Phát biểu của TS Trịnh Minh Hiền – Vụ Pháp chế, Bộ Giao thông vận tải tại Lễ Công bố báo cáo tổng hợp rà soát pháp luật kinh doanh

Tôi xin phép được phát biểu với tư cách là đại diện của một cơ quan quản lý nhà nước. Trong đó, cũng rất là may mắn có được một Luật được VCCI rà soát trong kỳ này.

Phát biểu đầu tiên, tôi muốn nói về vai trò của doanh nghiệp và của VCCI trong việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật. Chúng ta đã biết, theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Nghị định 24/2009/NĐ-CP, một văn bản quy phạm pháp luật khi liên quan đến doanh nghiệp thì các cơ quan soạn thảo phải lấy ý kiến của VCCI. Đấy là quy định bắt buộc trong Nghị định 24. Bộ Giao thông vận tải chúng tôi đã thể chế bằng Thông tư số 32, tức là nếu văn bản liên quan đến doanh nghiệp thì ngoài việc lấy ý kiến của hiệp hội chuyên ngành trong lĩnh vực giao thông vận tải thì chúng tôi bắt buộc lấy ý kiến VCCI. Cho nên, tôi thấy rằng vai trò của VCCI đã được thể chế hóa bằng các quy định của Nhà nước. Vì vậy, Báo cáo rà soát này chúng tôi thấy rất có ý nghĩa và quan trọng với các cơ quan quản lý nhà nước.

Tôi xin đánh giá về báo cáo rà soát này

Bản báo cáo hôm nay của anh Huỳnh đã tiếp thu rất nhiều ý kiến đóng góp qua rất nhiều cuộc hội thảo. Bản thân tôi đánh giá nó gần như là hoàn hảo, kể từ việc chọn tiêu chí, rà soát những gì, chọn luật nào để rà soát, quy trình rà soát, kết quả rà soát, những kiến nghị và bài học kinh nghiệm. Tất cả những nội dung đó cá nhân tôi đánh giá rất cao. Không dễ gì để có một cái kết quả với một khối lượng rất là đồ sộ như vậy và có một cái kết quả như vậy.

Trong bài học kinh nghiệm của bản báo cáo của anh Huỳnh tôi đề nghị bổ sung hai bài học nữa. Thứ nhất là chọn đúng vấn đề, thứ hai là tổ chức thực hiện một cách khoa học. Tôi nghĩ kinh nghiệm khi làm một vấn đề rất phức tạp thì tổ chức thực hiện khoa học là một việc rất quan trọng bởi vì nó rất phức tạp. Khi chúng tôi thực hiện Luật giao thông đường bộ, nó mỏng thế thôi, chưa phải là một bộ luật nhưng Ban soạn thảo, Tổ biên tập lên tới 50 người thì chúng tôi cũng nghĩ là phải tổ chức rất khoa học. So với báo cáo rà soát này chúng tôi nghĩ là phải tổ chức rất khoa học mới có được kết quả như vậy.

Đối với cơ quan hành pháp nói chung và đối với Bộ giao thông vận tải nói riêng thì chúng tôi thấy rằng rà soát này giúp cho chúng tôi chỉ ra những điểm bộc lộ nhược điểm vào thời điểm này. Bởi vì cơ quan quản lý nhà nước không trực tiếp kinh doanh cho nên bản thân chúng tôi không nhìn ra các cái vướng mà doanh nghiệp bị vướng. Nếu bản thân các doanh nghiệp không nói ra thì các cơ quan quản lý nhà nước không biết được. Chúng tôi cũng rất muốn biết nhưng không biết được nếu các doanh nghiệp và VCCI không nói ra điều đó. Riêng đối với Bộ luật hàng hải thì chủ yếu là mắc với doanh nghiệp bởi chủ yếu liên quan đến hợp đồng. Chúng tôi thấy những phát hiện của rà soát này nói chung của 16 luật và Bộ luật hàng hải nói riêng là rất đúng và chính xác. Chúng tôi muốn cám ơn VCCI và các doanh nghiệp đã phát hiện cho chúng tôi và chúng tôi cũng đã báo cáo là Bộ luật hàng hải Việt Nam là một trong những bộ luật đưa ra sửa đổi, bổ sung trong nhiệm kỳ này của Quốc hội.

Đối với VCCI trong thời gian tới chúng tôi muốn có một số đề xuất như sau:

Thứ nhất, chúng tôi đề nghị hoạt động rà soát này cần được thường xuyên. Chúng tôi nghĩ rằng không thể một lần xong chấm hết mà nó phải thường xuyên. Bởi vì không rà soát thì chúng ta không biết được hệ thống văn bản hiện hành nó có vấn đề gì. Đặc biệt là những văn bản dưới luật sẽ dễ được sửa đổi, bổ sung hơn. VCCI nên tổ chức cho các Hiệp hội hoặc có chỉ đạo hướng dẫn để các hiệp hội chuyên ngành có những rà soát thường xuyên đối với các văn bản đặc biệt là các văn bản dưới luật.

Thứ hai về đề xuất cụ thể:

- Quốc hội đã thông qua Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh rồi thì kết quả này nếu sơm hơn thì chắc chắn sẽ tốt hơn, đúng vào kỳ mà Quốc hội bàn đến xây dựng luật.

- Tôi đề nghị có thể là giai đoạn 2 của rà soát này, tức là rà soát ngang, luật trái luật chứ không phải chỉ nghị định trái luật. Tôi nghĩ không ai khác ngoài VCCI phải làm việc này. Bởi vì thí dụ Luật giao thông vân tải chúng tôi chỉ quan tâm đến luật của Bộ giao thông vận tải thôi, thương mại chỉ quan tâm đến thương mại, nhưng mà giữa giao thông vận tải, thương mại... nó vướng nhau ở điểm nào thì tôi nghĩ chính doanh nghiệp bị cái vướng mắc đó.

- Tôi cũng đề nghị đối với các Bộ phải theo quy định của Luật tức là phải đăng trên website của Bộ trước 60 ngày các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên chúng tôi cũng phải nói thật là trong thực tế hầu như không nhận được các ý kiến góp ý qua mạng của Bộ. Đề nghị các doanh nghiệp cũng nên quan tâm đến các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật khi các Bộ xây dựng. Bởi góp ý khi dự thảo sẽ hiệu quả rất nhiều so với góp ý khi đã được ký ban hành. Nên chúng tôi cũng muốn ngoài việc xin ý kiến bắt buộc bằng văn bản thì khi đăng mạng chúng tôi cũng đề nghị được lấy ý kiến qua mạng.

Nhân dịp này chúng tôi cũng xin được cảm ơn VCCI, các cơ quan tài trợ như Đại sứ quán Anh, cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ, cơ quan phát triển quốc tế Anh. Chúng tôi mong tiếp tục được sự hỗ trợ của các cơ quan này để VCCI có thể có những sản phẩm rất tốt không những cho doanh nghiệp mà cho các cơ quan quản lý nhà nước. Chúng tôi mong kết quả của VCCI sẽ đăng tải trên các website của Bộ. Đề nghị các hiệp hội cũng được đăng tải các báo cáo này.