VCCI_Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật,

Kính gửi: Bộ Tư pháp

Trả lời Công văn số 4093/BTP-PBGDPL ngày 20/10/2022 của Bộ Tư pháp về việc báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) trân trọng báo cáo các nội dung cụ thể như sau:

I.Giới thiệu chung

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) là tổ chức quốc gia tập hợp và đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, người sử dụng lao động và các hiệp hội doanh nghiệp ở Việt Nam (sau đây gọi chung là cộng đồng doanh nghiệp) nhằm mục đích phát triển, bảo vệ và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, góp phần phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, thúc đẩy các quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và khoa học – công nghệ với nước ngoài trên cơ sở bình đẳng và cùng có lợi, theo quy định của pháp luật.^[1]

Là tổ chức đại diện cộng đồng doanh nghiệp, mọi nhiệm vụ, hoạt động của VCCI đều liên quan đến nâng cao hiểu biết, năng lực, kiến thức pháp luật và sự thượng tôn pháp luật trong các hoạt động của các doanh nghiệp. VCCI (bao gồm cơ quan ở Hà Nội và hệ thống các chi nhánh, văn phòng đại diện ở các địa phương lớn trên cả nước: Hải Phòng, Thanh Hoá, Vinh, Đà Nẵng, Khánh Hoà, Bình Thuận, Tp. Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Vũng Tàu), luôn chú trọng thực hiện những nhiệm vụ như: 

• Tập hợp, nghiên cứu thực trạng và kiến nghị với Đảng và Nhà nước các vấn đề về pháp luật, chính sách, chiến lược phát triển kinh tế – xã hội nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và xây dựng quan hệ lao động hài hòa; tổ chức các diễn đàn, đối thoại, các cuộc tiếp xúc, làm đầu mối liên kết các doanh nghiệp, làm cầu nối giữa cộng đồng doanh nghiệp với các cơ quan Đảng, Nhà nước và với các tổ chức hữu quan khác ở trong và ngoài nước để trao đổi thông tin, ý kiến và đề xuất các giải pháp xử lý vướng mắc, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến doanh nghiệp, môi trường kinh doanh và quan hệ lao động;
• Là đầu mối tập hợp thông tin, ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, tổ chức và tham gia quá trình tham vấn với các đoàn đàm phán về kinh tế, thương mại; tham gia với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong quá trình đàm phán, ký kết, gia nhập, phê chuẩn, thực thi các điều ước quốc tế có liên quan tới kinh tế, thương mại; hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp trong hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến thực thi các điều ước quốc tế về kinh tế;
• Tiến hành những hoạt động để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cộng đồng doanh nghiệp trong các quan hệ kinh doanh trong nước và quốc tế; tư vấn và tham gia hỗ trợ giải quyết các vướng mắc, kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp với các cơ quan quản lý trong quá trình kinh doanh và thực thi pháp luật;
• Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, tư vấn thực thi chính sách, pháp luật; phổ biến, cung cấp, hỗ trợ thông tin kinh doanh, khoa học kỹ thuật cho cộng đồng doanh nghiệp;
• Tổ chức đào tạo để phát triển, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, nâng cao năng lực quản lý, kinh doanh cho các doanh nhân, xây dựng đội ngũ doanh nhân năng động, hiệu quả.

Lãnh đạo VCCI là thành viên Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ, VCCI cũng tham gia Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành dành cho doanh nghiệp. Có thể nói, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ hết sức quan trọng và các cơ quan nhà nước cũng ghi nhận việc nâng cao nhận thức pháp luật cho doanh nghiệp thông qua các hoạt động của VCCI, VCCI đã được Bộ Tư pháp đề xuất khen thưởng vì có thành tích xuất sắc trong phổ biến, giáo dục pháp luật cho doanh nghiệp giai đoạn 2017-2021.

VCCI trân trọng báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) cho doanh nghiệp như sau:

II.Kết quả thực hiện Luật PBGDPL

1.Thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước trong công tác PBGDPL

a.Việc ban hành văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện Luật (văn bản quy phạm pháp luật, văn bản cá biệt)

VCCI không phải là cơ quan quản lý nhà nước nên không có thẩm quyền ban hành văn bản pháp luật. Tuy nhiên, hàng năm, VCCI có ban hành kế hoạch hoạt động, trong đó có các hoạt động thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến pháp luật tới các doanh nghiệp.

b.Tình hình quán triệt, phổ biến Luật và các băn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành đến các đối tượng liên quan

VCCI xác định công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật tới doanh nghiệp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác giáo dục tư tưởng, là nhiệm vụ thường xuyên của VCCI. Để triển khai có hiệu quả việc thực hiện Luật PBGDDL, thời gian qua, VCCI đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn, các chi nhánh, văn phòng đại diện của VCCI tại địa phương quán triệt, phổ biến Luật và các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn thi hành đầy đủ, kịp thời, tăng cường triển khai và thực hiện tuyên truyền phổ biến pháp luật với nhiều hình thức sát thực, chuyển tải kịp thời các thông tin về pháp luật tới doanh nghiệp, theo đó:

Về nội dung, VCCI đã chủ động xây dựng đa dạng các nội dung tuyên truyền không chỉ các chính sách pháp luật trong nước mà còn các quy định pháp luật quốc tế tương ứng với từng ngành, lĩnh vực, loại hình doanh nghiệp… đảm bảo các doanh nghiệp nắm bắt và cập nhật được các chính sách pháp luật kịp thời để thực thi tại doanh nghiệp. Đồng thời, trong quá trình triển khai các chương trình tuyên truyền phổ biến pháp luật lao động, VCCI đã nắm bắt được các kiến nghị của doanh nghiệp và phản ánh kịp thời đến các cơ quan có thẩm quyền về việc giải quyết khóa khăn vướng mắc, kiến nghị thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Về hình thức, trong quá trình tuyên truyền, phổ biến pháp luật, VCCI luôn triển khai đa dạng các phương thức khác nhau, nỗ lực tối đa để đảm bảo thông tin được cập nhật thường xuyên và kịp thời tới các doanh nghiệp. Theo đó, VCCI đã chủ động tổ chức các khoá học, diễn đàn, hội thảo, đối thoại nhằm trao đổi, phổ biến, giải thích, hướng dẫn các quy định pháp luật tới doanh nghiệp, đồng thời giải đáp những vấn đề thực tế doanh nghiệp đang khó khăn, vướng mắc. VCCI cũng tăng cường sự lồng ghép các chương trình PBGDPL trên các phương tiện thông tin khác như báo, tạp chí của cộng đồng doanh nghiệp; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, cập nhật quy định pháp luật mới trên các trang thông tin điện tử của VCCI, tổ chức các khoá đào tạo trực tuyến, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận các thông tin về pháp luật, giúp cho doanh nghiệp nhận thức sâu sắc và có nghĩa vụ chấp hành theo quy định của pháp luật.

