LIS – Tất yếu của hệ thống đăng ký bất động sản

Với mô hình cơ sở dữ liệu đất đai phân tán theo đơn vị hành chính tỉnh, công tác xây dựng chuẩn hóa cho hệ thống thông tin đất đai rất quan trọng. Chuẩn hóa tạo ra sự thống nhất trong lưu trữ, cập nhật và tra cứu thông tin đất đai trên toàn quốc.

Chuẩn thông tin đất đai bao gồm các chuẩn chính như sau:

1. Chuẩn mô hình dữ liệu (Spatial Data Model Standard): chuẩn về cách thức mô tả và lưu trữ thông tin trong hệ thống.

2. Chuẩn về nội dung dữ liệu (Content Data Standard): chuẩn hoá về nội dung của CSDL bao gồm những lớp đối tượng nào. Mô t về từng lớp đối tượng: Tên, cách mã hoá, các thuộc tính của đối tượng và quan hệ (không gian, thuộc tính ) của đối tượng với các đối tượng khác.

3. Chuẩn về khuôn dạng dữ liệu cho lưu trữ và trao đổi thông tin giữa các hệ thống (Data format and Data Exchange Standard).

4. Chuẩn về Siêu dữ liệu (Metadata Standard): Chuẩn hoá nội dung các thông tin cần thiết để mô t dữ liệu trong CSDL địa lý. Chuẩn hoá cách thức tạo, sửa chữa, truy nhập và tra cứu các thông tin metadata.

Chuẩn về mô hình dữ liệu (Spatial Data Model Standard):

Chuẩn về mô hình dữ liệu xác định cách thức mô tả và lưu trữ thông tin trong hệ thống. Các đối tượng địa lý được mô trả bằng các mô hình dữ liệu không gian (spatial data model) còn dữ liệu thuộc tính của chúng thông thường được mô tả bằng mô hình dữ liệu quan hệ. Chuẩn về mô hình cơ sở dữ liệu đất đai là mô hình cơ sở dữ liệu không gian (Spatial Database). Cơ sở dữ liệu không gian (Spatial Datadase) là một mô hình hướng đối tượng, cho phép tích hợp thông tin địa lý và thông tin thuộc tính trong cùng một cơ sở dữ liệu theo mô hình dữ liệu quan hệ. Một số hãng phát triển GIS trên thế giới đã có những sản phẩm theo hướng CSDL không gian như ESRI, ORACLE, Intergraph, MapInfo.

Chuẩn về nội dung dữ liệu (Content Data Standard):

Chuẩn về nội dung dữ liệu là chuẩn mô t những đối tượng nào cần thiết lưu trữ trong CSDL, cách phân loại, nhận dạng, nội dung ý nghĩa của từng loại đối tượng này đồng thời cũng mô tả cụ thể về quan hệ giữa các đối tượng và dữ liệu thuộc tính cần phải có của từng đối tượng.

Chuẩn về nội dung dữ liệu đấ đai được được mô tả dưới dạng bảng phân lớp các đối tượng.

Chuẩn về hình thức thể hiện các đối tượng không gian.

Chuẩn thể hiện qua các bảng chuẩn về màu sắc, ký hiệu, kích cỡ cho từng lớp thông tin,. Ví dụ như các bảng chuẩn về màu và ký hiệu cho loại đất, màu và ký hiệu các đối tượng của bản đồ địa chính

Chuẩn về khuôn dạng dữ liệu cho lưu trữ và trao đổi thông tin giữa các hệ thống (Data format and Data Exchange Standard)

Chuẩn hoá về khuôn dạng file là chuẩn xác định các khuôn dạng (format) file vật lý để lưu trữ các đối tượng địa lý. Chuẩn này rất quan trọng đối với những c sở dữ liệu có tính chất dùng chung, đa người sử dụng.

Chuẩn về khuôn dạng dữ liệu bao gồm:

1. Chuẩn về khuôn dạng file lưu trữ trong cơ sở dữ liệu.

2. Chuẩn về khuôn dạng file sử dụng cho trao đổi, phân phối thông tin.

Chuẩn hoá về siêu dữ liệu (Metadata Standard)

Siêu dữ liệu (Metadata) là những thông tin cho biết về nội dung, chất lượng, và các đặc tính khác của dữ liệu đang lưu trữ trong CSDL.

