Góp ý của Đại biểu Quốc hội Cao Sĩ Kiêm – Thái Bình

Thưa đoàn Chủ tịch.

Thưa các vị đại biểu Quốc hội.

Mặc dù Luật chứng khoán của chúng ta mới được thực hiện ba năm, đây cũng là một luật được sửa đổi sau khi ban hành nhanh nhất trong quá trình thực hiện luật của chúng ta. Nhưng chúng tôi cũng thấy rằng chúng ta sửa đổi luật này tuy nó nhanh nhưng nó có lý do, bởi năm lý do thế này.

Một là chúng ta sửa luật này chúng ta thực hiện luật này trong điều kiện thế giới vừa qua cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ mà xu hướng chung là họ có tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước đối với lĩnh vực tài chính, ngân hàng, trong đó có chứng khoán, đấy là một lý do.

Lý do thứ hai, thị chường chứng khoán của chúng ta đang được mở rộng kể cả quy mô và thanh khoản.

Thứ ba, luồng vốn vào chứng khoán và đầu tư qua chứng khoán ngày càng tăng nhanh.

Thứ tư, cổ phần hóa, tức là môi trường quan trọng và chủ yếu cho thị trường chứng khoán hoạt động đang được đẩy mạnh, đặc biệt là các tập đoàn và các ngân hàng lớn đã tham gia lên sàn của thị trường chứng khoán. Từ những điều kiện ấy thì hoạt động chứng khoán của chúng ta có nhiều điểm mới, kể cả đòi hỏi trong nước cũng như hội nhập quốc tế mà phải được bổ sung, phải được chỉnh sửa, phải được đưa vào những vấn đề còn bất cập khi chúng ta lập, chúng ta thông qua Luật chứng khoán này chưa lường hết, hoặc vấn đề mới đang nảy sinh mà chúng ta phải cập nhật. Đó là 5 lý do chúng tôi thấy phải sửa đổi mặc dù thời gian thực hiện luật còn rất ít. Tuy những vấn đề đặt ra thì rất nhiều và rất cấp bách, nhưng chúng tôi thấy thị trường chúng ta mới đang giai đoạn phát triển ở bước đầu và thời gian thực hiện cũng quá ngắn so với luật, cho nên chúng tôi cũng đồng ý chỉ sửa 20 điều, 20 điều này thực tế là những nội dung rất bất cập mà chúng ta phải sửa thì khả năng thực thi mới tốt và khả năng đóng góp của luật này đối với nhiệm vụ được giao mới thành công.

Sửa 20 điều nhưng chúng tôi vẫn thấy còn 2 vấn đề lớn chúng ta chưa giải quyết được triệt để hoặc chưa giải quyết được một cách cơ bản: Một là địa vị pháp lý của Ủy ban chứng khoán; hai là giao cho ai, bây giờ tạm giao cho Chính Phủ quy định những hành vi và mức độ xử phạt vi phạm để chúng ta giải quyết quyền lợi, giải quyết tính nghiêm túc của thị trường. Đặc biệt là thị trường chứng khoán là vai trò quản lý phải rất chặt chẽ. Hai vấn đề này theo tôi cũng chưa được giải quyết triệt để ở luật này, nhưng tôi cũng tán thành với lập luận của Ban Soạn thảo là địa vị pháp lý nếu chúng ta dỡ ra thì nó cũng liên quan đến rất nhiều luật mà vừa được thông qua xong. Chẳng nhẽ vừa thông qua xong chúng ta lại sửa đổi thì nó rất không thuận lợi. Cho nên tôi thấy phân tích đó có thể chấp nhận được.

Thứ hai, giao cho Chính phủ quy định những hành vi vi phạm kể ra nếu ghi vào trong luật được thì tốt, nhưng giao cho Chính phủ trong những bước đầu này chúng tôi cũng thấy thuận lợi hơn, vì khi có thay đổi thì chúng ta thích nghi được tốt hơn. Mấy lý lẽ đó tôi thấy chưa triệt để nhưng có thể chấp nhận được.

Riêng hai gợi ý mới của Chủ tịch đoàn vừa nêu là điều kiện thành lập công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ. Tôi thấy không nên đưa vào luật này ngay, vì chúng ta còn phải tổng kết và thực tế công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ mới ra đời ồ ạt vào thời gian gần đây mà chúng ta chưa đánh giá được, chúng ta chưa tổng kết được nó ra làm sao, khả năng đóng góp như thế nào, nó có khiếm khuyết gì, chúng ta chưa tổng kết đánh giá một cách nghiêm túc và chưa đủ thời gian để chúng ta đánh giá, sợ nó hơi vội cho nên tôi thấy chưa nên đưa vào.

Hai là giao cho Ủy ban Chứng khoán được một số hoạt động để xác minh những hành vi vi phạm thì tôi thấy nếu được thì nên làm. Hiện nay Ủy ban Chứng khoán, vai trò, khả năng quản lý và xử lý những vấn đề nổi lên là chưa thực hiện được nhiều vì công cụ, điều kiện để họ làm chưa được đầy đủ. Ví dụ nghe trộm điện thoại, những thông tin không minh bạch có thể có những âm mưu làm giá phá hoại thị trường. Công cụ để Ủy ban Chứng khón thực hiện nhiệm vụ phát hiện xử lý của mình chưa được nghiêm. Nếu đưa được những vấn đề này vào cho Ủy ban Chứng khoán càng nhiều càng tốt về điều kiện cho họ hành nghề, điều kiện cho họ quản lý thì tôi thấy hợp lý. Đấy là những vấn đề chung.

