VCCI góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 89/2016/NĐ-CP về nhãn hàng hóa

Kính gửi:   Cục Quản lý chất lượng hàng hóa

Bộ Khoa học
và Công nghệ

Trả lời Công văn số 3958/BKHCN-TĐC của
Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 22/9/2016 về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định
thay thế Nghị định số 89/2006/NĐ-CP về Nhãn hàng hóa (sau đây gọi tắt là Dự thảo),
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trên cơ sở ý kiến của doanh
nghiệp, hiệp hội, có một số ý kiến như sau:

Liên quan tới Nghị định này, tháng
7/2016, VCCI đã có Công văn 1632/PTM-PC góp ý cho Dự thảo phiên bản tháng
6/2016. Đối chiếu góp ý đó với Dự thảo phiên bản tháng 9/2016 này cho thấy, một
số ý kiến của VCCI đã được tiếp thu, tuy nhiên vẫn còn một số ý kiến chưa được
tiếp thu và VCCI không nhận được giải trình về việc không tiếp thu này. Vì vậy,
VCCI tiếp tục phản ánh lại các ý kiến chưa được tiếp thu và có một số ý kiến
góp ý mới, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, xem xét để hoàn thiện Dự thảo:

1.
Về nội dung “xuất xứ hàng hóa” ghi
trên nhãn hàng hóa

Khoản 2 Điều 16 Dự thảo quy định “đối
với hàng hóa sản xuất tại Việt Nam để lưu thông trong nước, đã ghi địa chỉ của
nơi sản xuất ra hàng hóa đó thì không bắt
buộc phải ghi xuất xứ hàng hóa”. Quy định này được hiểu, đối với hàng sản
xuất và tiêu thụ nội địa thì không bắt buộc
ghi xuất xứ hàng hóa, nếu có địa chỉ của nhà sản xuất (địa chỉ của tổ chức, cá
nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa cũng là một trong những nội dung bắt buộc phải
thể hiện trên nhãn hàng hóa).

Trong khi đó, khoản 1 Điều 10 Dự thảo
lại quy định “xuất xứ hàng hóa” là một trong những nội dung bắt buộc phải ghi
trên nhãn hàng hóa, không phân biệt là hàng hóa nhập khẩu hay hàng hóa sản xuất
và tiêu thụ nội địa.

Như vậy, giữa hai quy định trên chưa
có sự thống nhất về yêu cầu bắt buộc phải ghi xuất xứ hàng hóa đối với hàng sản
xuất và tiêu thụ trong nước.

Như đã phản ánh trong văn bản góp ý
trước đó, đối với hàng hóa sản xuất và tiêu thụ trong nước thì không cần thiết
phải yêu cầu ghi xuất xứ hàng hóa, mà địa chỉ của nhà sản xuất đã thể hiện đủ yếu
tố về nguồn gốc. Quy định tại khoản 2 Điều 16 là hợp lý.

Do đó, đề nghị Ban soạn thảo
điều chỉnh lại khoản 1 Điều 10 Dự thảo theo hướng “xuất xứ hàng hóa” chỉ là yếu
tố bắt buộc có trên nhãn đối với hàng nhập
khẩu mà không phải cho tất cả các
loại hàng hóa.

2.
Tên và địa chỉ tổ chức, cá nhân chịu
trách nhiệm về hàng hóa (Điều 13)

Điểm b khoản 5 Điều 13 Dự thảo quy định:
“Hàng hóa do hai hay nhiều tổ chức, cá nhân cùng
sản xuất thì ghi tên, địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện công đoạn cuối
cùng để hoàn thiện hàng hóa trước khi đưa vào lưu thông. Trường hợp tổ chức, cá
nhân thực hiện các công đoạn để hoàn thiện hàng hóa trước khi đưa vào lưu thông
như lắp ráp, đóng gói, đóng chai thì trên nhãn phải ghi tên và địa chỉ của tổ
chức, cá nhân lắp ráp, đóng gói, đóng chai đó và có quyền ghi tên hoặc tên và địa
chỉ và các nội dung khác của tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa trước khi lắp
ráp, đóng gói, đóng chai khi được các tổ chức này cho phép”.

Không rõ khái niệm “cùng sản xuất”
trong trường hợp này là thế nào? Các tổ chức, cá nhân đó cùng làm, cùng sở hữu, cùng chịu trách nhiệm về sản phẩm hay tổ chức,
cá nhân sở hữu thuê tổ chức, cá nhân
khác làm/gia công một số công đoạn của
sản phẩm nhưng vẫn là người chịu trách nhiệm về sản phẩm?

–
Nếu
là trường hợp các chủ thể cùng sở hữu, cùng chịu trách nhiệm đối với sản phẩm

Theo quy định
trên thì tổ chức, cá nhân thực hiện các công đoạn lắp ráp, đóng gói, đóng chai
để hoàn thiện hàng hóa trước khi lưu thông phải chịu trách nhiệm về hàng hóa mà
không phải là tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa trước khi lắp ráp, đóng
gói, đóng chai. Điều này dường như là chưa hợp lý và chưa phù hợp với Luật Chất
lượng sản phẩm hàng hóa.

