VCCI_Góp ý Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Kiến trúc

Kính gửi: Vụ Quy hoạch kiến trúc, Bộ Xây dựng

Trả lời Công văn số 837/BXD-QHKT của Bộ Xây dựng về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Kiến trúc (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam có một số ý kiến ban đầu như sau:

1. Hình thức thi tuyển

Điều 17 Dự thảo quy định các hình thức thi tuyển gồm: thi tuyển rộng rãi và thi tuyển hạn chế, trong đó “thi tuyển hạn chế được áp dụng trong trường hợp công trình có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc có tính đặc thù riêng mà chỉ có một số tổ chức, cá nhân đáp ứng được hoặc vì Điều kiện không thể tổ chức thi tuyển rộng rãi” (khoản 2). “Điều kiện không thể tổ chức thi tuyển rộng rãi” là khái niệm chưa đủ rõ ràng, vì không rõ trường hợp nào được xem là không thể tổ chức thi tuyển rộng rãi?

Để đảm bảo tính minh bạch trong quy trình tổ chức thi tuyển, đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ khái niệm này.

2. Quyền và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân tham gia thi tuyển phương án kiến trúc

Theo quy định tại Điều 23 Dự thảo thì tổ chức, cá nhân phương án kiến trúc xếp thứ hạng cao nhất được lựa chọn thương thảo, ký kết hợp đồng để triển khai các bước tiếp theo, nếu không đủ điều kiện năng lực thì có thể liên danh với tổ chức tư vấn có đủ điều kiện. Trong trường hợp không thương thảo được hoặc tác giả tự nguyên không tiếp tục tham gia thì tác giả của phương án được xếp hạng tiếp theo được chọn để thương thảo, ký kết hợp đồng.

Quy định này cần được xem xét ở các điểm sau:

• Về sử dụng các khái niệm chưa thống nhất: Khoản 1 Điều 23 Dự thảo quy định “tổ chức, cá nhân phương án kiến trúc” sẽ là chủ thể thương thảo, ký kết hợp đồng. Trong khi đó, khoản 3 Điều 23 Dự thảo quy định, “tác giả” của phương án kiến trúc sẽ là chủ thể ký kết thương thảo, hợp đồng. Trong một số trường hợp tổ chức, cá nhân có phương án kiến trúc và tác giả là hai chủ thể khác nhau. Việc thiếu nhất quán trong quy định về khái niệm này có thể tạo cách hiểu khác nhau và gây khó khăn trong thực tế áp dụng;
• Dự thảo chưa quy định để giải quyết cho trường hợp các tổ chức, cá nhân có phương án kiến trúc tham gia thi tuyển không đủ điều kiện năng lực để thương thảo, ký kết hợp đồng thì giải quyết như thế nào?

Đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ các trường hợp trên.

3. Điều kiện thực hiện sát hạch đối với tổ chức xã hội – nghề nghiệp về hành nghề kiến trúc, cơ sở nghiên cứu, cơ sở đào tạo về kiến trúc

Khoản 1 Điều 27 Dự thảo quy định về điều kiện để được thực hiện sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề như sau:

• (1) Có lĩnh vực hoạt động liên quan đến kiến trúc, có phạm vi hoạt động trên cả nước;
• (2) Đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập, có điều lệ hoạt động được phê duyệt;
• (3) Đáp ứng đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ tổ chức sát hạch, sử dụng phần mềm sát hạch do Bộ Xây dựng chuyển giao, sử dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc

Các điều kiện trên cần được xem xét ở các điểm sau:

• Chưa thống nhất với Luật Kiến trúc: Điều kiện (1) quy định về phạm vi hoạt động là chưa phù hợp với điểm b khoản 3 Điều 26 Luật Kiến trúc. Luật không quy định về phạm vi hoạt động (về mặt địa lý) của chủ thể tổ chức sát hạch;
• Tính minh bạch: Điều kiện (3) chưa đủ rõ ràng vì như thế nào được cho là đáp ứng “đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ tổ chức sát hạch”; làm thế nào để có được phần mềm sát hạch do Bộ Xây dựng chuyển giao (có phải đáp ứng điều kiện gì để được chuyển giao không hay là chỉ cần đề nghị là được?)

