Góp ý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (Công văn số 0902/LĐTM-PC ngày 10/6/2025)

Kính gửi:  Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội

Trả lời Công văn số 3700/UBKHCNMT15 ngày 02/6/2025 của Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội về việc đề nghị góp ý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp, có ý kiến như sau:

1. Phương tiện quản lý thông tin hàng hoá

Điều 28, 34 Dự thảo yêu cầu hàng hoá trước khi lưu thông phải ghi nhãn vật lý, nhãn điện tử hoặc hộ chiếu số. Điều 7d quy định ứng dụng công nghệ trong hoạt động quản lý thông tin gồm mã số mã vạch, nhãn điện tử, hộ chiếu số… Theo phản ánh của doanh nghiệp, việc áp dụng công nghệ có ưu điểm trong một số trường hợp, nhưng đồng thời cũng yêu cầu doanh nghiệp đầu tư nhiều chi phí, chẳng hạn đăng ký sử dụng, phí duy trì hàng năm, việc đầu tư hệ thống kết nối.

Mục tiêu của quy định về thông tin hàng hoá là nhằm mục tiêu minh bạch thông tin với người tiêu dùng. Vì vậy, Nhà nước chỉ nên kiểm soát các thông tin mà doanh nghiệp phải cung cấp. Hình thức và phương thức cung cấp như nhãn vật lý hay nhãn điện tử, mã số mã vạch, hộ chiếu số… nên để tuỳ thuộc vào doanh nghiệp, theo điều kiện cụ thể của doanh nghiệp. Đặc biệt, quy định này là không khả thi với các sản phẩm nhỏ lẻ, dự kiến tạo gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp. Do vậy, đề nghị sửa đổi theo hướng “thực hiện ghi nhãn hàng hóa, nhãn điện tử hoặc hộ chiếu số của sản phẩm; thể hiện các thông tin về truy xuất nguồn gốc, mã số, mã vạch cho sản phẩm theo quy định của pháp luật về nhãn hàng hóa và truy xuất nguồn gốc”

2. Truy xuất nguồn gốc

Điều 7c Dự thảo yêu cầu hàng hoá có mức độ rủi ro cao bắt buộc truy xuất nguồn gốc. Truy xuất nguồn gốc có ý nghĩa lớn với các sản phẩm mà nguyên liệu trong toàn chuỗi có thể ảnh hưởng lên chất lượng sản phẩm cuối cùng mang đến cho người tiêu dùng, chẳng hạn như mặt hàng thực phẩm, đồ ăn. Tuy nhiên, quy định này chưa thực sự phù hợp với các mặt hàng công nghiệp như dệt may, máy móc công nghiệp, điện, điện tử… (hiện đang thuộc Danh mục hàng hoá nhóm 2). Các thành phần của sản phẩm công nghiệp đã được tiêu chuẩn hoá và sản phẩm cuối cùng cũng được đánh giá chặt chẽ. Nếu quy định với mục đích xác định xuất xứ, quy định này cũng không cần thiết vì đã có quy định về ghi nội dung xuất xứ tại nhãn hàng hoá. Nếu thanh kiểm tra, có thể dễ dàng xác định thông qua hồ sơ, chứng từ của sản phẩm. Quy định bắt buộc truy xuất nguồn gốc với tất cả hàng hoá có mức độ rủi ro cao sẽ làm gia tăng chi phí cho các doanh nghiệp. Do vậy, đề nghị sửa đổi quy định theo hướng giao Chính phủ quy định chi tiết các hàng hoá phải thực hiện truy xuất nguồn gốc.