Về phạm vi, VCCI đã có sự chú trọng và đẩy mạnh công tác tuyên truyền hướng về các địa phương, các cơ sở, tập trung tuyền truyền những quy định mới, sát thực, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp ở các địa phương rất nhiệt tình và tham gia các khóa tập huấn đầy đủ, tích cực chia sẻ và trao đổi ý kiến với các chuyên gia, báo cáo viên và các doanh nghiệp khác tham gia khóa học nhằm học hỏi kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng để thực thi các quy định pháp luật ngày càng tốt hơn.

Về công tác phối hợp, VCCI có sự phối hợp nhiệt tình và có trách nhiệm từ các cơ quan bộ, ngành ở trung ương và địa phương, các hiệp hội doanh nghiệp trong và ngoài nước, một số đối tác nước ngoài.

Về sự đổi mới, để khắc phục sự hạn chế về nguồn lực, về địa lý, về khó khăn do giãn cách vì COVID-19, VCCI đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới hoạt động để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

Về nguồn lực, VCCI cố gắng thúc đẩy xã hội hoá, huy động thêm nguồn lực từ bên ngoài để phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật cho các doanh nghiệp.

c.Hoạt động hướng dẫn, chỉ đạo những vấn đề mới, nóng, dư luận xã hội quan tâm; hoạt động hướng dẫn nghiệp vụ; công tác kiểm tra, giám sát; công tác thi đua, khen thưởng; việc thực hiện trách nhiệm của sở, ban, ngành, cơ quan, tổ chức và địa phương theo quy định của Luật GDPBPL

Thông qua hoạt động xây dựng pháp luật, giám sát theo dõi thi hành pháp luật, các doanh nghiệp tham gia ý kiến góp ý dự thảo, đề nghị xây dựng VBQPPL sẽ có hiểu biết và đồng thuận hơn khi thực thi đối với những chính sách, quy định của Nhà nước. Hoạt động này cũng được thực hiện dưới rất nhiều hình thức đa dạng.

• Tuyên truyền về chính sách, quy định pháp luật dự kiến ban hành thông qua góp ý đề nghị xây dựng VBQPPL, hoàn thiện dự thảo VBQPPL

VCCI tổ chức lấy ý kiến, huy động các doanh nghiệp tham gia với nhiều hình thức khác nhau (tổ chức hội thảo, diễn đàn đối thoại, khảo sát ý kiến, lấy ý kiến qua công văn/email/website. Số lượng văn bản pháp luật đã tham gia ý kiến cụ thể như sau:

2012: 72 văn bản

2013: 113 văn bản

2014: 96 văn bản

2015: 104 văn bản

2016: 99 văn bản

2017: 130 văn bản

2018: 125 văn bản

2019: 115 văn bản

2020: 160 văn bản

2021: 140 văn bản

9 tháng đầu năm 2022: 82 văn bản

VCCI tổ chức các hội thảo, toạ đàm lấy ý kiến doanh nghiệp góp ý các đề nghị xây dựng VBQPPL, dự thảo VBQPPL, những đề án, chương trình liên quan đến doanh nghiệp, qua đó cũng nhằm truyền tải thông tin thông tin về chính sách dự kiến, những thay đổi, những chính sách mới. VCCI đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến đối với các dự thảo VBQPPL có tác động lớn tới toàn xã hội và cả cộng đồng doanh nghiệp, ví dụ như: Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự (sửa đổi), Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi) Luật sửa đổi Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi), Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi), Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, các Luật về thuế, Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Luật Dân chủ cơ sở, Luật Thanh tra…, các nghị quyết của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, các dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành các Luật, dự thảo Quyết định của Thủ tướng, các Thông tư của Bộ trưởng, đặc biệt tham gia ý kiến với các vấn đề thời sự như thuế đối với xăng dầu, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh COVID-19. Do tác động của dịch bệnh và cắt giảm chi phí do tiết kiệm, các hoạt động hội thảo bị thu hẹp, tuy nhiên, đã có sự phối hợp rất tích cực và đa dạng với các cơ quan soạn thảo, hiệp hội doanh nghiệp và các đơn vị trong VCCI.

Thông qua những trao đổi này, cộng đồng doanh nghiệp được thông tin sớm về các chính sách, quy định pháp luật đang hình thành, được tham gia ý kiến cho phù hợp với hoạt động thực tiễn, từ đó có sự đồng thuận cao hơn trong quá trình thực thi quy định pháp luật.

VCCI đã triển khai một điều tra và kết quả cho thấy, doanh nghiệp càng được tham gia vào quá trình góp ý xây dựng pháp luật, ý kiến càng được xem xét tiếp thu thì sự tuân thủ và hiệu quả thi hành quy định khi được ban hành càng cao.

• Rà soát, tổng hợp kiến nghị hoàn thiện pháp luật

VCCI đã tổ chức rà soát pháp luật để phát hiện chồng chéo, bất cập, kiến nghị, đề xuất sửa đổi/bổ sung VBQPPL. Thông qua các hoạt động này, doanh nghiệp tham gia ý kiến phản ánh các vấn đề trong thực thi pháp luật, trao đổi thảo luận với các cơ quan soạn thảo, chuyên gia để hiểu rõ hơn về các quy định pháp luật.

• 2019: VCCI trình Thủ tướng Chính phủ Báo cáo rà soát 25 chồng chéo lớn trong các Luật, văn bản pháp luật thuộc các lĩnh vực có tác động rất lớn tới doanh nghiệp và môi trường kinh doanh, như: đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường, nhà ở, kinh doanh bất động sản… (tại công văn số 1739/PTM-PC ngày 01/8/2019). Ý kiến tổng hợp và phân tích này được rút ra từ hơn 200 vấn đề phản ánh từ thực tiễn, rà soát hệ thống pháp luật để chỉ ra các mâu thuẫn chồng chéo của Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Quy hoạch Đô thị, Luật Tài nguyên nước… và rất nhiều Nghị định và văn bản hướng dẫn. VCCI có báo cáo chính thức gửi Chủ tịch Quốc hội. Báo cáo nhanh này đã được Quốc hội và Chính phủ rất quan tâm và đánh giá cao, đã thúc đẩy một chương trình rà soát chồng chéo của Quốc hội và Chính phủ.
• Thủ tướng đã thành lập Tổ công tác về rà soát VBQPPL, trong đó Chủ tịch VCCI là Tổ phó Tổ Công tác và VCCI phụ trách Nhóm 1: Nhóm rà soát văn bản quy phạm pháp luật quy định về “điều kiện gia nhập thị trường, tổ chức quản lý và hoạt động của doanh nghiệp (kể cả doanh nghiệp nhà nước và hợp tác xã)”, VCCI đã tiến hành rà soát hơn 400 VBQPPL, tổng hợp từ hàng nghìn ý kiến phản ánh của doanh nghiệp, hiệp hội, chính quyền địa phương để xây dựng Báo cáo đưa ra kiến nghị sửa đổi 92 VBQPPL. VCCI cũng tham gia các cuộc họp và xây dựng báo cáo.
• Từ thông tin của các doanh nghiệp, VCCI đã tiến hành rà soát, phân tích các bất cập của quy định pháp luật hiện hành, từ đó kiến nghị sửa đổi, hoàn thiện quy định pháp luật trong nhiều kênh khác nhau. VCCI đã làm việc với các Bộ về các vấn đề chồng chéo mâu thuẫn trong các Luật.
• Tổng kết thực tiễn thi hành pháp luật: tổng hợp thông tin từ các doanh nghiệp, tổng kết thực tiễn thi hành các quy định nhằm phát hiện những vướng mắc và đề xuất hướng sửa đổi kèm theo các kiến nghị định hượng sửa đổi và các kiến nghị cụ thể khác (Bộ luật dân sự, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật kế toán, Luật phá sản, Luật thương mại, Luật Điều ước quốc tế, Luật trọng tài thương mại…).

