Không chọn sản phẩm không thân thiện môi trường
Không chọn sản phẩm không thân thiện
môi trường
TT - Tiến sĩ Nguyễn Mộng Hùng - chủ
tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng TP.HCM - cho rằng người tiêu dùng nên thể hiện
trách nhiệm xã hội của mình bằng việc chọn mua hay không mua sản phẩm, dịch vụ
của một doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường.
Ông Hùng nói:
- Tôi nhớ cách đây vài năm có một du
khách người Nhật đi trên sông Sài Gòn nhìn cảnh người ta xả rác rồi viết thư
gửi đến tôi nhờ lên tiếng kêu gọi người dân bảo vệ môi trường. Người ta ở tận
nước ngoài xa xôi mà còn có trách nhiệm với chúng ta như vậy thì tại sao người
dân chúng ta ở ngay trên đất của mình lại không thể hiện được ý thức đó?
* Phải chăng vì những hành vi vi
phạm về bảo vệ môi trường chỉ gây tác động trực tiếp đến một bộ phận người dân,
người tiêu dùng nơi diễn ra hành vi ấy nên khó có thể kêu gọi một trách nhiệm
xã hội chung chung, thưa ông?
- Có thể. Nhưng tôi không đồng tình với
cách nghĩ rằng một nhà máy sản xuất nhôm ở Hải Dương, một công ty bột ngọt ở
Đồng Nai hay một công ty thuộc da ở TP.HCM xả thải trái phép chỉ gây hại ở
những nơi đó, còn người dân ở nơi khác không cần bận tâm. Hiến chương của Liên
Hiệp Quốc đã ghi nhận con người có quyền được sống trong một môi trường trong
lành nên ai cũng phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường ấy, không thể chờ đến
khi những vi phạm có tác động trực tiếp tới mình mới có phản ứng. Bởi như thế
chỉ có trách nhiệm với cá nhân chứ không phải có trách nhiệm với cộng đồng, với
xã hội.
* Như vậy theo ông, trách nhiệm xã
hội của người tiêu dùng cần được thể hiện như thế nào?
- Thế giới hiện nay, trong đó có Việt
Nam, đang hướng đến một sự phát triển bền vững, đồng nghĩa với việc chống lại
những hành vi gây mất cân bằng, đe dọa sự phát triển bền vững của thế giới, cả
về kinh tế, xã hội và môi trường. Chỉ riêng về bảo vệ môi trường, nhiều nước
trên thế giới đã coi đây là một trong những tiêu chí để đánh giá một doanh
nghiệp. Người ta sẵn sàng tẩy chay sản phẩm, dịch vụ của anh nếu trong quá
trình tạo ra sản phẩm, dịch vụ đó anh đã gây hại cho môi trường.
Ở Việt
* Vừa qua đã có những trường hợp người
tiêu dùng không mua bánh phở có hàn the, không mua nước tương chứa 3-MCPD. Hành
vi đó có thể được coi là một cách thể hiện trách nhiệm xã hội không, thưa ông?
- Đó là những phản ứng đúng để buộc nhà
sản xuất phải xem lại trách nhiệm của họ đối với người tiêu dùng. Tuy nhiên, đó
mới chỉ là phản ứng của người trực tiếp tiêu dùng sản phẩm, tức là khi quyền
lợi của mình bị xâm hại trực tiếp. Trách nhiệm xã hội không chỉ dừng ở đó.
Người tiêu dùng cần phải thấy sản phẩm không trực tiếp gây hại nhưng nó được
tạo nên bằng sự gian dối, bằng hành vi tàn phá môi trường, vi phạm pháp luật
thì phải có trách nhiệm từ chối.
Việc từ chối một sản phẩm, dịch vụ gây
ô nhiễm môi trường hoặc được tạo ra trong quá trình gây ô nhiễm môi trường một
mặt buộc doanh nghiệp phải thực thi đạo đức kinh doanh, tuân thủ pháp luật bảo
vệ môi trường; mặt khác, quan trọng hơn, thể hiện trách nhiệm công dân với đất
nước, trách nhiệm cá nhân đối với cộng đồng, với xã hội.
* Theo ông, người tiêu dùng Việt
- Tôi nghĩ người dân Việt Nam rất có ý
thức về trách nhiệm xã hội, bằng chứng là người dân khắp nơi đọc báo thấy Vedan
gây ô nhiễm môi trường mà còn cò kè mặc cả với dân thì có ngay cảm giác bực
tức, chê trách Vedan. Tuy nhiên ý thức đó mới thể hiện ở tư cách một người dân
không đồng tình trước hành vi sai trái nên chỉ mới thể hiện ở sự lên án. Nếu ý
thức đó thể hiện ở tư cách một người tiêu dùng, đừng quên rằng mỗi người dân là
một người tiêu dùng thì hẳn anh sẽ đặt mình trước sự lựa chọn mua hay không mua
sản phẩm của Vedan.
* Ông đã quyết định thế nào trước
sự lựa chọn đó?
- Riêng bản thân tôi đã xác định không
chọn mua sản phẩm, dịch vụ của những doanh nghiệp có hành vi gian dối, vi phạm
pháp luật, đạo đức kinh doanh hoặc gây ô nhiễm môi trường.
Tiêu dùng xanh là xu hướng thời thượng Dù nền kinh tế thế giới vừa trải qua cuộc khủng hoảng nghiêm trọng,
nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm thân thiện với môi trường
vẫn liên tục tăng mạnh. Vừa qua, Tổ chức tư vấn Theo kết quả khảo sát, 73% người được hỏi khẳng định họ đặc
biệt quan tâm đến thành tích bảo vệ môi trường của các công ty. Người tiêu
dùng cho rằng các công ty cần đưa thông tin rõ ràng về tác động môi trường
của các sản phẩm. Phần lớn khẳng định họ sẵn sàng trả thêm tiền cho các sản
phẩm thân thiện với môi trường, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thực phẩm,
đồ điện tử, đồ gia dụng. Theo khảo sát, sử dụng đèn tiết kiệm năng lượng và
mang giỏ của mình đến siêu thị mua hàng thay vì dùng bao nilông là cách người
tiêu dùng các nước áp dụng nhiều nhất để bảo vệ môi trường. Hồi tháng 4-2010, Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố vào năm 2011
sẽ yêu cầu các doanh nghiệp thông báo rõ tác động môi trường của các sản phẩm
và dịch vụ, với mục tiêu giảm hàm lượng tài nguyên tự nhiên trong hàng hóa
dịch vụ EU. Tại Mỹ, các công ty xây dựng lớn đang đầu tư mạnh để nghiên cứu
các loại vật liệu xây dựng mới thân thiện với môi trường. Ước tính từ nay đến
năm 2015, tổng giá trị thị trường vật liệu xây dựng xanh ở Mỹ sẽ tăng từ 71,1
tỉ USD lên tới 173,5 tỉ USD. HIẾU TRUNG (Theo Environmental Leader, The green
market) |