Nội dung của siêu dữ liệu Metadata là thông tin tổng hợp về:

1. Các thông tin xác định đối tượng

2. Các thông tin về chất lượng dữ liệu

3. Các thông tin về tổ chức dữ liệu không gian

4. Các thông tin về tham chiếu không gian

5. Các thông tin về thuộc tính

6. Các thông tin về phân bố, lưu trữ

Chuẩn hóa Qui trình cập nhật dữ liệu của CSDL đất đai

Tổng cục địa chính (nay là Bộ tài nguyên và Môi trường) đã ban hành khuôn dạng chuẩn của dữ liệu bản đồ địa chính: ví dụ dạng file DGN

Hiện tại có nhiều phần mềm phục vụ Đăng ký thống kê đất đai ban đầu vì vậy có nhiều khuôn dạng và cấu trúc cơ sở dữ liệu khác nhau cho dữ liệu hồ sơ địa chính.

Cần thiết qui chuẩn các qui trình cập nhật dữ liệu trong hai công việc:

1. Xây dựng cơ sở dữ liệu ban đầu (thông qua quá trình kê khai đăng ký và cấp GCN ban đầu)

2. Cập nhật, bảo trì cơ sở dữ liệu (thông qua quá trình kê khai đăng ký và cập nhật biến động đất đai)

Hệ thống phần mềm của Hệ thống thông tin đất đai

Hệ thống phần mềm của Hệ thống thông tin đất đai là một hệ thống bao gồm nhiều các mô đun liên kết với nhau để thực hiện các nhiệm vụ khác nhau trong công tác quản lý đất đai. Hệ thống phần mềm thể hiện bằng các nhóm chức năng của hệ thống.

Phần mềm hệ thống thông tin đất đai được thiết kế theo nguyên tắc sau:

· Là một hệ thống bao gồm nhiều mô đun, được chia thành các hệ thống con. Mỗi hệ thống con bao gồm một nhóm các chức năng phù hợp với một dạng công việc trong công tác quản lý đất đai.

· Hệ thống có tính phân cấp theo 3 mức: tỉnh, huyện, xã.

Phần mềm Hệ thống thông tin đất đai chia thành các hệ thống phần mềm con như sau:

1. Hệ thống quản lý hệ thống điểm toạ độ, độ cao cơ sở, lưới khống chế và bản đồ địa chính;

2. Hệ thống quản lý hồ sơ địa chính và đăng ký thống kê;

3. Hệ thống hỗ trợ qui hoạch và sử dụng đất, phân hạng đất;

4. Hệ thống hỗ trợ quản lý về thuế đất, giá trị đất và các công trình trên đất;

5. Hệ thống hỗ trợ công tác thanh tra đất đai, giải quyết tranh chấp và khiếu nại tố cáo về đất đai.

Phần mềm Hệ thống thông tin đất đai bao gồm bốn phiên bản tương ứng với 4 cấp hành chính về quản lý về đất đai:

1. Hệ thống thông tin đất đai cấp trung ương;

2. Hệ thống thông tin đất đai cấp tỉnh;

3. Hệ thống thông tin đất đai cấp huyện;

4. Hệ thống thông tin đất đai cấp xã.

Mô hình vận hành của hệ thống

Hệ thống thông tin đất đai vận hành như sau:

Mức vĩ mô: Hệ thống thông tin đất đai là một hệ thống phân tán bao gồm các hệ thống con tại các tỉnh. Các hệ thống con liên kết với nhau trên hệ thống mạng diện rộng của ngành:

· Cấp tỉnh xây dựng và quản lý CSDL đất đai chi tiết với các thông tin đến từng chủ sử dụng, từng thửa đất.

· Cấp trung ương quản lý thông tin vĩ mô bao gồm các chỉ tiêu tổng hợp về hiện trạng sử dụng đất, qui hoạch và các số liệu thống kê phục vụ quản lý đất đai.

Mức quản lý thông tin chi tiết cấp tỉnh:

Mức chi tiết : Hệ thống thông tin đất đai là một hệ thống tập trung quản lý thông tin đất đai chi tiết đến từng chủ, từng thửa. Hệ thống thông tin đất đai bao gồm 3 phiên bản theo phân cấp đơn vị hành chính: tỉnh, huyện, xã.