• Rà soát các điều kiện kinh doanh và danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Phụ lục Luật đầu tư: góp ý sửa đổi hơn 50 Nghị định về điều kiện kinh doanh, tiếp tục rà soát các điều kiện kinh doanh trong một số lĩnh vực cụ thể (Công thương, Giao thông vận tải, Khoa học và Công nghệ). Làm việc sâu với các bộ, ngành (Bộ Công thương, Bộ Giao thông vận tải)… về các khuyến nghị cải cách cụ thể của VCCI liên quan đến điều kiện kinh doanh.

• Doanh nghiệp giám sát, theo dõi thi hành pháp luật, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, cải thiện môi trường kinh doanh

Trên cơ sở thực tiễn kinh doanh của doanh nghiệp và những nghiên cứu chuyên sâu, Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh hàng năm phân tích một số nội dung đáng chú ý trong các quy định, chính sách pháp luật được ban hành, những thay đổi pháp luật kinh doanh lớn trong năm, tóm tắt những thảo luận pháp luật nổi bật và đi sâu vào một số chủ đề pháp luật quan trọng. Ví dụ: (1) Gỡ bỏ rào cản cho doanh nghiệp, thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển, những thành tựu, điểm sáng, những tồn tại, rào cản, hạn chế (rà soát điều kiện kinh doanh, thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, chuyển động trong kiểm tra chuyên ngành, những ưu đãi hỗ trợ cho đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp), (2) Thách thức về mặt chính sách đối với những phương thức kinh doanh mới trong sự phát triển của nền kinh tế hiện đại, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ trong nền kinh tế chia sẻ, Khung khổ pháp lý cho kinh tế số, Cải cách trong Các quy định về điều kiện gia nhập thị trường…

Báo cáo là những thông tin rất hữu ích cho những người cần có cái nhìn tổng quan về pháp luật kinh doanh của Việt Nam hay muốn tìm hiểu sâu về những chủ đề pháp luật kinh doanh quan trọng. Đồng thời cũng là tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp tới các cơ quan hoạch định chính sách để có những cải thiện hơn nữa, cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong thời gian tới. Đây cũng là thông tin tuyên truyền pháp luật tới các doanh nghiệp.

Báo cáo đánh giá thực hiện Nghị quyết 02 và Nghị quyết 35 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và phát triển doanh nghiệp từ góc nhìn của các doanh nghiệp: Báo cáo đưa ra các kết quả thực hiện trong các lĩnh vực mà Nghị quyết đã giao nhiệm vụ cho các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương. Các kết quả này cung cấp cho Chính phủ và các cơ quan nhà nước có liên quan thông tin từ doanh nghiệp và cấp cơ sở về việc thực hiện các Nghị quyết 02 và Nghị quyết 35. Báo cáo cũng tổng kết những mô hình hay, hiệu quả mà một số cơ quan nhà nước đã thực hiện thời gian qua.

Những theo dõi, đánh giá và giám sát này cũng là một hình thức để các doanh nghiệp hiểu biết hơn, nắm rõ hơn các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động của mình.

2.Đánh giá kết quả hoạt động của Hội đồng phối hợp PBGDPL và thành viên Hội đồng

VCCI có một đồng chí Phó Chủ tịch là thành viên Hội đồng phối hợp PBGDPL, có thành viên trong Ban Thư ký (từ 2020 trở về trước). VCCI luôn tích cực tham gia góp ý đầy đủ các chương trình, kế hoạch, báo cáo sơ kết, tổng kết, quy chế làm việc của Hội đồng, những nội dung mà Hội đồng lấy ý kiến, tham gia các cuộc họp của Hội đồng. Hưởng ứng các cuộc vận động, các chương trình hành động

3.Kết quả triển khai hoạt động hưởng ứng Ngày pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Nhằm hưởng ứng Ngày pháp luật Việt Nam, VCCI đã thực hiện các hoạt động tuyên truyền, cổ động trực quan về “Ngày Pháp luật” qua hệ thống pa nô, áp phích, băng rôn, tại cơ quan, đơn vị; đăng tải rộng rãi trên các cổng thông tin của VCCI, tổ chức lồng ghép hoạt động hưởng ứng “Ngày Pháp luật” kết hợp với các hoạt động văn hóa, sinh hoạt chuyên môn và các hình thức phù hợp khác.

4.Kết quả tổ chức các hoạt động PBGDPL

a.Nội dung PBGDPL

VCCI đã chủ động xây dựng đa dạng các nội dung tuyên truyền tương ứng với từng ngành, lĩnh vực, loại hình doanh nghiệp… đảm bảo các doanh nghiệp nắm bắt và cập nhật được các chính sách pháp luật kịp thời để thực thi tại doanh nghiệp, bao gồm các quy định của Hiến pháp và văn bản quy phạm pháp luật, trọng tâm là các quy định của pháp luật về dân sự, hình sự, hành chính, bình đẳng giới, đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường, lao động, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh, giao thông, các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành…

Bên cạnh đó, phát huy vai trò là đầu mối thông tin, tư vấn doanh nghiệp lớn nhất cả nước về các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế, VCCI đã triển khai tích cực, hiệu quả các hoạt động phổ biến, tuyên truyền, cung cấp thông tin cho doanh nghiệp về các vấn đề chính sách, pháp lý trong hội nhập, các điều ước quốc tế mà nước Việt Nam là thành viên, đặc biệt là các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã tham gia hoặc đang đàm phán.

b.Hình thức PBGDPL

Kể từ khi Luật PBGDDPL được ban hành, VCCI đã thực hiện nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật dưới nhiều hình thức phong phú, đa dạng, trực quan, dễ hiểu và thiết thực như:

• Tổ chức hội thảo, đối thoại

Nhằm góp phần nâng cao nhận thức về các vấn đề xã hội nói chung và nhận thức về pháp luật nói riêng, VCCI thường xuyên tổ chức các hội nghị, diễn đàn để doanh nghiệp có thể trực tiếp tham gia trao đổi, phản biện và hỏi về vấn đề liên quan đến pháp luật, cũng như giải đáp vướng mắc, khó khăn trong quá trình hoạt động kinh doanh, cụ thể:

