VCCI_Góp ý Dự thảo Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn

Kính gửi: Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Trả lời Công văn 10896/BKHĐT-QLKTTW ngày 31/12/2024 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), sau khi tham vấn doanh nghiệp và chuyên gia, có một số ý kiến ban đầu như sau:
1. Tiêu chí tham gia cơ chế thử nghiệm
Điều 10.2 Dự thảo quy định các tiêu chí tham gia vào cơ chế thử nghiệm, gồm: (i) có kế hoạch khả thi và tiềm năng phát huy tác động tích cực về kinh tế, xã hội và môi trường; (ii) chủ yếu sử dụng nguyên liệu đầu vào trong nước; (iii) ứng dụng công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Các tiêu chí này có thể được coi là tiêu chí sàng lọc để lựa chọn dự án có thể tham gia vào cơ chế thử nghiệm. Tuy nhiên, không rõ cơ quan nhà nước sẽ đánh giá dự án như thế nào theo các tiêu chí trên (theo cách chấm điểm, hay ưu tiên một số tiêu chí nhất định hay cách khác)? Nếu không, không rõ cơ quan cấp phép sẽ dựa trên căn cứ nào để xét đạt/ không đạt hay cấp phép cho dự án mà không cấp phép cho dự án khác? Điều này sẽ quan trọng trong trường hợp có nhiều doanh nghiệp cùng nộp hồ sơ đăng ký thử nghiệm. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ nội dung này.
2. Số lượng dự án có thể tham gia cơ chế thử nghiệm
Dự thảo chưa có quy định rõ ràng về việc cơ chế thử nghiệm có giới hạn số lượng doanh nghiệp tham gia hay không. Thông thường, các cơ chế thử nghiệm luôn giới hạn một số doanh nghiệp nhất định được tham gia vào cơ chế vì vấn đề nguồn lực của cơ quan giám sát. Tuy nhiên, Điều 12.3 Dự thảo lại quy định sau khi xem xét hồ sơ, sẽ cấp phép nếu hồ sơ đáp ứng các điều kiện và tiêu chí. Không rõ quy định này có được hiểu là không giới hạn số lượng dự án có thể tham gia cơ chế hay không? Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ nội dung này.

3. Tiêu chí lựa chọn tổ chức phát hành trái phiếu xanh, vận hành sàn giao dịch trái phiếu xanh, tín chỉ cacbon tự nguyện
Điều 17.2.b Dự thảo quy định mỗi tỉnh, thành phố không được có quá 05 tổ chức tham gia cơ chế thử nghiệm được phát hành trái phiếu xanh và chỉ 01 đơn vị được liên kết với quỹ đầu tư phát triển địa phương thử nghiệm vận hành sàn giao dịch trái phiếu xanh, tín chỉ cacbon tự nguyện. Quy định này cần xem xét ở một số điểm sau:
Thứ nhất, không rõ tại sao quy định lại hạn chế chỉ 05 tổ chức ở mỗi địa phương được phát hành trái phiếu xanh? Trong khi dự án đầu tư nào cũng có nhu cầu về vốn, và các dự án đã vào cơ chế thử nghiệm thường có nhu cầu với nguồn vốn xanh vì các ưu đãi có thể có. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình, làm rõ nội dung trên.
Thứ hai, Dự thảo quy định chỉ 01 đơn vị được liên kết với quỹ đầu tư phát triển địa phương thử nghiệm vận hành sàn giao dịch trái phiếu xanh, tín chỉ carbon tự nguyện. Sàn giao dịch cần hoạt động tập trung với khối lượng hàng hóa càng lớn (trong trường hợp này là trái phiếu, tín chỉ carbon) để đảm bảo tối ưu chi phí vận hành và có thể có lợi nhuận. Do đó, liệu việc thành lập ở mỗi địa phương một sàn giao dịch có tạo ra sự dàn trải và thiếu hiệu quả hay không? Đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình, làm rõ nội dung trên.
Trong trường hợp vẫn giữ nguyên, để đảm bảo tính công bằng và minh bạch, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định về tiêu chí, các xác định tổ chức được lựa chọn để triển khai nội dung này.
4. Chứng nhận hoàn thành thử nghiệm
Điều 23 Dự thảo quy định về cấp chứng nhận hoàn thành thử nghiệm sau khi đánh giá việc triển khai giải pháp thử nghiệm không vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, quy định này không rõ việc cấp chứng nhận này có ý nghĩa như thế nào về mặt pháp lý, cụ thể: (i) doanh nghiệp có tiếp tục tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh theo như đề án thử nghiệm nữa hay không?; (ii) doanh nghiệp có được tiếp tục hưởng các chính sách trong cơ chế thử nghiệm hay không?; (iii) xử lý như thế nào với những hoạt động doanh nghiệp đã thực hiện theo chính sách trong cơ chế thử nghiệm? Đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định làm rõ nội dung này.
5. Dẫn chiếu
Điều 19 Dự thảo cho phép doanh nghiệp sử dụng đất kết hợp đa mục đích với các loại đất tại khoản 2 và tiết đ, khoản 3 Điều 218 Luật Đất đai. Tuy nhiên, các quy định này tại Luật Đất đai không có nội dung về loại đất. Theo nội dung tại trang 22 Báo cáo đánh giá tác động chính sách, quy định nên dẫn chiếu đến Điều 9 Luật Đất đai về phân loại đất. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, sửa đổi lại cho phù hợp.
Trên đây là một số ý kiến ban đầu của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam về Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn. Rất mong cơ quan soạn thảo cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện Dự thảo này.
Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của Quý Cơ quan./.