Để đảm bảo tính thống nhất và minh bạch, đề nghị Ban soạn thảo:

• Bỏ cụm từ “có phạm vi hoạt động trên cả nước” tại điểm a khoản 1
• Quy định rõ ràng, cụ thể hơn các điều kiện quy định tại điểm c khoản 1

4. Hồ sơ đề nghị cấp, cấp lại, gia hạn chứng chỉ hành nghề kiến trúc

Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 28 Dự thảo thì trong hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề kiến trúc của trường hợp cá nhân hành nghề độc lập phải có “hợp đồng và biên bản nghiệm thu các công việc tiêu biểu đã kê khai”.

Dự thảo yêu cầu phải cung cấp giấy tờ trên là chưa hợp lý, bởi vì đây là những thông tin thuộc về bí mật kinh doanh. Đề nghị Ban soạn thảo sửa đổi theo hướng cho phép cá nhân kê khai các công trình mà mình tham gia và chịu trách nhiệm về tính trung thực của thông tin này.

5. Trình tự, thủ tục cấp, cấp lại, gia hạn, thu hồi chứng chỉ hành nghề kiến trúc

       a. Về thời hạn

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 29 Dự thảo thì thời hạn để giải quyết trình tự, thủ tục liên quan đến chứng chỉ hành nghề kiến trúc là:

• 30 ngày đối với trường hợp cấp mới
• 10 ngày đối với trường hợp cấp lại
• 20 ngày đối với trường hợp gia hạn
• 05 ngày để xem xét tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ

Thời hạn giải quyết thủ tục hành chính trên là khá dài, đặc biệt là trong các trường hợp cấp lại do chứng chỉ bị mất, hư hỏng và trường hợp gia hạn. Bởi vì, trong các trường hợp này hồ sơ khá đơn giản. Để đảm bảo tinh thần đơn giản hóa thủ tục hành chính, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính quy định tại điểm b khoản 1 Điều 29 xuống (ít nhất là một nửa so với quy định tại Dự thảo).

       b.Về thu hồi chứng chỉ

Khoản 2 Điều 29 Dự thảo quy định khi bị thu hồi chứng chỉ hành nghề kiến trúc, cá nhân phải nộp lại bản gốc cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Trường hợp cá nhân bị thu hồi chứng chỉ không nộp lại, cơ quan có thẩm quyền thu hồi “ra quyết định tuyên hủy chứng chỉ hành nghề, gửi cho cá nhân bị tuyên hủy chứng chỉ và đăng tải trên trang thông tin điện tử của mình, đồng thời gửi thông tin để tích hợp trên trang thông tin điện tử của Bộ Xây dựng”.

Việc thiết kế quy trình thu hồi chứng chỉ như trên dường như chưa thật hợp lý. Trong nhiều trường hợp, người bị thu hồi chứng chỉ sẽ không tự nguyện giao nộp chứng chỉ bị thu hồi và có một khoảng thời gian để sử dụng chứng chỉ này (thời gian trước khi cơ quan nhà nước tuyên hủy chứng chỉ). Điều này sẽ ảnh hưởng tới các chủ thể có các hoạt động kinh doanh liên quan đến cá nhân có chứng chỉ hành nghề. Để giảm thiểu những rủi ro cho các chủ thể khác, đề nghị Ban soạn thảo bỏ quy định cá nhân bị thu hồi phải nộp chứng chỉ gốc và thiết kế quy định cơ quan có thẩm quyền sẽ tuyên hủy chứng chỉ hành nghề khi ra quyết định thu hồi chứng chỉ.

Trên đây là một số ý kiến ban đầu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đối với Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Kiến trúc. Rất mong quý Cơ quan soạn thảo cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện.

Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý Cơ quan.