• Qua các cuộc gặp Thủ tướng với doanh nghiệp: hàng nghìn doanh nghiệp tham gia cuộc gặp (trực tiếp và trực tuyến), thể hiện tâm tư nguyện vọng. Trên cơ sở các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển. Đặc biệt, trong bối cảnh doanh nghiệp đang đối mặt với khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, VCCI đã thực hiện 02 Báo cáo Thủ tướng về kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp với 180 kiến nghị cụ thể về các nhóm các vấn đề liên quan đến chính sách tài khóa, tín dụng, chính sách lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội, cải cách thủ tục hành chính và các kiến nghị trong từng lĩnh vực cụ thể khác. Tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với Doanh nghiệp với chủ đề: “Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp, cùng nỗ lực, vượt thách thức, đón thời cơ, phục hồi nền kinh tế”, Chủ tịch VCCI đã đề xuất các giải pháp chủ yếu để hỗ trợ doanh nghiệp ổn định và phát triển sản xuất – kinh doanh sau dịch, thực hiện tái cấu trúc, góp phần vào khôi phục kinh tế sau dịch bệnh.      
• Tổ chức tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (02 kỳ) một năm: Trong 20 năm qua, VBF luôn được coi là kênh đối thoại chính sách thường niên quan trọng của Chính phủ Việt Nam với Hiệp hội các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Tại diễn đàn này, Đại diện các Hiệp hội doanh nghiệp FDI tham gia Diễn đàn với nhiều kiến nghị cụ thể, trong đó tập trung xoay quanh các vấn đề liên quan đến việc tiếp tục đẩy mạnh đơn giản hóa quy trình, thủ tục hành chính nhằm hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, thực hiện Chính phủ điện tử, chuyển giao một số dịch vụ công…Những khuyến nghị chính sách cụ thể, trực diện sẽ được chuyển tới người đứng đầu Chính phủ và các cơ quan của Chính phủ, các kiến nghị đều được các bộ, ngành nghiêm túc tiếp thu và xem xét giải quyết;
• Tổ chức Hội nghị đối thoại về chính sách pháp luật, đối thoại với cơ quan thẩm quyền trong một số ngành cụ thể. Cụ thể:

• Hội nghị đối thoại thường niên giữa Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan về Thuế và Hải quan tại Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh; Hội nghị đối thoại thương niên với cộng đồng doanh nghiệp về chính sách thuế, thủ tục hành chính thuế tại nhiều địa phương; khảo sát đánh giá hiệu quả hoạt động Cải cách thủ tục hành chính của ngành Thuế và Hải quan;
• VCCI đã phối hợp với Hiệp hội doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (Eurocharm) thành lập “Hội đồng doanh nghiệp Việt Nam – Châu Âu (EVBC)”. EVBC là một cơ chế hợp tác, tham vấn song phương, đóng vai trò nền tảng nhằm tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam và EU có cơ hội đối thoại trực tiếp với lãnh đạo Chính phủ, các Bộ ngành và các cơ quan hữu quan của Việt Nam cũng như các cơ quan tại Ủy ban Châu Âu, Nghị viện Châu Âu và các cơ quan khác tại các quốc gia thành viên của Liên minh Châu Âu nhằm đóng góp ý kiến về các chính sách và chia sẻ thông tin về các quy định của Liên minh Châu Âu và/hoặc các quy định pháp luật Việt Nam liên quan đến việc áp dụng và thực thi các Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU. Việc thành lập EVBC là cơ chế hữu ích thúc đẩy việc triển khai thực hiện EVFTA và hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh hợp tác đầu tư, xuất nhập khẩu vào EU;
• Phối hợp Bộ Tư pháp tổ chức “Diễn đàn đối thoại để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong thực thi pháp luật hợp đồng dân sự” (ngày 11/12/2020). Hoạt động này nằm trong khuôn khổ nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 1268/QĐ-TTg ngày 02/10/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hoàn thiện pháp luật về hợp đồng và giải quyết tranh chấp hợp đồng bằng phương thức trọng tài thương mại, hòa giải thương mại;
• Ký kết Chương trình phối hợp công tác giai đoạn 2019-2023 với Bộ Lao động, Thương binh – Xã hội và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nhằm đảm bảo sự chia sẻ, phản biện, thống nhất trong việc đề xuất, ban hành các chính sách, pháp luật liên quan đến quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người sử dụng lao động, người lao động, đoàn viên công đoàn, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về lao động và công đoàn; phối hợp với Oxfam, Tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam (ILO) triển khai chương trình thí điểm nâng cao năng lực tổ chức đại diện Người sử dụng lao động cấp tỉnh, các khóa tập huấn về thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc, cũng như xây dựng dự án cải thiện số lượng và chất lượng việc làm thông qua các phương thức thực hành lao động trách nhiệm tại Việt Nam…
• Hội thảo về những vụ việc cụ thể, ví dụ như “Phòng ngừa tranh chấp, lừa đảo trong thương mại quốc tế: Kinh nghiệm cho doanh nghiệp Việt Nam từ vụ việc các container hạt điều”: VCCI phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương tổ chức. Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, thu hút sự quan tâm và tham dự của khoảng 300 đại biểu đến từ tất cả các thành phần liên quan: các cơ quan nhà nước trung ương và địa phương, 14 cơ quan thương vụ Việt Nam tại các thị trường lớn ở châu Âu, Úc, Mỹ, Á, Phi, các hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, logistics, ngân hàng, bảo hiểm, các ngành hàng có mặt hàng xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, điều, gỗ, nông sản, gạo…, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, Trung tâm Hòa giải Thương mại Quốc tế Việt Nam, các công ty luật, viện nghiên cứu và trường đại học. Các bài học rút ra từ vụ việc và kinh nghiệm trong hoạt động thương mại quốc tế là vấn đề tuân thủ pháp luật thương mại quốc tế và những nghiệp vụ, kỹ năng, kinh nghiệm trong thương mại quốc tế.
• Tổ chức khoá đào tạo

VCCI đã tổ chức hàng trăm khoá đào tạo về pháp luật thương mại Việt Nam, đặc biệt là các kỹ năng pháp lý, thông tin về những quy định mới nhất liên quan đến doanh nghiệp, các vấn đề cụ thể liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp (thuế, kế toán, quản trị doanh nghiệp, lao động…) theo từng nhóm doanh nghiệp, ngành hàng.

VCCI đã phối hợp với các Uỷ ban nhân dân địa phương, cùng với các chi nhánh, văn phòng đại diện của VCCI tại các vùng trong cả nước tổ chức hàng trăm lớp học, khoá đào tạo với quy mô khác nhau, nội dung phù hợp với các nhóm đối tượng.

Từ 2012 đến 2021, VCCI đã tổ chức và phối hợp tổ chức được gần 9.700 khóa đào tạo cho hơn 800.000 lượt doanh nghiệp tham dự. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19 và việc thực hiện giãn cách xã hội từ năm 2020 đến nay, hoạt động đào tạo của VCCI đã bị ảnh hưởng khá lớn. Nhiều khóa đào tạo trong kế hoạch của các chương trình, dự án đã phải lùi thời gian tổ chức. Nhằm ứng phó với tình hình này, VCCI đã nghiên cứu, triển khai và đưa vào khai thác hệ thống đào tạo trực tuyến (E-learning).