Thông tin được lưu trữ tập trung trong CSDL đất đai duy nhất. CSDL đặt tại Sở Địa chính. Hệ thống thông tin đất đai hoạt động theo kiến trúc khách/chủ (Client/Server) trên hệ thống mạng máy tính cục bộ (Local Area Network LAN)

· Để quản trị CSDL và đáp ứng nhu cầu về thông tin của các người sử dụng khác nhau, hệ thống có một hệ quản trị CSDL (Database Management System). Những người dùng khác nhau của hệ thống (client) sử dụng các ứng dụng khác nhau ( application) truy nhập vào CSDL thông qua hệ quản trị CSDL. Mô hình hoạt động theo kiến trúc khách/chủ cho phép hệ thống quản lý tập trung dữ liệu và phục vụ đa người sử dụng cùng một lúc. Mô hình này sẽ hoạt động chính tại cấp tỉnh.

· Đối với cấp huyện, người sử dụng sẽ có thể lựa chọn giải pháp kết nối trực tiếp với CSDL cấp tỉnh hoặc sử dụng một cơ sở dữ liệu cục bộ, chạy trên hệ thống mạng cục bộ hoặc trên từng máy riêng lẻ cho từng huyện. Dữ liệu lưu ở huyện sẽ được đồng bộ với dữ liệu lưu ở tỉnh theo một chu kỳ thời gian nhất định tháng, quí.

· Đối với cấp xã, người sử dụng sẽ dùng phiên bản chạy trên dữ liệu cục bộ, lưu trữ thông tin theo từng xã. Chức năng của phần mềm sử dụng ở cấp xã chủ yếu là tra cứu và tổng hợp thông tin.

· Với thiết kê như trên trong tương lai chỉ có một hệ thống Văn phòng đăng ký theo đơn vị hành chính cấp tỉnh và các chi nhánh đặt tại cấp huyện. Trước mắt có thể vẫn duy trì hệ thống theo cấp huyện (có thể đến 2012)

Cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho Hệ thống thông tin đất đai

C sở hạ tầng kỹ thuật của hệ thống thông tin đất đai bao gồm các thiết bị, máy móc đảm bảo cho sự hoạt động liên tục của hệ thống. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật của hệ thống thông tin đất đai bao gồm các hệ thống chính sau :

1. Thiết bị phần cứng (Hardware):

· Hệ thống máy chủ (DATA SERVER);

· Hệ thống máy tính trạm;

· Thiết bị ngoại vi đầu vào: máy quyét (Scanner);

· Thiết bị ngoại vi đầu ra: máy in (Printer A3), máy vẽ (Ploter A0), máy Photocopy;

· Thiết bị lưu trữ dữ liệu lâu dài: đầu ghi CD. DVD, băng từ….

2. Hệ thống mạng máy tính:

· Hệ thống mạng cục bộ (LAN Network): cạc mạng, dây nối, hub/switch

· Hệ thống mạng diện rộng (Internet/Intranet Network): Điện thoại modem, Router, Bức tường lửa (Firewall).

3. Hệ thống đảm bảo an toàn:

· Phòng máy trung tâm: điều hòa, hút ẩm, bảo vệ;

· Hệ thống điện ổn áp, UPS;

· Hệ thống chống sét cho hệ thống điện, hệ thống mạng;

· Các qui chế quản lý về hành chính.

Tuy nhiên, hệ thống đăng ký phải là một hệ thống kết nối trực tuyến với cơ sở dữ liệu đất đai số (Digital Cadastral Database DCB). Thông thường hệ thống đăng ký là cơ quan tự hoạch toán, hoạt động theo mô hình dịch vụ công tách khỏi cơ quan công quyền. Chủ yếu trên thế giới vẫn tồn tại ba phương án: Cơ quan đăng ký thuộc ngành Tư pháp, Tài Chính và đất đai. Ngoài việc phục vụ các cơ quan công quyền, công bố công khai các thông tin trên WEB các cơ sở dữ liệu này thường được kết nối trực tiếp với các tổ chức tín dụng, các toàn án, các trung tâm dịch vụ và tư vấn pháp luật, các nhà phát triển, kinh doanh và môi giới bất động sản, các tổ chức tư vấn đầu tư và bản thân các nhà phát triển bất động sản.

Chính vì lẽ đó thông thường được tổ chức theo mô hình cơ sở dữ liệu tập trung quản lý phân tán theo đơn vị hành chính và đa mục đích sử dụng