy định tại luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội? Đề nghị quy định rõ về vấn đề này tại Dự thảo để đảm bảo tính minh bạch của quy định và thuận lợi trong áp dụng.

Theo quy định trên, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. Quy định này đang chưa rõ, trong kỳ họp gần nhất Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội có xem xét việc sửa đổi các luật, nghị quyết, pháp lệnh liên quan và thông qua các văn bản này không? Đề nghị quy định theo hướng các khó khăn, vướng mắc đã được sửa đổi tại dự thảo nghị quyết của Chính phủ sẽ được xem xét sửa đổi tại luật, nghị quyết, pháp lệnh liên quan tại kỳ họp gần nhất.

– Về xử lý khó khăn, vướng mắc tại các văn bản quy phạm pháp luật khác

Khoản 4 Điều 4 Dự thảo quy định “các khó khăn, vướng mắc do quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật khác không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì cơ quan ban hành văn bản phải sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền trong năm 2025 và 2026”.

Trong nhiều trường hợp, các quy định tại văn bản quy phạm pháp luật dưới luật phụ thuộc vào các quy định tại văn bản cấp luật, nghị quyết, pháp lệnh. Việc sửa các vướng mắc tại văn bản dưới luật phụ thuộc vào việc sửa của văn bản cấp luật, nghị quyết, pháp lệnh. Do đó, trong các trường hợp những vướng mắc, bất cập xuất phát từ văn bản luật, nghị quyết, pháp lệnh thì các văn bản pháp luật phải sửa đổi tương ứng sau khi luật, nghị định, pháp lệnh được sửa đổi.

Trường hợp các vướng mắc, khó khăn do quy định tại văn bản quy phạm pháp luật dưới luật, pháp lệnh, nghị quyết, thì việc đặt ra thời hạn giải quyết trong năm 2025 và 2026 là hợp lý.

Xuất phát từ tính chất trên, đề nghị phân tách khoản 4 thành hai trường hợp, nếu khó khăn, vướng mắc tại văn bản dưới luật và phụ thuộc vào quy định tại văn bản cấp luật, nghị quyết, pháp lệnh thì việc sửa đổi, bổ sung các quy định này đồng thời với sửa đổi luật, nghị quyết, pháp lệnh.

Trên đây là một số ý kiến bước đầu của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đối với Dự thảo Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật. Rất mong quý Cơ quan cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện.

Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý Cơ quan.