Góp ý của ông Trương Hồng Dương – Văn phòng Chính phủ

GÓP Ý  DỰ THẢO 10

 Về Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm

(Ngày  29 tháng 03 năm 2011).

Về cơ bản, nội dung Dự thảo Nghị định phù hợp với Luật An toàn thực phẩm, Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính và các văn bản pháp luật khác  có liên quan. Liên quan đến phạm vi điều chỉnh của Dự thảo Nghị định, tôi cho rằng, việc quy định có tính nguyên tắc, những quy định nào liên quan đến an toàn thực phẩm sẽ được tập trung chủ yếu ở dự thảo Nghị định này; trường hợp những quy định liên quan đến an toàn thực phẩm mà chưa được quy định tại Nghị định này nhưng lại được quy định tại Dự thảo Nghị định khác có liên quan thì sẽ áp dụng quy định tại Nghị định đó; việc quy định mang tính dẫn chiếu những quy định đã được Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2008 và Nghị định số 128/2008/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của 2 Pháp lệnh trên để tránh bỏ sót những hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm và khắc phục sự trùng lặp, chồng chéo giữa các quy định định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính là hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, để có thêm một bước tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo Nghị định trước khi trình cơ quan có thẩm quyền ban hành. Xin có một sô ý kiến như sau:

 

I. Về Chương I.  Phần quy định chung

 

1. Về mức phạt tiền

 

Theo quy định của Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính thì mức phat tiền tối đa là 100.000.000 không áp dụng đối với lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm. Vì vậy, tại khoản 1 Điều 3 Dự thảo Nghj định quy định mức xử phat tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm là 100.000.000 đồng cần giải trình, nêu rõ lý do.

 

2. Về áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả

 

Theo quy định của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính, trong trường hợp hành vi vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm khi phát hiện đã quá thời hiệu xử phạt thì không xử phạt nhưng cơ quan, người có thẩm quyền có thể áp dụng một hoặc các biện pháp khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, tại khoản 3 Điều 3 Dự thảo Nghị định lại quy định hạn chế, chỉ được áp dụng một số biện pháp khắc phục hậu quả mà không phải là toàn bộ các biện pháp khắc phục hậu quả là chưa phù hợp.

 

II. Về Chương II.Hành vi vi phạm hành chính, hình thức và mức xử phạt

 

1. Khái niệm “ Nguyên liệu không bảo đảm an toàn để sản xuất, chế biến thực phẩm” là khái niệm rất rộng, chung chung. Trong khi đó, tại khoản 2 Điều 5 Dự thảo Nghị định đã cụ thể hóa một số hành vi về nguyên liệu không bảo đảm an toàn để sản xuất, chế biến thực phẩm. Vì vậy, đề nghị cân nhắc sự khắc nhau về khung xử phạt đối với các hành vi cụ thể quy định tại khoản 2, Điều 5 Dự thảo (từ 5000.000 đến 10.000.000 đồng) với hành vi quy định mang tính khái quát tại khoản 3, Điều 5 Dự thảo  (từ 15.000.000 đến 20.000.000 đồng).

 2. Về biện pháp khắc phục hậu quả

  - Về biện pháp khắc phục hậu quả “ Buộc… thực hiện các biện pháp loại bỏ tạp chất do hành vi cố tình đưa vào thực phẩm…” quy định tại khoản 6, Điều 5 Dự thảo Nghị định

 Việc loại bỏ tạp chất đã đưa vào thực phẩm là việc làm hết sức khó khăn về kỹ thuật và tốn kém, thậm trí đã loại bỏ rồi  những vẫn không bảo đảm an toàn cho sức khỏe người dân. Để bảo đảm tính khả thi và hiệu quả trong hoạt động quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, đề nghị cân nhắc thêm về quy định biện pháp khắc phục hậu quả này theo hướng đối với thực phẩm đã có tạp chất làm ảnh hưởng đến sức khỏe người dân thì cần phải có thái độ kiên quyết  “tiêu hủy” mà không nên có thái độ khoan nhượng “ loại bỏ tạp chất”

 - Tương tự như vậy, đối với thực phẩm mà sử dụng phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm vượt quá giới hạn cho phép quy định tại khoản 1 Điều 6 Dự thảo thì cần phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “tiêu hủy” và “ buộc thực hiện đúng theo quy định của pháp luật”, không nên quy định, chỉ áp dụng biện pháp “buộc thực hiện đúng theo quy định của pháp luật”.