Theo quy định
tại Điều 10 Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa thì người sản xuất phải chịu
trách nhiệm đối với chất lượng sản phẩm hàng hóa do mình sản xuất ra.

Như vậy, trong
các trường hợp mà công đoạn đóng gói, đóng chai chỉ là 1 khâu đơn giản, ít tác
động đến chất lượng sản phẩm hàng hóa thì người phải chịu trách nhiệm đối với
chất lượng sản phẩm hàng hóa không thể là người đóng gói mà phải là người sản
xuất ra sản phẩm đó.

Còn đối với
trường hợp người lắp ráp mua các bộ phận của hàng hóa từ các nhà sản xuất khác
nhau và lắp ráp thành một sản phẩm hoàn chỉnh, thì cá nhân, tổ chức lắp ráp phải
chịu trách nhiệm đối với chất lượng của sản phẩm và yêu cầu ghi tên doanh nghiệp
lắp ráp trên nhãn là chính xác. Mặc dù vậy trong trường hợp này, tổ chức cá
nhân lắp ráp hàng hóa là người chịu trách nhiệm duy nhất đối với hàng hóa hình
thành sau khi lắp ráp chứ không phải là “cùng sản xuất”.

–
Nếu
là trường hợp tổ chức, cá nhân sở hữu chỉ thuê tổ chức, cá nhân khác gia công,
làm một số công đoạn cho mình:

Trường hợp
này chỉ có một tổ chức/cá nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm, các tổ chức, cá
nhân khác tham gia vào một số công đoạn nhưng theo hợp đồng thuê dịch vụ/công
việc. Do đó, quy định ghi tên tổ chức, cá nhân thực hiện công đoạn cuối cùng
trên nhãn mà không phải ghi tên tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm
có lẽ là không hợp lý.

Như vậy, có thể thấy khái niệm “cùng
sản xuất” theo quy định trên tại Dự thảo là chưa rõ ràng về cách hiểu, và việc
xác định cá nhân, tổ chức chịu trách nhiệm đối với chất lượng sản phẩm hàng hóa
bằng việc ghi tên trên nhãn, trong một số trường hợp là chưa hợp lý.

Từ phân tích trên, đề nghị Ban soạn
thảo sửa đổi quy định tại điểm b khoản 5 Điều 13 Dự thảo theo hướng:

–
Quy
định rõ về khái niệm “cùng sản xuất”

–
Phân
tách các trường hợp để xác định chính xác đối tượng chịu trách nhiệm đối với chất
lượng hàng hóa và từ đó xác định chủ thể phải ghi tên, địa chỉ trên nhãn theo
hướng tên trên nhãn phải là tên của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm
cuối cùng trước khi được bán ra, tiêu thụ trên thị trường.

3.      Thành phần, thành phần định lượng (Điều 17)

Điều 17 Dự thảo quy định “Ghi thành
phần định lượng là ghi thành phần kèm định lượng của các thành phần” (khoản 2)
và quy định chi tiết hơn về việc ghi thành phần, định lượng của một số hàng hóa
cụ thể (khoản 3). Quy định này được hiểu là thành phần định lượng phải ghi chính xác so với công bố chất lượng.

Tuy nhiên, thực tế phần lớn các sản
phẩm hàng hóa, đặc biệt là sản phẩm thực phẩm, sẽ có dung sai nhất định giữa định
lượng trong công bố chất lượng với thực tế kiểm tra, do tác động khách quan mà
thành phần định lượng có một sai số nhất định so với thông tin công bố trước
đó. Vì vậy, nếu phải ghi chính xác thành phần định lượng có thể dẫn tới việc
các doanh nghiệp sẽ bị xử phạt ghi nhãn không đúng.

Để phù hợp với thực tế vừa đảm bảo
quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng, đề nghị
Ban soạn thảo bổ sung quy định tại Điều 17 theo hướng:

–
Các
nhóm sản phẩm có thể có dung sai trong công bố chất lượng và ghi nhãn, chủ thể
chịu trách nhiệm về nhãn phải ghi tỷ lệ dung sai này trong nhãn;

–
Tỷ
lệ dung sai cụ thể cho từng nhóm sản phẩm đặc thù sẽ do pháp luật chuyên ngành
quy định;

–
Nghị
định này quy định về tỷ lệ dung sai áp dụng chung cho các trường hợp mà pháp luật
chuyên ngành không quy định về tỷ lệ dung sai riêng cho từng loại sản phẩm (nên
tham khảo kinh nghiệm quốc tế về ghi nhãn cho vấn đề này).

Trên đây
là một số ý kiến của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đối với Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định
số 89/2006/NĐ-CP ngày 30 tháng 8 năm 2006 của Chính phủ về Nhãn hàng hóa. Rất
mong quý Cơ quan soạn thảo cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện.

Trân trọng
cảm ơn sự hợp tác của quý Cơ quan.