Về vấn đề cụ thể thì tôi rất đồng ý là Điều 1 chúng ta phải sửa tới 10 khoản là đúng, tập trung rất nhiều vào Điều 1 này. Những nội dung sửa đổi thì tôi thấy rất rõ và nên dứt khoát trong kỳ này.

Một là bổ sung thêm một số hình thức, loại hình chứng khoán. Vấn đề này vì chúng ta đang phát triển, khi chúng ta xây dựng luật thì cũng chưa lường hết. Bây giờ nó đang phát triển rất nhanh thì phải có quy định vào. Đấy là điều tất yếu.

Thứ hai là vì nó còn đang phát triển tiếp cho nên phải giao cho Bộ Tài chính chọn hoặc là xác định những loại hình nào mới đưa vào ngay để chúng ta cập nhật tình hình và điều kiện hoạt động, hàng cho thị trường. Đấy là điều rất hợp lý.

Thứ hai là thời hạn chuyển nhượng chứng khoán và chào bán riêng lẻ đối với các loại chứng khoán. Trước đây chúng ta quy định hơi lỏng và cũng tạo sơ hở, cho nên việc thắt lại, việc nâng thời hạn bán chứng khoán, thời hạn hạn chế lên 1 năm và các đợt chào bán chứng khoán riêng lẻ phải cách nhau 6 tháng cũng là đủ điều kiện để chúng ta quản lý, ngăn chặn những vấn đề có thể sơ hở, rủi ro.

Thứ ba là tất cả những công ty chứng khoán, các loại hàng chứng khoán không phân biệt công ty đại chúng niêm yết hoặc chưa niêm yết là phải áp dụng quy định quản trị công ty theo đúng quy định của Bộ Tài chính. Vấn đề này trước đây là một sơ hở nếu chúng ta không quản việc này thì rất dễ gây ra lợi dụng và rủi ro cho nhà đầu tư.

Thứ tư, trung tâm lưu ký chứng khoán và những người có liên quan, kể cả công ty đại chúng có quy mô lớn phải có nghĩa vụ công bố thông tin như công ty niêm yết đã quy định trong luật này và trước đây chúng ta cũng đã quy định. Đó là những vấn đề chúng tôi thấy rất cấp bách, vừa qua có rất nhiều sơ hở, có rất nhiều chỗ để lợi dụng, gây mất an toàn cho thị trường. Tôi cho những phần bổ sung này sẽ đảm bảo cho mục tiêu của chúng ta khi đặt ra yêu cầu để chúng ta thực thi Luật chứng khoán này, tức là vừa hợp hiến, hợp pháp, vừa thống nhất các thông lệ quốc tế. Nó có thể tạo điều kiện cho chúng ta với thị trường thế giới, thị trường chứng khoán, thị trường vốn trên thế giới hoạt động thông thoáng và có thể là cạnh tranh được.

Thứ hai, tất cả những điểm này cũng có thể giải quyết những vấn đề cụ thể, cấp bách của đất nước chúng ta trong hoạt động chứng khoán vừa qua và quan trọng là nó thu hẹp được thị trường tự do. Vì là giai đoạn đầu cho nên thị trường ngầm, thị trường tự do hoạt động rất lớn, nếu chúng ta không quản sẽ đe dọa đến sự an toàn và chất lượng của thị trường. Những quy định sửa lần này tạo điều kiện chúng ta thu hẹp thị trường ngầm, thị trường tự do, tạo điều kiện minh bạch, công khai cho hoạt động chứng khoán. Vì đây là luật chuyên ngành, có tính nghiệp vụ và trình độ quản lý rất cao cho nên chúng tôi đề nghị trong văn bản thể hiện của luật cũng như trong hướng dẫn của các cơ quan chức năng, đặc biệt là của Chính phủ và ngành tài chính phải rất chú ý, bớt hướng dẫn càng nhiều càng tốt, đẩy nhanh tiến độ những văn bản hướng dẫn dưới luật, càng nhanh càng đồng bộ càng hay. Vì nếu chúng ta đưa luật ra một thời gian hướng dẫn không kịp hoặc không đầy đủ, những khúc ấy rất lộn xộn trên thị trường, đã lộn xộn thị trường thì an toàn cho thị trường hoạt động cũng như an toàn cho nhà đầu tư, lòng tin của nhà đầu tư sẽ không được củng cố. Thị trường chứng khoán là thị trường của lòng tin, nếu chúng ta mất lòng tin thì hoạt động chứng khoán khó khởi sắc và không thực hiện đúng nội dung huy động vốn toàn xã hội, huy động vốn dài hạn để đầu tư vào dài hạn. Cũng có thể xảy ra tình trạng đây là thị trường để chụp giật, đây là thị trường để hớt tay trên, đây là thị trường để những người buôn bán đầu cơ ăn lợi với nhau, khả năng đóng góp cho nền kinh tế, khả năng đưa vào đầu tư dài hạn, khả năng tạo ra nguồn vốn toàn xã hội sử dụng tốt nguồn vốn toàn xã hội này sẽ bị hạn chế. Tôi xin hết ý kiến.