Góp ý của Ông Cao Ngọc Xuyên – Vụ trưởng Văn phòng TW -ĐBQH tỉnh Bạc Liêu

MỘT VÀI Ý KIẾN VỀ DỰ ÁN LUẬT THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN                                                                      

Th.S.  Cao Ngọc Xuyên 
Vụ trưởng Văn phòng TW 
Đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu
                                                                  
          Việc chúng ta xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân là thể hiện quyết tâm của Nhà nước trong việc thực thi các cam kết quốc tế khi tham gia mạnh mẽ vào tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. Thực hiện Luật thuế thu nhập cá nhân là thực hiện chính sách phân phối lại sản phẩm xã hội, góp phần thực hiện công bằng bình đẳng trong xã hội. Việc thực thi Luật thuế thu nhập cá nhân làm cho mọi người dân có ý thức về nghĩa vụ đóng góp một phần thành quả lao động của mình vào ngân sách nhà nước để phục vụ cho các mục tiêu chung của xã hội. Người dân càng đóng góp nhiều thuế thu nhập thì Nhà nước càng có nhiều tiền để dùng cho mục tiêu đảm bảo an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội và trả lương cho cán bộ công chức của mình nhằm xây dựng đội ngũ công chức trong sạch vững mạnh.

          Về nguyên tắc, khi thực hiện thuế thu nhập cá nhân, thì mọi người dân có thu nhập đều phải đóng thuế thu nhập và mức đóng góp sẽ phụ thuộc vào mức thu nhập mà người dân có được. Mức thu nhập càng cao thùi đóng thuế càng nhiều. Tuy nhiên, nếu mức đóng thuế quá lớn sẽ không khuyến khích người dân hăng hái làm việc và thực hành tiết kiệm, ảnh hưởng xấu đến tăng trường kinh tế, giảm khả năng đầu tư của người dân cũng như thu hút lao động có tay nghề cao vào làm việc trong nền kinh tế quốc dân.

          Dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân đưa ra lấy ý kiến rộng rãi các tầng lớp dân cư về cơ bản đã đáp ứng được những yêu cầu và mục đích áp dụng luật thuế này trong điều kiện hiện nay của đất nước, nhất là yêu cầu về khoan sức dân, nhưng đồng thời cũng từng bước tạo ra thói quen đóng góp thu nhập của mình cho xã hội.

          Về các nội dung cụ thể của dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân, chúng tôi xin có một số ý kiến sau:

           Về đối tượng nộp thuế: Dự án Luật thuế thu nhập cá nhân mở rộng đối tượng nộp thuế so với Pháp lệnh về thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao hiện hành. Việc mở rộng này là phù hợp với yêu cầu hoàn thiện hệ thống phápp luật về thuế trong điều kiện thực hiện các cam kết gia nhập WTO. Các chủ hộ gia đình sản xuất kinh doanh hàng hóa dịch vụ không đăng ký hoạt động theo Luật Doanh nghiệp cũng như những cá nhân và hộ gia đình có thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải nộp thuế theo dự Luật Thuế thu nhập cá nhân là hoàn toàn hợp lý.

          Ngoài ra, hiện nay, cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường, hoạt động cho thuê nhà (cho sinh viên, người lao động chưa có nhà ở thuê, cho doanh nghiệp hoặc hộ gia đình thuê làm nơi sản xuất kinh doanh) khá phát triển và cũng là nguồn thu nhập khá lớn của nhiều cá nhân, hộ gia đình. Trong đó, có nhiều hộ gia đình cá nhân đã thực hiện nộp thuế theo những quy định khác nhau, nhưng cũng còn rất nhiều hộ gia đình, cá nhân không thực hiện kê khai và nộp thuế. Theo ý kiến chúng tôi, chúng ta cần can nhắc để đưa các đối tượng này vào đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân.

          Về thu nhập chịu thuế và thu nhập không chịu thuế: Với việc đưa 6 nhóm thu nhập vào đối tượng chịu thuế như dự thảo Luật đã bao quát hết các thu nhập của các đối tượng nộp thuế theo Luật. Tuy nhiên, với kiến nghị nêu trên, thì cũng cần bổ sung thu nhập cho thuê nhà vào đối tượng chịu thuế.

          Việc loại trừ 15 loại thu nhập khổi phạm vi chịu thuế thu nhập là phù hợp và  thể hiện sự nhất quán với các chính sách khác của Nhà nước, nhất là những chính sách quan tâm đến người lao động trong nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp và ngư nghiệp.

          Về  khoản giảm trừ gia cảnh: đây là cách tiếp cận mới trong thu thuế đối với thu nhập của người dân, là một bước tiến mới đến sự công bằng hơn giữa người có thu nhập chịu thuế với người có thu nhập chưa đạt tới mức chịu thuế. Điều này có được là do dự án Luật đã tính tới khoản giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế, kể cả các cá nhân là hộ kinh doanh cá thể. Theo chúng tôi, để nhất quán hơn trong việc khoan thư sức dân, thì cùng với việc hạ thấp mức thuế suất tối đa từ 40% hiện nay xuống 35%, giảm trừ đối với người nộp thuế ở mức 5 triệu đồng/tháng  và người phụ thuộc bằng 40% của người nộp thuế là phù hợp.
 Về biểu thuế suất đối với người cư trú,  các mức thuế suất nêu ra trong dự thảo luật đã có sự tính toán và tương thích với những quy định khác của hệ thống thuế quốc gia.

         Biểu thuế lũy tiến từng phần  với  7 mức khác nhau, với mức độ chênh lệch về thuế suất và thu nhập chịu thuế là có thể chấp nhận được.

         Biểu thuế suất toàn phần với 3 mức thuế suất  5%,  10%,  25% tương ứng với 6 loại thu nhập khác nhau, đã thể hiện sự kế thừa có chọn lọc của chính sách thuế hiện hành.

         Tuy nhiên, ở đây có một vấn đề đặt ra, là làm sao để khi hướng dẫn Luật, thì các quy định của Chính phủ, của Bộ Tài chính cũng như cơ quan thuế không giành về mình những lợi thế có lợi cho thực hiện nhiệm vụ thu thuế của mình, nhất là khoản thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng vốn  bao gồm cả chuyển nhượng chứng khoán. Làm sao để khoản nộp thuế của người dân phải thực sự là một phần từ thu nhập ròng trong việc chuyển nhượng bất động sản và chuyển nhượng vốn, kể cả chuyển nhượng chứng khóan. Điều này đòi hỏi Nhà nước cần tính đến những chi phí tài chính của người đầu tư bất động sản, đầu tư chứng khoán để chuyển nhượng thu lợi. Bởi không phải lúc nào việc chuyển nhượng bất động sản, vốn, chứng khoán cũng mang lại thu nhập ròng./.