Bên cạnh đó, VCCI cũng thường xuyên phối hợp với các công ty công nghệ để tổ chức các khóa đào tạo, nâng cao kỹ năng cho doanh nghiệp, trong đó phải kể đến một số hoạt động tiêu biểu như: Phối hợp với Công ty Facebook tổ chức khoá đào tạo cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa về kỹ năng Marketing số – Empowering SMBs with Digital Marketing Skills tại Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Thái Bình, Bắc Ninh, Vũng Tàu, Cần Thơ, Khánh Hòa với hơn 1.000 học viên đến từ các DNNVV tham dự; phối hợp với Microsoft triển khai Dự án “YouthSpark Career Readiness– Tăng cường kỹ năng làm việc, khởi nghiệp cho thanh niên và kết nối với DNNVV” với 22 khóa đào tạo thu hút sự tham giagần 600 học viên là các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham dự nhằm nâng cao kỹ năng công nghệ thông tin, khoa học máy tính và các kỹ năng mềm khác để nâng cao hiệu suất làm việc.

• Cung cấp thông tin về chính sách văn bản quy phạm pháp luật tới doanh nghiệp

Với sự phát triển mạnh mẽ của internet và công nghệ thông tin, việc truyền tải thông tin thông qua website, phương tiện điện tử sẽ có sức lan tỏa và hướng đến được nhiều đối tượng hơn, tiết kiệm thời gian và chi phí. VCCI xây dựng và vận hành rất nhiều trang/cổng thông tin khác nhau để chuyển tải thông tin pháp luật tới doanh nghiệp.

Những thông tin chuyển tải bao gồm cả pháp luật trong nước, pháp luật hội nhập kinh tế quốc tế và những chính sách dự kiến được xây dựng và ban hành. Có thể kể đến rất nhiều website của VCCI như:

• Website chính thức của VCCI www.vcci.com.vn có ba chuyên mục: (i) Pháp luật; (ii) Văn bản pháp luật và (iii) Hỏi đáp chính sách thường xuyên đăng tải các thông tin về chính sách, pháp luật và hỏi đáp trong nhiều lĩnh vực, ở các tình huống cụ thể;

• Website của Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp (cơ quan trực thuộc VCCI) www.diendandoanhnghiep.vn có chuyên mục Pháp luật: đăng tải các thông tin về kinh doanh và pháp luật, hồ sơ vụ việc, tư vấn cho doanh nghiệp và đơn thư bạn đọc (các vấn đề vướng mắc của doanh nghiệp). Ngoài cách làm truyền thống (ảnh và chữ) như trước đây, Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp đã tăng cường tích hợp truyền thông đa phương tiện trong bài viết (video, clips), tạp chí điện tử, Bản tin video, talkshow… đáp ứng được yêu cầu về cả về số lượng, chất lượng, góp phần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật tới doanh nghiệp;
• Website www.vibonline.com.vn (chuyên trang về xây dựng pháp luật) đăng tải các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), đề nghị xây dựng VBQPPL, các chương trình, đề án, các tài liệu liên quan, kiến nghị của doanh nghiệp, hiệp hội, chuyên gia, các đề cương/ đặc san tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Trong 5 năm trở lại đây, trang Vibonline nhận được trung bình 6 triệu lượt truy cập mỗi năm, đã đăng tải 3015 lượt dự thảo VBQPPL và các tài liệu kèm theo (dự thảo, dự thảo tờ trình, bản thuyết minh chi tiết, đánh giá tác động của dự thảo, tổng kết quá trình thi hành pháp luật, các ý kiến chuyên gia, thông tin trên báo chí, thông tin soạn thảo…), 5468 ý kiến của VCCI, 219 sự kiện về xây dựng và thi hành pháp luật…;
• Website https://hotro.vibonline.com.vn/ được xây dựng từ năm 2020 để đáp ứng kịp thời nhu cầu của doanh nghiệp về các chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó với dịch COVID-19, giúp doanh nghiệp tìm kiếm, tiếp cận các ưu đãi, hỗ trợ. Đông thời, tiếp nhận các ý kiến góp ý, các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp liên quan đến các chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp. Hơn 2 năm vận hành, đã có 6 triệu lượt truy cập vào trang thông tin này.
• 03 Cổng thông tin của Trung tâm WTO và Hội nhập, đây là đầu mối cung cấp thông tin pháp lý về hội nhập kinh tế quốc tế lớn nhất Việt Nam:

• Cổng thông tin về các thỏa thuận và chính sách thương mại với 02 phiên bản: trungtamwto.vn (Tiếng Việt)/ www.wtocenter.vn (Tiếng Anh);
• Cổng thông tin về các biện pháp phòng vệ thương mại với 02 phiên bản chongbanphagia.vn (Tiếng Việt)/ www.antidumping.vn (Tiếng Anh); và
• Cổng thông tin về Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) với 02 phiên bản aecvcci.vn (tiếng Việt) www.en.aecvcci.vn (tiếng Anh)

Trung bình có 10 tin bài được đăng mới mỗi ngày. Tổng cộng tính từ khi thiết lập, đã có trên 67 triệu lượt truy cập vào các Cổng thông tin này. Những trang thông tin này cập nhật chi tiết và kịp thời cho doanh nghiệp về các cam kết thương mại quốc tế đã ký kết và chuẩn bị ký kết (WTO, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, các Hiệp định khác, thông tin thị trường), các phương án đàm phán, giải quyết tranh chấp, nội dung, khuyến nghị rủi ro và khuyến nghị cách tuân thủ, vận dụng hiệu quả nhất các cam kết trong hoạt động của doanh nghiệp theo từng nhóm ngành cụ thể;

• Website của Văn phòng Giới sử dụng lao động thuộc VCCI https://beavccivietnam.com.vn/ có chuyên mục Pháp luật cung cấp và đăng tải các thông tin về pháp luật lao động: thoả ước lao động và quan hệ lao động, bảo hiểm xã hội, bình đẳng giới, an toàn vệ sinh lao động, trách nhiệm xã hội…;
• Website của Trung tâm xác nhận chứng từ thương mại thuộc VCCI www.covcci.com.vn  đăng tải các quy định pháp luật về xuất xứ, giải đáp thắc mắc liên quan đến xuất xứ và giấy chứng nhận xuất xứ. VCCI phát triển trang thông tin điện tử tổng hợp www.vccinews.com và cổng Thông tin hỗ trợ Xuất nhập khẩu tại địa chỉ: http://export.vccinews.com/ là chuyên trang thông tin tiếng Anh tập trung vào các hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam, các cơ chế chính sách và số liệu thống kê liên quan, danh mục các doanh nghiệp xuất khẩu điển hình của Việt Nam, cũng như thông tin chào mua, chào bán của doanh nghiệp trong nước và quốc tế.

