Tập đoàn kinh tế sẽ phải trả giá vì kinh doanh đa ngành

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Lê Quốc Dung: Tập đoàn kinh tế sẽ phải trả giá vì kinh doanh đa ngành

Dư luận cho rằng, tại phiên khai mạc sáng 6/5, Thủ tướng đã thừa nhận yếu kém trong điều hành, quản lý nhưng lại chưa quy trách nhiệm cụ thể cho bộ, ngành, địa phương và đặc biệt các doanh nghiệp Nhà nước là khu vực đang nắm giữ 50-60% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Trong phiên thảo luận toàn thể tại hội trường sắp tới, ông có ý kiến gì về việc này?
- Thời gian qua, các ngân hàng đã đổ xô đầu tư mở ngân hàng, cho vay chứng khoán, bất động sản nên bê trễ định hướng mục tiêu chính, gây méo mó cơ cấu, chuyển dòng tiền sang các thị trường khác và gây ra lạm phát.
Chính phủ đã đánh giá chung nhưng phải nói trách nhiệm cụ thể bộ, ngành, địa phương, DNNN, đặc biệt các tập đoàn kinh tế có liên quan. Đại biểu muốn làm rõ điều này.

Cứ hễ tập đoàn nào ra đời là ngân hàng cổ phần lại được thành lập và hoạt động không đúng nguyên tắc, điều này là quá vội vàng. Thị trường hàng hóa thì chưa nhiều mà có quá nhiều ngân hàng tham gia vào quá trình hoạt động, gây ra cạnh tranh không lành mạnh. Có ngân hàng sử dụng tới 70% tiền gửi ngắn hạn cho vay dài hạn. Đến lúc có vấn đề, một vài ngân hàng bất khả kháng, vay qua đêm rất cao, gây khủng hoảng, thúc đẩy lạm phát. Một số ngành lại điều chỉnh giá cả hàng hóa.
Ngoài ra, ngân hàng chủ yếu cho vay với đối tượng khách hàng nội bộ, cạnh tranh nhau để đẩy lãi suất, sử dụng không đúng cơ cấu.

Trong khi đó, quan trọng hơn là kiểm soát nhà nước với ngành ngân hàng cũng chưa chặt chẽ nên đã không điều chỉnh được cơ cấu cho vay ở một số thị trường bất ổn. Hàng hóa thì vừa phải mà tiền vay bơm vào nhiều dẫn đến mất cân đối cơ cấu.
Nhiều ngân hàng thương mại do tập đoàn thành lập sẽ có nguy cơ đổ vỡ lớn. Tôi được biết cho vay bất động sản chiếm 10% dư nợ của các ngân hàng. Nhưng dùng thị trường BĐS để thế chấp vay lại còn nhiều hơn nữa.
Số dư tiền gửi của các ngân hàng bơm ra quá nhiều, trong đó có ngân hàng thương mại và ngân hàng của các tập đoàn kinh tế mới thành lập mà nhà nước không thể kiểm soát được, hoạt động vô nguyên tắc, ai cũng muốn cho vay, vừa cho vay vào chứng khoán, bất động sản

Chính phủ nên có cân nhắc hiện tượng này. Cần phải có đánh giá thực tiễn để kiểm soát chặt chẽ và điều chỉnh cơ cấu.

-

Quốc hội phải giám sát hoạt động của tập đoàn

ĐB Nguyễn Văn Sơn (Tuyên Quang): Việc thí điểm thành lập các tập đoàn kinh tế đa ngành cũng cần phải cho Quốc hội biết là thí điểm đến khi nào và bao nhiêu tập đoàn được thí điểm, việc thành lập các ngân hàng do tập đoàn kinh tế quản lý liệu có dẫn đến nguy cơ gì không? Các ngân hàng cho vay theo lệnh của tập đoàn liệu có đánh giá hiệu quả của các dự án? Tôi cho rằng Quốc hội cần phải giám sát việc này.

ĐB Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương): Chỉ trong thời gian thí điểm, đã có hàng loạt các tập đoàn kinh tế được thành lập. Khi các tập đoàn kinh tế này ra đời, nhân dân và Chính phủ đều hy vọng rằng đó sẽ là những đòn lực kinh tế mạnh để đưa đất nước tiến lên. Nhưng vừa qua dư luận xã hội rất bất bình khi biết rằng một số lượng lớn vốn Nhà nước đã được các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty đầu tư vào những lĩnh vực rất xa với ngành, lĩnh vực kinh doanh chính. Nhiều tập đoàn còn thành lập cả ngân hàng riêng mà ngân hàng là lĩnh vực kinh doanh, chuyên đặc biệt liên quan đến huy động vốn xã hội.

Lạm phát và bão giá vừa qua phải chăng có phần do các hoạt động đó của các tập đoàn và các Tổng công ty? Có người đã còn bào chữa rằng, đã là tập đoàn kinh tế thì phải kinh doanh đa dạng, lấy ngắn nuôi dài. Điều này đúng, sai thế nào thì Chính phủ nên làm rõ. Vừa qua các cử tri, nhất là những người về hưu rất băn khoăn với thông tin tập đoàn Điện lực Việt Nam đã đầu tư 260 triệu USD cho một khu Resort nghỉ dưỡng. Cử tri cho rằng là một đơn vị được Nhà nước giao vốn lẽ ra tập đoàn Điện lực Việt Nam phải toàn tâm, toàn lực để phát triển nguồn điện, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đằng này lại đem một phần vốn không nhỏ đi làm khu Resort, trong khi đó điện thì cứ thiếu, cắt điện thì cứ cắt điện triền miên.

Vừa qua Chính phủ đã có ý kiến về hoạt động của các tập đoàn kinh tế và các tổng công ty, nhưng tôi đề nghị cần xem xét tình hình này thật nghiêm túc, sớm chấn chỉnh để nguồn lực quốc gia được tập trung phục vụ đất nước tốt hơn.

ĐB Nguyễn Văn Hợp (Hải Dương): Cử tri không chỉ quan tâm tới tình hình lạm phát, tới tốc độ tăng giá tiêu dùng mà còn quan tâm tới những vấn đề lớn thuộc trách nhiệm của Chính phủ như quản lý tài nguyên quốc gia, nhất là đất đai và khoáng sản, quản lý các Tổng công ty, Tập đoàn kinh tế Nhà nước, quản lý sự phối hợp các chính sách kinh tế xã hội. Có những vấn đề rất lớn đặt ra mà Quốc hội và Chính phủ đều cần phải giải trình một cách minh bạch trước cử tri và nhân dân cả nước. Chúng ta có biết những yếu kém của nền kinh tế đã dồn tích từ nhiều năm nay, nhưng chậm được xử lý khắc phục từ những năm trước.

ĐB Nguyễn Văn Ba (Khánh Hòa): Nhà nước nên hạn chế đầu tư vào sản xuất, hậm chí dần dần tới mức không cần đầu tư nữa để cho tư nhân phát triển. Chúng ta lại cứ loay hoay vào đầu tư sản xuất mà kinh nghiệm đầu tư các tập đoàn vừa rồi cho thấy rất rõ,  do có tiền Nhà nước đầu tư mà tập đoàn đem ném sang cho tài chính, bất động sản, cho chứng khoán. Vì vậy làm thành một trong những nguyên nhân gây lũng đoạn.  

Lê Nhung (thực hiện)  tuanvietnam.net 10/5/2008