VCCI_Góp ý Dự thảo Thông tư quy định về việc tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch

Kính gửi:  Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương

Trả lời Công văn số 6268/BCT-XNK ngày 08/10/2021 của Bộ Công Thương về việc đề nghị góp ý Dự thảo Thông tư quy định về việc tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp, có ý kiến ban đầu như sau:

Dự thảo đang được soạn thảo nhằm tiếp nối các quy định tại Thông tư 44/2020/TT-BCT. Lý giải về cơ sở thực tế ban hành Thông tư 44/2020/TT-BCT tại Công văn số 5878/BCT-XNK năm 2020, Bộ Công Thương nhận định rằng có thông tin về việc một số doanh nghiệp đang lợi dụng chủ trương tạm nhập, tái xuất hàng hóa để buôn lậu, gian lận thương mại và chuyển tải bất hợp pháp khẩu trang y tế và đồ bảo hộ lao động. Nguy cơ này xuất hiện trong tình hình dịch bệnh dẫn đến nhu cầu sử dụng khẩu trang y tế và đồ bảo hộ y tế tăng cao.

Với cùng lý do đó, cơ quan soạn thảo tại công văn 6268/BCT-XNK năm 2021 cũng nhận định rằng diễn biến dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp, chưa thể sớm kiểm soát, vẫn tiềm ẩn nguy cơ buôn lậu, gian lận thương mại và chuyển tải bất hợp pháp. Do vậy, Dự thảo tiếp tục sử dụng biện pháp tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng này.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, việc ban hành các quy định trong Thông tư về tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang, găng tay y tế, trang phục phòng chống dịch là biện pháp can thiệp trực tiếp vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy, trước khi ban hành, cơ quan soạn thảo cần đánh giá tác động một cách thận trọng dựa trên tình hình thực tế, trong đó có tính đến sự thay đổi của tình hình.

Buôn lậu, gian lận thương mại xảy ra với một mặt hàng nào đó xảy ra phụ thuộc vào lợi nhuận tiềm năng của mặt hàng đó tại một thời điểm nhất định. Một trong các yếu tố quan trọng quyết định tình trạng này là nhu cầu thị trường, đặc biệt là nếu có tình trạng khan hiếm mặt hàng đó. Xem xét tình trạng thị trường khẩu trang năm 2021 sẽ nhận thấy có những thay đổi lớn so với năm 2020, chẳng hạn:

• Cơ bản không xảy ra tình trạng khan hiếm hàng diện rộng hoặc cục bộ trên thị trường do thiếu, khan hiếm hoặc ép hàng làm giá như năm 2020. Mặc dù có xảy ra tình trạng thiếu trang thiết bị (trong đó có khẩu trang, găng tay, trang phục chống dịch) trong các cơ quan phòng, chống dịch, nhưng đó không phải do việc thiếu hàng hóa trên thị trường. Quan sát các thông tin phản ánh trên báo chí cũng không thấy hiện tượng khan hiểm khẩu trang, găng tay y tế xuất hiện như năm 2020 nữa, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn ra cực kỳ phức tạp, lan rộng ra nhiều tỉnh thành phố.
• Năng lực sản xuất khẩu trang, găng tay y tế đã được đảm bảo: tính đến 05/2020, năng lực sản xuất khẩu trang y tế của Việt Nam ít nhất đạt khoảng 200 triệu/tháng[1];
• Tình hình của năm 2022, dù khó lường, nhưng đã được đảm bảo một phần nhờ việc tiêm chủng vắc-xin diện rộng. Thực tế, những tuần đầu mở cửa sau giãn cách đã không ghi nhận sự đột biến nào về số lượng người nhiễm Covid-19 mới;

Như vậy, có cơ sở để cho rằng thị trường các mặt hàng này trong năm 2022 sẽ diễn biến không phức tạp như năm 2020, dẫn đến lợi nhuận – yếu tố thu hút hoạt động buôn lậu, chuyển tải bất hợp pháp có thể biến mất.

Từ những phân tích trên, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, cân nhắc lại việc ban hành Thông tư này, ít nhất là trong tình trạng tình hình đã có thay đổi và chưa có đủ thông tin và số liệu thể hiện tính nghiêm trọng và nguy cơ của vấn đề này.

Trên đây là một số ý kiến ban đầu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam về Dự thảo Thông tư quy định về việc tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch. Rất mong cơ quan soạn thảo cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện Dự thảo này.

Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của Quý Cơ quan./.

[1] http://socongthuong.tuyenquang.gov.vn/tin-tuc-su-kien/thuong-mai-thi-truong-quoc-te/bo-cong-thuong-thong-tin-cu-the-ve-tinh-hinh-san-xuat-xuat-khau-mat-hang-khau-trang-163.html