• PBGDPL thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý

Các ý kiến của doanh nghiệp về nhiều vấn đề khác nhau trong thực tiễn hoạt động được phản ánh và VCCI tổng hợp theo nhiều kênh khác nhau:

• Tiếp nhận đơn, thư hỏi đề nghị giải đáp hoặc doanh nghiệp trực tiếp tới cơ quan phản ánh… hướng dẫn, hỗ trợ, giải đáp trực tiếp, trả lời bằng văn bản, cung cấp tài liệu pháp luật, giới thiệu tra cứu văn bản trên các trang thông tin điện tử của VCCI nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, giải quyết vướng mắc trong quá trình tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Riêng trong năm 2021, VCCI đã tổ chức tư vấn cho hơn 9.000 lượt doanh nghiệp; cung cấp thông tin trực tiếp cho gần 80.000 lượt doanh nghiệp, hướng dẫn doanh nghiệp về sở hữu trí tuệ, đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), các cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do (FTA)…;
• Tổng hợp khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của doanh nghiệp theo nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 35/NQ-CP về “Hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020”, theo đó VCCI tổng hợp khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của doanh nghiệp chuyển tới các cơ quan quản lý nhà nước để xử lý, giải quyết; định kỳ hàng tháng báo cáo Thủ tướng Chính phủ, hàng quý báo cáo Chính phủ tình hình kết quả thực hiện; công khai trên trang thông tin điện tử của VCCI;

Cụ thể, từ năm 2016 đến năm 2020, VCCI đã tập hợp 3.649 kiến nghị của doanh nghiệp được tiếp nhận qua các kênh thông tin (Văn phòng Chính phủ, VCCI, hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp) và chuyển đến các bộ, ngành, địa phương xem xét, giải quyết, trả lời doanh nghiệp trong đó có 2.898 kiến nghị đã được trả lời, giải quyết (chiếm tỷ lệ 79,4%) và 794 kiến nghị chưa được trả lời, giải quyết (chiếm tỷ lệ 20,6%). Về các nội dung kiến nghị của doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp chủ yếu đề nghị hướng dẫn các quy định của pháp luật để thực hiện về các nội dung: đấu thầu, chính sách thuế, các quy định về hợp đồng xây dựng, quản lý dự án xây dựng, chính sách đất đai; đề xuất cải cách thủ tục hành chính nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; phản ánh nhiều vướng mắc về thực hiện thủ tục hành chính thuế, hải quan; hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo; giảm chi phí kinh doanh cho doanh nghiệp; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp…lời kiến nghị của các bộ, ngành, địa phương là khá cao (hơn 50% ý kiến trả lời).

• Các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật khác
• Biên soạn, phát hành ấn phẩm, tài liệu tuyên truyền, phổ biến pháp luật

VCCI biên soạn và phát hành tài liệu, ấn phẩm và cẩm nang về pháp luật; tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên nhiều lĩnh vực: pháp luật lao động, thuế, hải quan, thương mại quốc tế, các mẫu hợp đồng, quản trị nội bộ doanh nghiệp, trọng tài và các phương thức giải quyết tranh chấp…

Biên soạn và phát hành bản điện tử và bản in các ấn phẩm như: Cẩm nang Xuất khẩu Việt Nam, Cẩm nang doanh nghiệp “Tóm lược Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA)”; Cẩm nang “CPTPP và Cơ hội thị trường Canada”, Cẩm nang doanh nghiệp “Quy tắc xuất xứ trong các FTA mà Việt Nam là thành viên”; Sách nhỏ hướng dẫn về ATISA, Sổ tay đấu thầu gỗ hợp pháp cho người đấu thầu, Cẩm nang doanh nghiệp “Tổng hợp cam kết trong các FTA đối với các sản phẩm ngành Gỗ, ngành Chăn nuôi, ngành Thủy sản”.

Phát hành bản tin online Doanh nghiệp xây dựng pháp luật: thông tin về những chính sách mới, những thông tin về soạn thảo VBQPPL.

• Vận động doanh nghiệp tham gia xây dựng pháp luật, góp phần nâng cao trách nhiệm tuân thủ của doanh nghiệp

Đẩy mạnh công tác truyền thông và nâng cao nhận thức của doanh nghiệp bằng các chương trình đánh giá, xếp hạng doanh nghiệp. Tuân thủ pháp luật là một trong các tiêu chí quan trọng để đánh giá, tôn vinh các doanh nghiệp, doanh nhân tiêu biểu. Một số giải thưởng, tôn vinh do VCCI tổ chức như:

• Tổ chức chương trình đánh giá, công bố các doanh nghiệp bền vững tại Việt Nam hàng năm dựa trên bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI). Bộ chỉ số CSI năm 2021 gồm 119 chỉ số, trong đó bao gồm chỉ số đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Đây là một nỗ lực của Chương trình nhằm khuyến khích hơn nữa tất cả các doanh nghiệp với mọi loại hình, quy mô, lĩnh vực tham gia vào việc thực hiện kinh doanh có trách nhiệm, hướng tới một hệ sinh thái kinh doanh lành mạnh đảm bảo các lợi ích kinh doanh bền vững cho đối tác và các bên liên quan khác.
• Bình chọn, trao tặng danh hiệu “Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu – Cúp Thánh Gióng” (ba năm một lần). Đây là hình thức khen thưởng, tôn vinh các doanh nhân có thành tích xuất sắc đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng doanh nhân và nền kinh tế đất nước; đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao hình ảnh thương hiệu trong quá trình hội nhập, đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Giải thưởng căn cứ trên các tiêu chí về quy mô và hiệu quả như: trách nhiệm tuân thủ pháp luật, nộp ngân sách, tăng trưởng, tạo công ăn việc làm cho người lao động, thực hiện tốt trách nhiệm xã hội…Ngoài ra, trong khuôn khổ Lễ kỷ niệm ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10 hàng năm, VCCI cũng tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi như: tôn vinh và trao tặng danh hiệu “Doanh nhân, Doanh nghiệp vì cộng đồng ĐBSCL” và trao giải Cánh Sếu vàng cho 27 doanh nghiệp tiêu biểu, có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế – xã hội khu vực ĐBSCL; phối hợp tổ chức thành công Diễn đàn Doanh nhân Việt Nam 2019 với chủ đề: “Việt Nam 2045 – Khát vọng hùng cường và sứ mệnh doanh nhân: Tổ quốc gọi tên mình”…
• Bình xét và trao tặng danh hiệu “Nữ doanh nhân Việt Nam tiêu biểu – Cúp Bông hồng vàng” cho 100 Nữ doanh nhân tiêu biểu, là các lãnh đạo, điều hành doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế có thành tích xuất sắc trên mọi hoạt động, tuân thủ pháp luật, đóng góp cho kinh tế-xã hội của đất nước và nâng cao đời sống của người lao động. Đây là một giải thưởng uy tín được các tổ chức trong và ngoài nước đánh giá cao.
• Phối hợp tổ chức Lễ phát động Cuộc vận động “Doanh nghiệp, doanh nhân đóng góp ý kiến hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển kinh tế”. Đây là cuộc vận động có quy mô lớn và rộng khắp để lắng nghe ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân cả nước, góp phần hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển kinh tế trong thời gian tới. Cuộc vận động khẳng định sự coi trọng của Đảng, Nhà nước đối với vai trò của doanh nghiệp, doanh nhân trong sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước, mong muốn phát huy trí tuệ, dân chủ, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, tinh thần trách nhiệm, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân trong việc xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển kinh tế, góp phần đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 5 khoá XII….

