Góp ý của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tiến Quân – Quảng Nam

Kính thưa Quốc hội,

Mười năm qua hoạt động kinh doanh bảo hiểm cũng như thị trường bảo hiểm của chúng ta phát triển khá nhanh, số lượng và quy mô của các loại hình doanh nghiệp bảo hiểm đa dạng hơn. Luật quy định về các loại hình doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế có nhiều thay đổi như Luật doanh nghiệp, Luật hợp tác xã v.v... Các cam kết quốc tế đã có những thay đổi. Cho nên tôi nhất trí cần sửa đổi bổ sung Luật kinh doanh bảo hiểm tại kỳ họp này. Tuy nhiên, tôi xin có 2 ý kiến:

Thứ nhất, về Điều 9 vấn đề tái bảo hiểm bắt buộc, theo quy định của Luật kinh doanh bảo hiểm hiện hành có quy định trước khi tái bảo hiểm ra nước ngoài, doanh nghiệp bảo hiểm hoạt động trong nước ta phải tái bảo hiểm một phần trách nhiệm cho doanh nghiệp kinh doanh tái bảo hiểm trong nước, cụ thể là Công ty tái bảo hiểm quốc gia. Tuy nhiên để phù hợp với các cam kết khi tham gia WTO cũng như cam kết trong Hiệp định thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ tôi thấy cần phải bỏ các quy định này, bỏ quy định này là đúng và cần thiết.

Tuy nhiên tôi thấy và tôi nhất trí là cần phải có quy định về các tổ chức như tái bảo hiểm, đặc biệt doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài, tổ chức nhận tái bảo hiểm của nước ngoài phải có hệ số tín nhiệm cao theo xếp hạng quốc tế, đạt mức quy định của Bộ Tài chính.

Vấn đề thứ hai, Điều 59 về vấn đề sửa đổi các quy định về hình thức doanh nghiệp, theo luật hiện hành, trong đó có quy định 5 loại hình: Một là doanh nghiệp bảo hiểm Nhà nước, công ty cổ phần bảo hiểm, công ty bảo hiểm tương hỗ, doanh nghiệp bảo hiểm kinh doanh và doanh nghiệp bảo hiểm 100% nước ngoài, những cái này theo qui định cũ nó phù hợp.

Cho đến nay các qui định về các loại hình doanh nghiệp cũng đã qui định khác đi rồi, cho nên tôi nhất trí việc sửa đổi, bổ sung các qui định về các loại hình tổ chức kinh doanh bảo hiểm cho nó phù hợp với Luật doanh nghiệp. Cụ thể có thể qui định lại trong đó ba loại hình: Công ty cổ phần bảo hiểm, Công ty trách nhiệm hữu hạn bảo hiểm và các tổ chức bảo hiểm tương hỗ. Tuy nhiên tôi thấy ở trong các loại hình tổ chức kinh doanh bảo hiểm này, các hình thức doanh nghiệp bảo hiểm thì vẫn còn thiếu phần về hợp tác xã, tức là hợp tác xã bảo hiểm.

Các luật kinh tế nói chung cũng như Luật hợp tác xã nói riêng xác định rất rõ là hợp tác xã là một tổ chức kinh tế và được hoạt động trong tất cả mọi lĩnh vực và ngành nghề, việc này đã qui định trong rất nhiều những văn bản pháp luật khác nhau và có lẽ các quí vị theo dõi báo chí các vị thấy hiện nay và trên thực tế đi khảo sát ở các địa phương cho thấy hiện nay đã có những hợp tác xã đã làm một số hoạt động bảo hiểm cho nông dân. Tôi nói chẳng hạn ngay ở Hà Nội, Hà Tây cũ hay Hưng Yên, Hải Phòng và một số tỉnh miền Trung là các hợp tác xã mà đây chủ yếu các hợp tác xã ở nông thôn, nông nghiệp đã làm một số hoạt động bảo hiểm tương tự như bảo hiểm hưu trí, hay bảo hiểm trả tiền định kỳ mà có thể nói ở nhiều nơi làm rất tốt, rất có uy tín và có tác dụng rất thiết thực đối với bà con nông dân.

Còn lại tôi xin báo cáo với quí vị, ở trên thế giới có thể nói rằng bảo hiểm hợp tác xã là một trong những hình thức bảo hiểm quan trọng và chủ yếu. Nó được tổ chức dưới hai hình thức: một là hợp tác xã bảo hiểm, hai là bảo hiểm từng hộ. Có thể nói ở nhiều nước các tổ chức bảo hiểm lớn nhất của các quốc gia, đặc biệt là các nước phát triển ở châu Âu, Mĩ, Nhật, Singapore, Hàn Quốc một loạt nước thì bảo hiểm hợp tác xã là những tổ chức bảo hiểm hàng đầu của các quốc gia đó. Ví dụ, hiện nay các đồng chí đến châu Âu thì có rất nhiều hợp tác xã bảo hiểm và bảo hiểm hợp tác xã đã có những tập đoàn, tổ chức bảo hiểm liên quốc gia. Nếu các quý vị sang châu Âu thì có thể nhìn thấy ở nhiều nơi, ngay cả ở thành phố những cái tên như Groparma của Pháp, Europoll của Hà Lan. Những tổ chức này, chẳng hạn như tổ chức của Hà Lan hoạt động ở 11 nước châu Âu. Tài sản của nó gần 100 tỷ đôla. Hợp đồng bảo hiểm của nó hàng chục tỷ đôla. Tổ chức của Pháp thì tài sản của nó trên 100 tỷ đôla, hoạt động ở Pháp và 8 nước châu Âu, hợp đồng bảo hiểm của nó năm 2008 là khoảng 16 tỷ đôla.

Báo cáo với các đồng chí là riêng trong lĩnh vực nông nghiệp, qua thực tế và qua kinh nghiệm của quốc tế cho thấy bảo hiểm nông nghiệp là tuyệt đại bộ phận, nếu không muốn nói là hầu như tất cả là bảo hiểm hợp tác xã. Vì không có một tổ chức kinh doanh bảo hiểm mà với mục tiêu lợi nhuận nào vào đây làm giúp cho bà con nông dân làm bảo hiểm nông nghiệp. Thực tế cho thấy điều đó rất rõ. Chính vì thế các tổ chức bảo hiểm hợp tác xã nông nghiệp ở các nước đều là các tổ chức bảo hiểm hết sức lớn và nó làm cả bảo hiểm nhân thọ lẫn bảo hiểm phi nhân thọ cho bà con nông dân và hộ nông thôn. Ví dụ ở Nhật có 4 - 5 tổ chức bảo hiểm hợp tác xã trong các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, trong đó có tổ chức bảo hiểm hợp tác xã nông nghiệp làm toàn bộ bảo hiểm về nông nghiệp, kể cả bảo hiểm phi nhân thọ và bảo hiểm nhân thọ cho toàn bộ bà con nông dân, hơn chục triệu hộ. Hiện nay tài sản của nó khoảng 406 tỷ đôla, hợp đồng bảo hiểm của nó lên tới 47 tỷ đôla, đây là số liệu năm 2008.

Có thể nói bảo hiểm nông nghiệp ở các nước phần lớn là bảo hiểm hợp tác xã. Vì vậy, để tạo điều kiện khuôn khổ pháp lý cho các loại hình hợp tác xã phát triển, tôi nhất trí như Ủy ban kinh tế đã đề nghị trong báo cáo thẩm tra là đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định hợp tác xã kinh doanh bảo hiểm vào trong dự thảo luật, cụ thể trong Điều 59. Xin hết.