Trích ý kiến góp ý của đại biểu Trần Đình Nhã – Bà Rịa – Vũng Tàu về dự thảo Luật quy hoạch đô thị

Trước hết, tôi xin biểu thị sự tán thành cao về đa số những vấn đề được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý và giải trình. Trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật quy hoạch đô thị, ở đây tôi đề nghị nghiên cứu, bổ sung và làm rõ thêm một số vấn đề như sau. Trước hết, làm rõ một số khái niệm, bởi vì những khái niệm này nó liên quan đến nội dung đạo luật. Tức là ở trong luật dùng những thuật ngữ lặp đi lặp lại là quy hoạch đô thị, đồ án đô thị và quy định hay quy chế quản lý theo đồ án quy hoạch đô thị, thiết kế đô thị theo Khoản 4, Điều 3 thì giải thích là quy hoạch đô thị tựu trung lại đấy là đồ án quy hoạch đô thị. Khoản 6, Điều 3, theo tôi nên đưa lên Khoản 5 thì hợp lý hơn, lô gích hơn. Khoản 6 giải thích là đồ án quy hoạch đô thị là gồm bản vẽ mô hình thuyết minh và quy định quản lý theo quy hoạch đô thị. Ở đây vấn đề đặt ra vậy thì quy định hay quy chế quản lý theo quy hoạch có phải là một bộ phận hay là một loại đồ án quy hoạch đô thị hay không? Bởi vì vấn đề này là được lặp đi lặp lại trong rất nhiều điều luật mà làm cho chúng tôi không biết là cái nào là cái nào. Cho nên khi chúng ta quy định chẳng hạn như đây là hai nội dung khác nhau, hai văn bản khác nhau. Nếu như theo quan điểm của tôi thì quy chế là một loại văn bản độc lập mà đi kèm theo đồ án quy hoạch đô thị do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt lại có tính pháp lý nhất định và cần được phổ biến, theo dõi kiểm tra và xử lý nghiêm khi vi phạm. Nếu đây là một văn bản độc lập, độc lập với các đồ án thì tôi đề nghị nhiều điều luật phải bổ sung vào. Chẳng hạn như những hành vi bị cấm thì chúng ta chỉ nói là cấm vi phạm quy hoạch đô thị, chứ không nói là cấm vi phạm các qui chế hoặc quy định về quản lý đô thị mà nhân dân, các nhà đầu tư và kể cả các nhà quản lý, theo tôi cần phải theo dõi thực hiện sát sao qui chế này. Bởi vì qui chế gồm những vấn đề rất cụ thể mà ở trong quy định là giới hạn, quy định cấp, quy định không gian đô thị, độ cao nhà cửa v.v... Đấy là những vấn đề phải có tính pháp lý và phải được thực hiện một cách nghiêm chỉnh.

Cho nên tôi đề nghị phải rà lại tất cả những quy định này ở trong luật để chỗ nào nếu như quy định đây là hai loại văn bản khác nhau, hai loại nội dung khác nhau thì phải quy định cho cụ thể theo hướng như thế.

Vấn đề thứ hai, tôi muốn phát biểu tức là Hội đồng kiến trúc quy hoạch và Kiến trúc sư trưởng ở Điều 16. Trước hết tôi biểu thị sự đồng tình với giải trình của Ủy ban thường vụ Quốc hội là các chức danh này chỉ có chức năng tư vấn, tham mưu không phải thiết chế thuộc hệ thống bộ máy hành chính Nhà nước, vấn đề đặt ra khi quan niệm đây là thiết chế tùy nghi như vậy thì có nên quy định trong luật này hay không. Tôi thấy quy định ở Điều 16 cũng không phải là quy định cho phép, cũng không phải là quy định quy phạm hướng dẫn, cho nên theo tôi là bỏ đi, vì nói như dân gian là "vô thưởng, vô phạt", có khi lại gây rắc rối cho Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp. Giả dụ sau này cần phải thành lập hội đồng nào đó hoặc muốn có một ông nào đó lại không gọi là Kiến trúc sư trưởng mà gọi là trưởng kiến trúc chẳng hạn hoặc không gọi là hội đồng mà gọi là ban gì đấy, nếu thành lập ra chúng ta lại soi vào Điều 16 là không đúng luật, cái này là tùy nghi cho nên tôi đề nghị bỏ Điều 16.

Về Điều 54 và Điều 55 là: Công bố, công khai quy hoạch đô thị, tôi thấy đây là điểm sáng trong dự thảo luật, nhưng tôi cũng đề nghị chỉnh rõ thêm nội dung này và tôi không đồng tình Khoản 4, Điều 54 giao cho Bộ xây dựng một lần nữa quy định cụ thể về nội dung hình thức công bố công khai của từng loại đồ án quy hoạch đô thị, vì kinh nghiệm cho thấy nếu chúng ta cứ chờ như thế này thì sau khi luật ban hành rồi thì vài năm sau chúng ta cũng không thể công khai được. Nếu các đại biểu Quốc hội đến các nơi nào đó yêu cầu công khai thì sẽ được câu đại loại là "đang chờ Bộ xây dựng ban hành văn bản". Tôi đề nghị với nội dung ở Điều 55 như thế là cơ bản bởi vì cái gì cần công khai là những nội dung cơ bản, hình thức công khai như thế nào, là trưng bày thường xuyên, thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng, in thành ấn phẩm để phát hành rộng rãi, như thế cũng rõ ràng rồi, có lẽ không cần Bộ Xây dựng hướng dẫn cứ thế mà thực hiện.

Về Điều 55, tôi đọc điều này thấy rối rắm quá cho nên tôi đề nghị hai khoản này nên nhập lại thành một, như Uỷ ban nhân dân thành phố, trong đó có thành phố Trung ương, thành phố thuộc tỉnh rồi, thêm quận, thị xã, thị trấn có trách nhiệm công bố công khai đề án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và quy hoạch quản lý theo đồ án quy hoạch đô thị được lập cho các khu vực thuộc phạm vi địa giới hành chính do mình quản lý. Tôi thấy quy định như thế là đầy đủ và không ai hiểu nhầm, thậm chí có thể chuyển Điều 55 lên Điều 54 thành một khoản thì chúng ta cũng bớt được một điều.

Điều 56, cung cấp thông tin về quy hoạch đô thị tôi hơi băn khoăn điều này, vì tên luật thì rất kêu nhưng chỉ cung cấp thông tin dưới hai hình thức là giải thích quy hoạch đô thị và cấp chứng chỉ quy hoạch. Khoản 2 lại mâu thuẫn với Khoản 1 nên tôi đề nghị chỉnh sửa lại khoản này. Theo tôi Điều 54, công bố công khai quy hoạch cũng là một hình thức cung cấp thông tin về quy hoạch. Xin cảm ơn Quốc hội.