• Hoạt động khác

Bên cạnh đó, VCCI cũng phối hợp với các đơn vị khác để thực hiện các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật, cụ thể như tham gia talkshow, phỏng vấn, viết bài trên các phương tiện thông tin đại chúng tuyên truyền về pháp luật của VTV1, VTV2, VOV1 Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Truyền hình Nhân dân, Truyền hình Thông tấn xã Việt Nam…các bài viết, trả lời phỏng vấn các báo về pháp luật và kinh doanh như Đầu tư, VNExpress, Công Thương, Tài chính, Tuổi trẻ, Giao thông, Thời báo Kinh tế Sài Gòn…

Ngoài ra, VCCI đã có những chương trình cụ thể để tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hỗ trợ doanh nghiệp như: Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp về Cộng đồng kinh tế ASEAN; Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp về Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA); Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp về Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP-CPTPP); Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân nhỏ và siêu nhỏ tiếp cận và tận dụng hiệu quả các chính sách hỗ trợ nhằm ứng phó kịp thời với tác động của dịch Covid-19; Hỗ trợ phát triển DNNVV trong hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo thông qua tuyên truyền, phổ biến Luật hỗ trợ DNNVV và tăng cường khả năng tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ khởi nghiệp sáng tạo cho DNNVV; Hỗ trợ DNNVV do nữ làm chủ đổi mới phương thức quản lý doanh nghiệp trên cơ sở phát huy tối đa các nguồn lực nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập; Tăng cường tiếng nói của doanh nghiệp trong tái cơ cấu kinh tế; Nâng cao năng lực cạnh tranh của DNNVV tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu… nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận được với các nguồn lực, xúc tiến phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực quản trị, năng lực lập kế hoạch và năng lực cạnh tranh.

Có thể thấy, VCCI đã sử dụng nhiều cách thức để đưa đến cho cộng đồng doanh nghiệp các thông tin về chính sách pháp luật trong nước và thương mại quốc tế mà Việt Nam tham gia. Đây là hoạt động quan trọng, góp phần giúp doanh nghiệp nhận biết các chính sách, qua đó chấp hành và thực thi có hiệu quả các chính sách này.

c.Kết quả triển khai PBGDPL cho đối tượng đặc thù quy định tại Mục 2 Chương II Luật PBGDPL

VCCI đã tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp. Theo đó, hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động chủ yếu được tổ chức dưới hình thức hội nghị, tập huấn cho các doanh nghiệp. Thực hiện Quyết định số 705/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2017 – 2021, VCCI đã tổ chức 28 khóa tập huấn được tổ chức với sự tham gia của hơn 3300 đại biểu là các giám đốc, nhà quản lý, cán bộ phụ trách nhân sự của các doanh nghiệp tại nhiều tỉnh thành như Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Tp. Hồ Chí Minh, Cần Thơ… Các khóa tập huấn giúp nâng cao nhận thức, cập nhật kiến thức cho các doanh nghiệp về pháp luật lao động, giúp người sử dụng lao động nắm vững những nội dung cơ bản của các chính sách, pháp luật lao động, giúp các doanh nghiệp thực hiện hiệu quả cũng như giải quyết tốt các vấn đề vướng mắc gặp phải khi thực hiện các chính sách, pháp luật lao động; giúp doanh nghiệp vận dụng linh hoạt pháp luật lao động trong quản lý nhân sự, một trong những yếu tố quan trọng đóng góp vào sự thành công của doanh nghiệp…

Các hoạt động tập huấn cho doanh nghiệp về các nội dung: Những điểm mới trong Bộ Luật lao động 2019; Hướng dẫn thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội; Pháp luật lao động về tiền lương và bảo hiểm xã hội; Quản lý an toàn lao động, vệ sinh lao động trong doanh nghiệp; Pháp luật lao động về đối thoại và giải quyết tranh chấp, Hiểu và áp dụng hiệu quả pháp luật lao động tại doanh nghiệp; Chính sách pháp luật cho lao động nữ; Thực hiện pháp luật về việc làm và đào tạo nghề cho người khuyết tật, phòng chống HIV trong doanh nghiệp…

Ngoài các nội dung tập huấn, các doanh nghiệp còn được giải đáp các thắc mắc trong quá trình thực thi các quy định pháp luật về lao động để hiểu rõ hơn quy định pháp luật nhằm áp dụng thực hiện tốt hơn và nâng cao việc tuân thủ các quy định này trong doanh nghiệp.

5.Triền khai công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường

VCCI là tổ chức đại diện cộng đồng doanh nghiệp nên không có hoạt động triển khai công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường.

6.Triển khai các Chương trình, Đề án về PBGĐPL

Để triển khai các hoạt động về phổ biến, giáo dục pháp luật có hiệu quả, đi vào thực chất, VCCI luôn tích cực triển khai và bám sát nhiệm vụ được giao trong các văn bản pháp luật, các Nghị quyết của Quốc hội; chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, cụ thể:

• Quyết định 585/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành dành cho doanh nghiệp giai đoạn năm 2010 – 2014 (Chương trình 585);
• Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân;
• Quyết định số 705/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2017 – 2021 (Đề án 31);
• Quyết định số 471/QĐ-TTg ngày 26/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2019 – 2021”.

Hàng năm, VCCI xây dựng kết hoạch hoạt động cụ thể, trong đó có nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho các doanh nghiệp.

7.Bố trí nguồn lực cho tổ chức thực hiện Luật PBGDPL

1. Về củng cố, kiện toàn bộ máy, cán bộ quản lý nhà nước về PBGDPL

VCCI không phải là cơ quan nhà nước, các cán bộ là công tác PBGDPL đều là kiêm nhiệm.

1. Xây dựng, quản lý, sử dụng đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật thuộc phạm vi quản lý

VCCI không phải là cơ quan nhà nước, không quản lý đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật. Khi có các hoạt dộng cụ thể, VCCI sẽ mời các báo cáo viên, tuyên truyền viên phù hợp.

1. Về kinh phí cho công tác PBGDPL

Hoạt động PBGDPL là hoạt đông lồng ghép trong chức năng, nhiệm vụ của tất cả các đơn vị thuộc VCCI nên không bố trí nguồn lực riêng cho hoạt động này.

1. Huy động nguồn lực xã hội cho công tác PBGDPL

VCCI cố gắng thúc đẩy xã hội hoá, huy động thêm nguồn lực từ bên ngoài để phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật cho các doanh nghiệp. Tổ chức nhiều khoá học, lớp đào tạo miễn phí, có kết hợp tổ chức một số khoá có thu phí, huy động nguồn lực xã hội hoá bằng cách phối hợp với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để tổ chức, hoặc huy động các chuyên gia đóng góp công sức.

