Website xây dựng pháp luật của VCCI
Chống gian lận qua giá, tăng ưu đãi và thuế suất
Luật thuế xuất nhập khẩu mới: Chống gian lận qua giá, tăng ưu đãi và thuế suất
Nguyên Quân
Thời báo Kinh tế Việt Nam
"Sau 13 năm thực hiện, Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (XNK) với chức năng chính là công cụ bảo hộ và thúc đẩy nền kinh tế cũng như đảm bảo nguồn thu quan trọng cho NSNN đã đến lúc phải thay đổi nhắm tới mục tiêu phù hợp hơn với các cam kết quốc tế, khuyến khích tối đa XK, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế" - Đó là lý do chính trong tờ trình của Chính phủ lên QH đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung.
Chính phủ liệt kê một loạt các quy định trong Luật chưa phù hợp với những nội dung đã cam kết trong đàm phán quốc tế về thương mại như giá tính thuế NK - được quy định là giá mua tại cửa khẩu nhập theo hợp đồng, kể cả phí vận tải, bảo hiểm hoặc giá tối thiểu do Nhà nước quy định. Luật hiện hành quy định căn cứ tính thuế là số lượng từng mặt hàng ghi trong tờ khai hàng hoá XNK, giá tính thuế và thuế suất của từng mặt hàng. Trong đó, mức thuế suất mới chỉ tính theo tỷ lệ phần trăm mà chưa có mức thuế suất tuyệt đối như thông lệ quốc tế. Các cơ chế về thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, chống phân biệt đối xử và thuế tự vệ, dù đều được quy định nhưng Luật thuế XK, NK lại chưa đề cập. Chế độ ưu đãi thuế NK được đánh giá là "tồn tại đối xử thiếu bình đẳng" giữa các loại hình DN trong nước và DN FDI, trong đó DN trong nước ít được ưu đãi hơn.
Các nhà làm luật thống kê hàng loạt những quy định trong luật hiện hành đang thực sự có vướng mắc đáng kể, không khuyến khích XK nhưng lại hạn chế thu cho NSNN. Như vấn đề thời hạn nộp thuế, với sự phân biệt cách quãng rất lớn tuỳ thuộc loại hàng mà không theo mức độ tín nhiệm của DN đã tạo điều kiện cho một số đối tượng lợi dụng để chiếm đoạt, trốn thuế Nhà nước. Vướng mắc lớn thứ hai là chế định miễn thuế. Với 5 đối tượng trong Luật thuế XNK và rải rác hàng vài chục đối tượng khác quy định trong Luật ĐTNN, Luật khuyến khích đầu tư trong nước, Luật khoa học và công nghệ, Luật dầu khí...; việc miễn thuế trở nên khó áp dụng, chống chéo và không minh bạch, ngược lại còn tạo điều kiện để lợi dụng trốn thuế. Tại bản thẩm tra của UB Kinh tế và Ngân sách của QH, Tờ trình cũng như Dự thảo Luật thuế XNK mới được sự tán thành cao. Tuy vậy, các đại biểu Uỷ ban cũng đề nghị phải cân nhắc thận trọng hơn việc tăng đối tượng được hưởng ưu đãi thuế XNK, cần đẩy nhanh hơn việc sửa đổi giá tính thuế NK theo đúng nguyên tắc GATT, không nên quy định "cứng" về thuế suất đối với hàng hoá bán phá giá vào VN, bổ sung quy định về độ tín nhiệm của DN trong việc nộp thuế khi được ân hạn.
Nguyên Quân
Thời báo Kinh tế Việt Nam
"Sau 13 năm thực hiện, Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (XNK) với chức năng chính là công cụ bảo hộ và thúc đẩy nền kinh tế cũng như đảm bảo nguồn thu quan trọng cho NSNN đã đến lúc phải thay đổi nhắm tới mục tiêu phù hợp hơn với các cam kết quốc tế, khuyến khích tối đa XK, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế" - Đó là lý do chính trong tờ trình của Chính phủ lên QH đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung.
Chính phủ liệt kê một loạt các quy định trong Luật chưa phù hợp với những nội dung đã cam kết trong đàm phán quốc tế về thương mại như giá tính thuế NK - được quy định là giá mua tại cửa khẩu nhập theo hợp đồng, kể cả phí vận tải, bảo hiểm hoặc giá tối thiểu do Nhà nước quy định. Luật hiện hành quy định căn cứ tính thuế là số lượng từng mặt hàng ghi trong tờ khai hàng hoá XNK, giá tính thuế và thuế suất của từng mặt hàng. Trong đó, mức thuế suất mới chỉ tính theo tỷ lệ phần trăm mà chưa có mức thuế suất tuyệt đối như thông lệ quốc tế. Các cơ chế về thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, chống phân biệt đối xử và thuế tự vệ, dù đều được quy định nhưng Luật thuế XK, NK lại chưa đề cập. Chế độ ưu đãi thuế NK được đánh giá là "tồn tại đối xử thiếu bình đẳng" giữa các loại hình DN trong nước và DN FDI, trong đó DN trong nước ít được ưu đãi hơn.
Các nhà làm luật thống kê hàng loạt những quy định trong luật hiện hành đang thực sự có vướng mắc đáng kể, không khuyến khích XK nhưng lại hạn chế thu cho NSNN. Như vấn đề thời hạn nộp thuế, với sự phân biệt cách quãng rất lớn tuỳ thuộc loại hàng mà không theo mức độ tín nhiệm của DN đã tạo điều kiện cho một số đối tượng lợi dụng để chiếm đoạt, trốn thuế Nhà nước. Vướng mắc lớn thứ hai là chế định miễn thuế. Với 5 đối tượng trong Luật thuế XNK và rải rác hàng vài chục đối tượng khác quy định trong Luật ĐTNN, Luật khuyến khích đầu tư trong nước, Luật khoa học và công nghệ, Luật dầu khí...; việc miễn thuế trở nên khó áp dụng, chống chéo và không minh bạch, ngược lại còn tạo điều kiện để lợi dụng trốn thuế. Tại bản thẩm tra của UB Kinh tế và Ngân sách của QH, Tờ trình cũng như Dự thảo Luật thuế XNK mới được sự tán thành cao. Tuy vậy, các đại biểu Uỷ ban cũng đề nghị phải cân nhắc thận trọng hơn việc tăng đối tượng được hưởng ưu đãi thuế XNK, cần đẩy nhanh hơn việc sửa đổi giá tính thuế NK theo đúng nguyên tắc GATT, không nên quy định "cứng" về thuế suất đối với hàng hoá bán phá giá vào VN, bổ sung quy định về độ tín nhiệm của DN trong việc nộp thuế khi được ân hạn.