Vướng mắc về đầu tư: Góp 1% vốn cũng bị coi là doanh nghiệp FDI?

Vướng mắc về đầu tư: Góp 1% vốn cũng bị coi là doanh nghiệp FDI?

Dự thảo thông tư hướng dẫn cũng chỉ gỡ được 40% vướng mắc.

Hai năm qua, doanh nghiệp phản ánh nhiều vướng mắc khi thực hiện Luật Đầu tư. Mãi đến gần đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới đưa ra dự thảo thông tư hướng dẫn về đầu tư. Tuy nhiên, trong số 100 vướng mắc được liệt kê thì dự thảo thông tư này chỉ mới giải quyết khoảng 40 vướng mắc liên quan đến thủ tục đầu tư, việc góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài, đăng ký nhân sự chủ chốt... Phần còn lại thì bó tay!

Cần chấp thuận chủ trương trước

Lâu nay, doanh nghiệp thường thắc mắc về thủ tục đầu tư liên quan đến đất đai. Theo quy định, thủ tục đầu tư có thể được thực hiện trước hoặc sau khi làm thủ tục về đất đai. Tuy nhiên, doanh nghiệp phản ánh một số địa phương (như tỉnh Bình Dương chẳng hạn) “làm khó”, buộc doanh nghiệp phải có văn bản chấp thuận về địa điểm khu đất trước, sau đó mới được nộp hồ sơ đầu tư.

Về phía địa phương, tỉnh Bình Dương giải thích đây là thủ tục “linh hoạt”, giúp nhà đầu tư xác định địa điểm có phù hợp quy hoạch hay không. Tỉnh này cho rằng nếu không làm thủ tục này trước, nhà đầu tư có thể tốn kém thời gian, tiền bạc làm thủ tục đầu tư, xong xuôi rồi lại thấy địa điểm không phù hợp quy hoạch, không triển khai được dự án.

Để giải quyết việc này, dự thảo thông tư hướng dẫn đầu tư yêu cầu “trường hợp thuê đất hoặc được giao đất để thực hiện dự án đầu tư thì phải có văn bản giới thiệu địa điểm do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp. Trường hợp thuê lại đất, thuê lại hạ tầng hoặc thuê công trình xây dựng sẵn có để thực hiện dự án đầu tư thì phải có bản sao công chứng văn bản chứng minh người cho thuê có đủ thẩm quyền đối với diện tích dự kiến cho thuê”.

Không cần nộp trước chứng chỉ hành nghề

Hiện nay, theo Luật Doanh nghiệp, khi xin thành lập doanh nghiệp phải nộp chứng chỉ hành nghề của giám đốc và cá nhân khác (tùy ngành nghề). Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì tại thời điểm thành lập chưa “xuất hiện” hội đồng thành viên. Mà không có hội đồng thành viên thì làm gì đã bầu được giám đốc hoặc các chức danh chủ chốt khác mà đòi nộp chứng chỉ hành nghề!

Do đó, dự thảo giải quyết vướng mắc này bằng cách không đòi doanh nghiệp nộp kèm chứng chỉ hành nghề nếu chưa xác định được các chức danh chủ chốt. Doanh nghiệp sẽ phải bổ sung chứng chỉ trước khi chính thức đi vào hoạt động.

Một vướng mắc liên quan đến đăng ký đầu tư cũng được dự thảo này giải quyết. Hiện nay, Luật Đầu tư quy định dự án đầu tư nước ngoài phải làm thủ tục đăng ký đầu tư để được cấp giấy chứng nhận đầu tư. Điểm thắc mắc là nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của doanh nghiệp Việt Nam có bị xem là dự án đầu tư nước ngoài và phải đăng ký đầu tư hay không? Nếu chỉ mua cổ phần thôi mà cũng phải đăng ký đầu tư thì phiền phức quá!

May sao, dự thảo thông tư cho phép nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần của doanh nghiệp Việt Nam với tỷ lệ dưới 49% thì doanh nghiệp chỉ cần làm thủ tục điều chỉnh đăng ký kinh doanh mà thôi. Nếu phần vốn góp có tỷ lệ trên 49% và doanh nghiệp Việt Nam có một hoặc một số dự án đầu tư thì hai bên cùng nhau làm thủ tục đầu tư để được cấp giấy chứng nhận đầu tư.

Còn... một đống vướng

Thế nhưng nhiều vướng mắc khác lại chưa thể giải quyết bằng thông tư. Ví dụ, khoản 6 Điều 3 của Luật Đầu tư quy định “doanh nghiệp Việt Nam do nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần” cũng là “doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài”. Thế nhưng nhiều doanh nghiệp cho rằng quy định này vô lý, chẳng lẽ nhà đầu tư nước ngoài mua có 1% cổ phần, hoặc thậm chí chỉ góp có một USD thôi thì doanh nghiệp Việt Nam đó cũng bị coi là “doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài”?

Về vấn đề này, luật đã “ậm ờ”, coi như góp vốn 1% hay 99% thì cũng như nhau! Do đó, thông tư cũng không dám đưa ra một tỷ lệ nào kẻo lại trái với luật.

Không chỉ sợ trái luật, trái nghị định, một số vướng mắc khác cũng chưa thể gỡ rối bằng thông tư này được mà phải chờ các bộ, ngành khác cùng gỡ vướng. Ví dụ, chờ Bộ Tài chính hướng dẫn thống nhất chế độ ưu đãi đầu tư, chờ Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn tiêu chí xác định một số lĩnh vực đầu tư, chờ Bộ Tài nguyên và Môi trường không yêu cầu doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường...

Theo Pháp luật TP HCM ngày 03/9/2008- QUỲNH NHƯ