Trả lời thắc mắc doanh nghiệp cả nội dung lẫn việc áp dụng pháp luật?

Trả lời thắc mắc của doanh nghiệp
Cả nội dung lẫn việc áp dụng pháp luật?

Dự kiến Nghị định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp sẽ được Chính phủ vào tháng 9 tới. Một trong những nội dung được doanh nghiệp quan tâm nhiều nhất là trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc giải đáp những thắc mắc của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nội dung này còn khá nhiều tranh cãi.

Không thể giải thích pháp luật

Ông Dương Đăng Huệ, Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế cho biết thời gian qua doanh nghiệp hỏi nhiều nhưng không được cơ quan nhà nước trả lời, chỉ có hai ngành thuế và hải quan. Nghị định sẽ tập trung giải quyết vấn đề này, “Ít ra cũng sẽ tránh được được tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm của cơ quan nhà nước, cán bộ công chức” – Ông Huệ nói.

Về nội dung giải đáp thắc mắc cho doanh nghiệp, dự thảo nghị định đưa ra 2 phương án. Thứ nhất, cơ quan nhà nước chỉ có trách nhiệm trả lời những thắc mắc của doanh nghiệp về nội dung các quy định pháp luật mà doanh nghiệp chưa hiểu hoặc hiểu chưa thống nhất. Phương án hai quy định cơ quan nhà nước có trách nhiệm giải đáp thắc mắc cả về phương diện áp dụng pháp luật. Theo ông Nguyễn Thanh Tịnh, Tổ trưởng Tổ soạn thảo, hiện ban soạn thảo đang thực hiện theo phương án một vì nếu có thắc mắc về việc áp dụng pháp luật của cơ quan nhà nước thì doanh nghiệp có thể thực hiện quyền khiếu nại.

Tiến sĩ Đinh Dũng Sỹ, Phó ban Xây dựng pháp luật thuộc Văn phòng Chính phủ, phản biện quy định như phương án một là không ổn, vì làm như thế là sai luật. Chức năng giải thích luật chỉ thuộc về Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Ông Sỹ đưa ra ý kiến chỉ nên quy định cơ quan nhà nước có trách nhiệm giải đáp thắc mắc về pháp luật cho doanh nghiệp. Nghĩa là khi trả lời chỉ căn cứ vào các quy định pháp luật, không được giải thích, bình luận gì thêm. Tuy nhiên, ông Dương Đăng Huệ lại cho rằng nếu chỉ như vậy thì doanh nghiệp không cần phải nhờ đến nhà nước, tự họ cũng có thể tìm hiểu được.

“Nếu giải thích, bình luận cho ý kiến đúng sai trong từng trường hợp cụ thể thì khi xảy ra tranh chấp phải giải quyết ra toà, giá trị pháp lý của văn bản giải thích như thế nào?” – Ông Đinh Sỹ Dũng chất vấn. Ông Dương Đăng Huệ trả lời: Văn bản giải đáp ấy chỉ có giá trị tham khảo. Ở toà thì toà độc lập xét xử và ra bản án.

Ông Đinh Sỹ Dũng cũng nêu băn khoăn: nếu làm không cẩn thận thì giải đáp thắc mắc cho doanh nghiệp lại thành giải quyết khiếu nại.

Cơ quan nhà nước sẽ quá tải

Một chuyên viên của Ban xây dụng pháp luật thuộc Văn phòng chính phủ cho rằng trong thực tế, doanh nghiệp thường chỉ hỏi khi có vướng mắc về áp dụng pháp luật. Tuy nhiên, nếu quy định cơ quan nhà nước phải giải đáp thắc mắc trong trường hợp này thì cơ quan nhà nước sẽ quá tải.

“Nhưng nếu chỉ dừng ở phương án 1 thì sẽ không đáp ứng được nhu cầu thực tế của doanh nghiệp” Ông Dương Đăng Huệ nói. Ông Huệ rất ủng hộ phương án cơ quan nhà nước sẽ giúp doanh nghiệp trả lời những vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật. Quy định như thế sẽ gỡ nhiều cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông Dương Đăng Huệ cũng công nhận theo phương án này thì nhà nước sẽ vất vả. Do đó cần phải cân đối, hài hoà giữa yêu cầu của doanh nghiệp và sức làm của nhà nước.

Ông Huệ nêu ví dụ, một công ty kinh doanh đầu tư nhà ở tại TP Hồ Chí Minh vừa gửi văn bản đến Bộ Tư pháp nhờ giải đáp vướng mắc về thời điểm áp dụng giá đất để tính toán nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. Do ngày có quyết định giao đất và ngày giao đất trên thực địa không trùng nhau, giá đất ở hai thời điểm này cũng khác nhau nên doanh nghiệp phải nhờ Bộ giải thích xem giá đất thời điểm nào sẽ được áp dụng.

Trong khi đó, ông Nguyễn Am Hiểu, Vụ phó Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế, khẳng định đây là chức năng của luật sư, không phải là việc của cơ quan nhà nước lại đứng ra làm thay. Ngay cả khi cơ quan nhà nước trả lời cũng chưa chắc đã đáp ứng được đòi hỏi của doanh nghiệp. Để dẫn chứng, ông Hiểu kể câu chuyện vừa rồi có doanh nghiệp hỏi “Người Việt Nam ở nước ngoài được mua nhà như thế nào?”. Ông đã nhờ chính người tham gia soạn thảo Luật Nhà ở trả lời câu hỏi này nhưng doanh nghiệp lắc đầu, bảo “nếu các anh chị trả lời như thế này thì chúng tôi cũng biết rồi!”

Thanh Hoa - Theo Pháp luật TP HCM ngày 29/8/2007