3. Nghĩa vụ của doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu

Điều 12.2 Dự thảo quy định doanh nghiệp nhập khẩu phải cập nhật thông tin về hàng hoá nhập khẩu trên Cổng thông tin một cửa quốc gia. Mục đích của quy định là nhằm đảm bảo khả năng kết nối, chia sẻ phục vụ truy xuất nguồn gốc, giám sát thị trường. Tuy nhiên, các thông tin về hàng hoá nhập khẩu đã do các cơ quan quản lý chuyên ngành lưu trữ. Cụ thể, nếu doanh nghiệp làm thủ tục trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, dữ liệu cũng sẽ truyền về cơ quan chuyên ngành. Nếu thủ tục thực hiện trên Cổng chuyên ngành hoặc thực hiện theo phương thức truyền thống, cơ quan quản lý chuyên ngành cũng sẽ nắm được thông tin này. Như vậy, dù theo phương thức nào, cơ quan quản lý đã có thông tin về hàng hoá nhập khẩu. Thực tế hiện nay, không phải thủ tục nào cũng có thể thực hiện trên Cổng thông tin một cửa quốc gia. Do vậy, quy định này chưa thực sự cần thiết và tăng thủ tục không cần thiết cho doanh nghiệp. Do vậy, đề nghị bỏ quy định này.

Điều 12.2 Dự thảo yêu cầu doanh nghiệp cung cấp tài liệu, hồ sơ liên quan đến chất lượng cho người bán. Quy định này chưa rõ ràng vì tài liệu, hồ sơ liên quan đến chất lượng là một phạm trù rất rộng, bao gồm cả quy trình nghiên cứu, sản xuất, kiểm nghiệm, chứa đựng nhiều bí mật kỹ thuật, không thể cung cấp tất cả cho người bán hàng. Đề nghị sửa theo hướng tài liệu xác nhận chất lượng hàng hoá (phiếu kiểm nghiệm, giấy chứng nhận chất lượng, các giấy tờ hợp pháp khác theo quy định pháp luật).

4. Miễn công bố hợp quy

Điều 34.2 Dự thảo quy định về bảo đảm chất lượng hàng hoá nhập khẩu. Tuy nhiên, Dự thảo chưa có quy định về miễn công bố hợp quy, miễn kiểm tra chất lượng cho nguyên liệu nhập chỉ để sản xuất hàng hoá xuất khẩu. Đề nghị bổ sung nội dung này để giảm thủ tục, chi phí, hỗ trợ hoạt động sản xuất xuất khẩu.

5. Công bố tiêu chuẩn áp dụng

Điều 23.2 Dự thảo quy định về hình thức công bố tiêu chuẩn áp dụng. Ngoài các hình thức này, Dự thảo Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đã bổ sung yêu cầu phải công bố tiêu chuẩn trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn đo lường chất lượng. Do vậy, đề nghị bổ sung hình thức công bố này để tránh trùng lặp nghĩa vụ, tăng chi phí cho doanh nghiệp.

6. Một số góp ý khác

Điều 5.4 Dự thảo quy định biện pháp quản lý là “kết quả tự công bố tiêu chuẩn áp dụng”. Quy định này chưa rõ ràng, có thể dẫn đến cách hiểu phải có cơ quan quản lý công nhận mới coi là có “kết quả”, sinh ra thủ tục hành chính mới. Đề nghị sửa đổi theo hướng “kết quả tự công bố tiêu chuẩn áp dụng” (bỏ chữ “kết quả”).

Điều 44a.2 Dự thảo quy định người bán hàng phải cung cấp thông tin dấu hợp chuẩn, hợp quy trên nền tảng thương mại điện tử. Quy định này là chưa thực sự phù hợp. Mục đích của quy định là cung cấp thông tin cho người tiêu dùng về việc hàng hoá đảm bảo chất lượng. Do vậy, thông tin cần cung cấp là hàng hoá đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn nào. Hơn nữa, trách nhiệm cung cấp thông tin của người bán trên thương mại điện tử đã được quy định đầy đủ tại Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, Nghị định 52/2013/NĐ-CP (sắp tới là Luật Thương mại điện tử). Quy định tại Dự thảo vừa thừa, vừa không thống nhất với các văn bản pháp luật hiện hành. Do vậy, đề nghị bỏ quy định này.

Trên đây là một số ý của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam về Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá. Rất mong Quý Cơ quan cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện Dự thảo này.

Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của Quý Cơ quan./.