1. Việc thực hiện trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong PBGDPL

Sau khi Luật PBGDPL được ban hành hầu hết các sở, ban, ngành, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đã nhận thức đầy đủ hơn, xác định rõ hơn đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Trong quá trình triển khai, VCCI đã nhận được sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan, các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động tuyên truyền và phổ biến pháp luật tới từng nhóm đối tượng, thúc đẩy ý thức tự giác chấp hành pháp luật trong toàn xã hội.

8.Đánh giá về những tác động cụ thể của việc thực hiện Luật PBGDPL

Trong những năm qua, công tác PBGDPL đã nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn thể xã hội. Công tác PBGDPL có những bước phát triển mới, đặc biệt trong việc hoàn thiện thể chế, Luật PBGDPL đã tạo cơ sở pháp lý đưa công tác này ngày càng đi vào nề nếp, thống nhất, hiệu quả. Từ đó, góp phần nâng cao sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của người dân, doanh nghiệp, đóng góp tích cực vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát huy sự sáng tạo và bản lĩnh làm giàu chính đáng của các doanh nhân.

Hiệu quả từ công tác PBGDPL nói chung đã giúp cho doanh nghiệp nắm được các quy định của pháp luật kịp thời và đầy đủ, giảm thiểu vi phạm pháp luật, vận dụng hiệu quả trong quá trình hoạt động của mình, ví dụ điển hình là việc phổ biến, thông tin tới các doanh nghiệp về các chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với doanh nghiệp trong quá trình chống chọi và phục hồi sau COVID-19.

Trong quá trình triển khai các chương trình tuyên truyền, VCCI cũng nắm bắt được các kiến nghị của doanh nghiệp và các kiến nghị này được phản ánh kịp thời đến các cơ quan có thẩm quyền về việc giải quyết khóa khăn vướng mắc, kiến nghị thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Các kiến nghị từ phía doanh nghiệp cũng được lắng nghe, tiếp thu để hoàn thiện các quy định pháp luật.

Qua đó cũng đã góp phần tạo sự chuyển biến trong nhận thức về pháp luật lao động cho người lao động và người sử dụng lao động. Người lao động tiếp cận pháp luật, hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ, tạo được mối liên kết gắn bó lâu dài với doanh nghiệp; hạn chế phát sinh tranh chấp lao động, đình công, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ tại các doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy sản xuất, kinh doanh ổn định xã hội.

III.Tồn tại, hạn chế trong thực hiện luật và nguyên nhân; bất cập trong các quy định của Luật PBGDPL

1.Tồn tại, hạn chế trong tổ chức thực hiện Luật trên thực tế

Về hình thức PBGDPL: Hình thức PBGDPL tuy có nhiều đổi mới song vẫn chưa theo kịp tình hình thực tiễn, còn thiếu linh hoạt trong lựa chọn hình thức, biện pháp PBGDPL phù hợp với trình độ của người được tuyên truyền và đặc thù của đơn vị. Các hình thức PBGDPL mới, có hiệu quả chậm được nhân rộng.

Về mức độ quan tâm và tuân thủ của doanh nghiệp: một số doanh nghiệp được cập nhật thông tin nhưng triển khai tại doanh nghiệp mình chưa thực sự hiệu quả, phần lớn là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, không có cán bộ pháp lý chuyên nghiệp, chưa chú trọng và thiếu ngân sách để sử dụng dịch vụ pháp lý. Khi doanh nghiệp gặp phải vướng mắc hoặc phát sinh tranh chấp thì mới tìm hiểu quy định pháp luật và nhận thức được tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật.

Về mặt ngân sách: Mặc dù VCCI đã triển khai một số hoạt động tuyên truyền phổ biến pháp luật nhưng nguồn kinh phí rất hạn chế, chưa thể đáp ứng được hết yêu cầu ngày càng đa dạng và phức tạp của doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và có rất nhiều khó khăn do đại dịch COVID-19.

Về phạm vi: việc tuyên truyền, PBGDPL cho doanh nghiệp tại các địa phương còn hạn chế, đặc biệt là các địa phương vùng sâu vùng xa, vùng còn khó khăn.            

2.Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế

Một là, nhận thức về nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân chưa đầy đủ, thậm chí còn bị nhầm lẫn giữa vai trò chủ động, tự giác. Vì vậy, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn tâm lý chờ đợi chỉ đạo, hướng dẫn mà chưa tích cực chủ động tham gia.

Hai là, kinh phí thực hiện chủ yếu do ngân sách nhà nước cấp, nên kết quả đem lại có phần còn hạn chế, kinh phí chưa bảo đảm các hoạt động mang tính quốc gia.

Ba là, do nguồn lực rất hạn chế trong khi cộng đồng doanh nghiệp càng ngày càng phát triển với nhu cầu về thông tin, kiến thức rất đa dạng. VCCI không có hiện diện tại tất cả các địa phương nên chưa thể nắm bắt được kịp thời tất cả nhu cầu của doanh nghiệp về những chủ đề pháp luật ở từng địa phương, đặc biệt là các địa phương vùng sâu vùng xa, vùng còn khó khăn.    

Ngoài ra, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 từ năm 2020 nên việc triển khai các hoạt động tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cũng trở nên khó khăn hơn.

IV.Đề xuất, kiến nghị

Từ thực tiễn thực hiện có những thành công nhất định và còn những mặt hạn chế, VCCI có một số đề xuất như sau:

• Có tài liệu thống nhất trong toàn quốc về các vấn đề cần tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho doanh nghiệp, để đảm bảo việc áp dụng được đồng bộ đối với các doanh nghiệp;
• Cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ở trung ương và địa phương với các tổ chức đại diện doanh nghiệp để nắm bắt được nhu cầu của doanh nghiệp về những chủ đề kiến thức pháp luật ở từng địa phương, từ đó xây dựng được các hoạt động tuyên truyền với nội dung phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp tại mỗi địa phương;
• Đa dạng hóa hình thức, phương thức tuyên truyền phổ biến pháp luật, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động giáo dục và phổ biến pháp luật, triển khai áp dụng hình thức tuyên truyền bằng cả hai ngôn ngữ: tiếng Anh và tiếng Việt;
• Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin;
• Đẩy mạnh xã hội hoá công tác này;
• Hoàn thiện trang thông tin về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, tăng cường chia sẻ thông tin tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ở các cơ quan, địa phương để tận dụng nguồn lực, tránh trùng lắp, lãng phí.
• Tăng cường thêm nguồn lực, ngân sách cho hoạt động này.

Trên đây là báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam về 10 năm thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, trân trọng gửi tới Quý Cơ quan tổng hợp.

Trân trọng cảm ơn.

 

 

[1] Theo Điều lệ được Thủ tướng phê duyệt (tại Quyết định số 2177/QĐ-TTg ngày 11/11/2016)