Góp ý của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Vinh Hà – Kon Tum

Kính thưa Quốc hội,

Sau khi nghiên cứu Báo cáo giải trình, tiếp thu và dự án Luật khoáng sản (sửa đổi) kèm theo, tôi có 5 ý kiến góp ý với dự án luật này:

Thứ nhất, về phạm vi điều chỉnh, tôi cơ bản nhất trí với Báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban thường vụ Quốc hội về phạm vi điều chỉnh của dự án luật. Tôi đồng ý không đưa hoạt động chế biến và xuất khẩu khoáng sản vào phạm vi điều chỉnh của dự án luật này. Nhưng tôi có đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội và Ban soạn thảo nghiên cứu đối với hoạt động bảo vệ khoáng sản chưa khai thác thì đây cũng là hoạt động rất quan trọng, dự án luật để dành một chương là Chương II để quy định về những vấn đề liên quan đến hoạt động này, có nên đưa vào làm phạm vi điều chỉnh của dự án luật này hay không.

Thứ hai, về quyền lợi của địa phương và người dân nơi có khoáng sản được khai thác. Điều 6 của dự án luật đã quy định về vấn đề này. Tại Khoản 2, 3, Điều 6 có quy định về trách nhiệm của tổ chức và cá nhân khai thác khoáng sản. Còn quyền lợi của nhân dân địa phương và người dân ở nơi có khoáng sản được khai thác thì quy định tại Điều 1, cụ thể là nhà nước sẽ điều tiết một khoản thu từ hoạt động khai thác khoáng sản để phát triển kinh tế xã hội của địa phương này. Tôi thấy đây là quy định quan trọng, hợp lý vì thực tế ở những nơi có khoáng sản thường ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn và nơi có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống.

Tuy nhiên, đề nghị Ban soạn thảo, Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét có nên nghiên cứu, bổ sung một khoản về trách nhiệm của chính quyền địa phương và của người dân nơi có khoáng sản được khai thác theo hướng quy định các hỗ trợ và giúp đỡ cho các tổ chức và cá nhân khai thác tại đây. Có như vậy mới bảo đảm được sự hài hòa giữa quyền và lợi ích và trách nhiệm của người khai thác cũng như người dân, chính quyền nơi có tài nguyên được khai thác.

Vấn đề thứ ba, tôi xin phát biểu về chiến lược khoáng sản Điều 29. Khoản 1, Điều 29 quy định về nguyên tắc và căn cứ lập chiến lược khoáng sản. Ở đây có 4 điểm tôi thấy Điểm a và Điểm b, Điểm b còn chung chung. Đồng thời tôi cũng đề nghị cần phải bổ sung một nguyên tắc rất quan trọng trong khi lập chiến lược khoáng sản là nguyên tắc về tiết kiệm, về chống lãng phí và bảo đảm hiệu quả về kinh tế - xã hội.

Về thẩm quyền lập và phê duyệt chiến lược khoáng sản ở Khoản 4 sau khi nghiên cứu tôi thấy nên thể hiện lại quy định này theo hướng quy định rõ cơ quan trủ trì, vì chủ trì để lập chiến lược. Ngoài cơ quan này còn có các cơ quan hữu quan có ở cả Trung ương lẫn địa phương. Ở Trung ương sau khi quy định có 3 bộ, Bộ Kế hoạch và đầu tư; Bộ Xây dựng; Bộ Công thương thì còn nói một số bộ khác. Ở địa phương thì cũng không thể ghi vào đây cụ thể. Cho nên, tôi đề nghị cụ thể sửa Khoản 4, Điều 29 như sau: Bộ Tài nguyên và môi trường chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương có liên quan theo sự phân công của Chính Phủ để lập và trình Thủ tướng Chính Phủ phê duyệt chiến lược khoáng sản.

Vấn đề thứ tư, về đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Ở Khoản 1, Điều 78 quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Ở đây quy định các điều kiện và nguyên tắc để tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản với hai Điểm a và Điểm b, Khoản 1, Điều 28. Nhưng sau khi nghiên cứu kỹ tôi thấy hai Điểm a và Điểm b này chủ yếu nói về điều kiện, chứ chưa thấy quy định rõ nguyên tắc về tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Vì vậy, tôi đề nghị cần nghiên cứu, bổ sung thêm một khỏan quy định rõ về nguyên tắc trong việc tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo hướng công khai, minh bạch, tiết kiệm, đúng pháp luật và bảo đảm bình đẳng giữa các chủ thể tham gia đấu giá.

Vấn đề thứ năm tôi xin phát biểu là về tham gia đấu giá quyền thăm dò khoáng sản. Trong Báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì đã không đưa ra quy định nữa. Tuy nhiên, khi nghiên cứu lại tôi thấy bản thân Điều 38, Điều 39 cũng nói tất cả các tổ chức có đủ điều kiện có thể thực hiện việc thăm dò khoáng sản, nhưng giải thích của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là loại vấn đề này ra, thì tôi thấy chưa hợp lý, chưa có lý lẽ rõ ràng lắm. Vì vậy tôi đề nghị vẫn tiếp tục nghiên cứu để xem quy định trong dự án luật này nên có quy định về quyền đấu giá thăm dò khoáng sản.

Tôi xin hết ý kiến.