 - Tương tự như vậy, đối với việc tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm không thuộc danh mục theo quy định của Bộ Y tế quy định tại khoản 1 Điều 8 Dự thảo Nghị định  thì cần áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “tiêu hủy” và “ buộc thực hiện đúng theo quy định của pháp luật”, không nên quy định, chỉ áp dụng biện pháp “buộc thực hiện đúng theo quy định của pháp luật”.

 3. Về quy định nhiều khung xử phạt đối với cùng một hành vi vi phạm căn cứ vào số lượng người vi phạm, giá trị hàng hóa vi phạm để quy định những khung xử phạt khác nhau là không phù hợp với nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính.

 Theo Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính, thì căn cứ để xử phạt vi phạm hành chính là hành vi vi phạm. Đối với một hành vi vi phạm thì chỉ quy định một khung xử phạt. Căn cứ vào tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ (số lượng, giá trị hàng hóa vi phạm, số lượng người vi phạm, thời gian vi phạm…) thì quy định mức độ xử phạt khác nhau trong phạm vi của khung xử phạt. Vì vậy, đề nghị cân nhắc quy định tại  Khoản 1, Điều 9. khoản 1 , Điều 10, Khoản 1 Điều 11, khoản 2 và khoản 3 Điều 16, khoản 2 Điều 25.

 4. Tương tự lập luận như điểm 3 của Mục II trên đây, việc quy định khung xử phạt khác nhau đối với cùng một hành vi vi phạm về giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm nhưng do các cơ quan hành chính ở các cấp khác nhau cấp (tại khoản 1 Điều 25 của Dự thảo Nghị định) là không phù hợp với nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính.

 5. Đối với biện pháp khắc phục hậu quả "Thu hồi giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm…” quy định tại điểm b khoản 5 Điều 25 Dự thảo Nghị định, đề nghị quy định lại theo hướng:

 - Nếu Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm… được coi như là một loại giấy phép kinh doanh thì nên quy định hình thức xử phạt bổ sung đối với hành vi quy định tại điểm b, khoản 5, Điều 25 của Dự thảo Nghị định là “Tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm;

 

Trường hợp, coi Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm không phải là giấy phép kinh doanh thì việc quy định “ Thu hồi giấy Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm”  là một trong những những biện pháp bổ sung hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, do Luật doanh nghiệp quy định cơ quan nào cấp thì cơ quan đó có quyền thu hồi. Ví dụ như Giấy đăng ký kinh doanh. Vì vậy, để phù hợp với Luật doanh nghiệp và Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính thì khi thanh tra phát hiện hành vi vi phạm của  tổ chức, cá nhân mà áp dụng biện pháp bổ sung là “ Thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh” thì  nên quy định là  “ Đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp thu hồi giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm…”.

 III. Về thẩm quyền xử phạt

 Theo quy định của Luật Thanh tra thì công chức được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành và Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, nhưng mức xử phạt do các chức danh trên lại không quy định. Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính ban hành năm 2002 cũng không quy định thẩm quyền xử phat đối với 2 chức danh mới mà Luật Thanh tra quy định.

 Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành như Cục trưởng, Tổng cục trưởng cũng như Chánh Thanh tra Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ là những người giúp Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước thực hiện nhiệm vụ  quản lý nhà nước ở lĩnh vực chuyên ngành. Do đó, về vị trí pháp lý những chức danh này có thể là tương đương. Theo cách lập luận trên đây, thì thẩm quyền xử phạt của Cục trưởng, Tổng cục trưởng cũng nên quy định như thẩm quyền xử phạt của Chánh Thanh tra Bộ.  Đối với Thanh tra viên là công chức, được giao nhiệm vụ xử phạt vi phạm hành chính, vị trí pháp lý cũng tương đương như Thanh tra viên. Vì vậy, đề nghị khi quy định thẩm quyền xử phạt đối với Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tương đương với Chánh Thanh tra Bộ; công chức được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành tương đương với Thanh tra viên chuyên ngành.

             Trên đây là một số góp ý về Dự thảo Nghị định. Ngoài ra, đề nghị tham khao phần sửa trực tiếp trong Dự thảo.

                  

                                                     Kính,Chuyên gia pháp lý

 

 

                                                        Trương Hồng Dương