Trích ý kiến ĐBQH Nguyễn Đình Lộc – Thành phố Hồ Chí Minh

Tôi xin bắt đầu bằng khái niệm đó là "hoạt động tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật". Thật ra nó hơi vô nghĩa, hoạt động quy chuẩn, cũng như chúng ta nói quy chuẩn ở đây có thể xem như là pháp luật. Chúng ta nói là hoạt động pháp luật, không ai biết nó là hoạt động gì cả, không phải ngẫu nhiên mà chúng ta nói là lập pháp, hành pháp và tư pháp, nó có 3 nội dung khác nhau. Hoạt động tiêu chuẩn, thế thì tiêu chuẩn ở đây là ban hành tiêu chuẩn hay thực hiện tiêu chuẩn, áp dụng tiêu chuẩn, công bố tiêu chuẩn. Chúng ta thay từ tiêu chuẩn hóa bằng từ hoạt động tiêu chuẩn thì tiêu chuẩn hoá chính xác hơn nhiều, vì sao? Tiêu chuẩn hoá có nghĩa xây dựng các tiêu chuẩn.

Quốc hội là lập pháp, Chính phủ là hành pháp, còn Toà án là tư pháp, đó là liên quan đến pháp luật hết nhưng ba động tác khác nhau. Còn chúng ta nói hoạt động tiêu chuẩn thì không biết nói động tác gì? đặt ra tiêu chuẩn hay thực hiện tiêu chuẩn hay giám sát về thực hiện tiêu chuẩn. Cho nên, chúng tôi đề nghị riêng từ "hoạt động tiêu chuẩn" thay cho bằng "quy chuẩn hóa" Tôi nghĩ nên bảo đảm tính chính xác của thuật ngữ.

Chúng tôi trở lại điểm đầu, hôm trước chúng tôi nghe mà chưa kịp phát biểu, đến hôm nay chúng tôi lại thấy nhắc lại, có định nghĩa rằng tiêu chuẩn kỹ thuật khác với tiêu chuẩn xã hội. Vì vậy ở đây chúng ta không dùng chữ "quy phạm" mà dùng chữ "quy chuẩn" tôi nghĩ ở đây có sự lẫn lộn. Khi nói đến tiêu chuẩn hay quy phạm, đó không phải là một thứ gì tách khỏi con người dẫu trong lĩnh vực kỹ thuật hay trong quan hệ xã hội thì quy phạm và quy chuẩn đều là áp dụng đối với con người chứ không phải áp dụng đối với kỹ thuật. Nhưng kỹ thuật đó áp dụng trong lĩnh vực nào trong đời sống xã hội, đời sống tôn giáo, tâm linh, đạo đức hay kỹ thuật thì kỹ thuật tâm linh, đạo đức và xã hội đó là tính từ của khái niệm quy phạm, chứ không thể vì nó là kỹ thuật bây giờ chúng ta dùng khác. Trong kỹ thuật chúng ta dùng chữ quy chuẩn, trong xã hội chúng ta dùng chữ quy phạm. Vì trong tiếng nước ngoài ở đây nó là technicol trong kỹ thuật, còn trong xã hội là social và trong tiếng Nga gọi là social - che'sky đó là tính từ của khái niệm, của quy chuẩn, quy chuẩn hay quy phạm đều là một.

Quy chuẩn là một khuôn thước đặt cho con người làm theo, quy phạm cũng là một khuôn thước đặt cho con người làm theo. Bây giờ chúng ta nói vì trong kỹ thuật ta dùng chữ quy chuẩn, còn trong xã hội chúng ta dùng quy phạm thì không có nghĩa, thật ra 2 từ đó cùng một nghĩa, chỉ phân biệt ở chỗ "quy phạm xã hội" và "quy phạm kỹ thuật". Quy phạm kỹ thuật đặt ra không phải để cho kỹ thuật với kỹ thuật, mà là để đặt cho con người trong quan hệ với kỹ thuật với nhau. Cho nên, định nghĩa này chưa chuẩn xác, điểm này chúng tôi đề nghị cân nhắc thêm, không nên vì lý do rằng đây là một thứ quy chuẩn, tiêu chuẩn được áp dụng trong lĩnh vực xã hội, khác với tiêu chuẩn áp dụng trong lĩnh vực kỹ thuật. Đó là điều chúng tôi thấy cần phải bảo đảm tính chính xác.

Ở đây có một khái niệm nữa liên quan đến hoạt động hàng ngày của Quốc hội chúng ta, chúng tôi thấy cũng hơi ngờ ngợ, có lẽ đề nghị cũng phải chuẩn lại. Chúng ta nói là hoạt động xây dựng và công bố chưa đầy đủ, chẳng hạn quyền lập pháp của Quốc hội không phải là xây dựng, xây dựng dự án luật đó là Chính phủ, vấn đề cơ bản đối với chúng ta là thông qua, chứ không phải là xây dựng. Từ thông qua đó mới công bố, có một khái niệm chung là ban hành, có thể là xây dựng, có thể là thông qua, có thể là công bố. Cả 3 khái niệm đó hợp thành một từ gọi là "ban hành", Nhà nước ban hành pháp luật, Quốc hội ban hành luật, Chính phủ ban hành Nghị định, Thông tư.

Ở đây, chúng ta lại dùng từ "xây dựng và công bố" thôi, tức là yêu cầu cơ bản đối với một kỹ thuật là ai có quyền thông qua nó? ai có quyền phê chuẩn nó? để trở thành cái chung của xã hội thì chúng ta lại bỏ đi. Thật ra dùng tên chương cũng rất lủng củng, tên Chương II- Hoạt động xây dựng và công bố. Không có chữ "ban hành". Đến Chương III lại là: Hoạt động xây dựng, ban hành và áp dụng. Ở đây chúng ta lại đưa vấn đề áp dụng vào, không nói đến công bố. Cho nên chúng tôi nghĩ rằng trong hoạt động lập pháp cũng như lập quy dù là xã hội hay kỹ thuật thì đó đều là những hoạt động đồng bộ với nhau: Thứ nhất là xây dựng. Thứ hai là người, xây dựng, chỉ là trách nhiệm của người tham mưu, người phục vụ, rồi đến thông qua, đó là thẩm quyền của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, tiếp đó có thể là tự người đó công bố như Chính phủ ban hành Nghị định, thông qua Nghị định, Chính phủ ban hành Nghị định, còn Quốc hội chúng ta thông qua luật nhưng Chủ tịch nước công bố. Đó là những khái niệm có những nội dung rất chặt chẽ, ở đây chúng ta dùng hơi lẫn lộn. Chúng tôi cho rằng không nên vì lý do đây là lĩnh vực kỹ thuật mà chúng ta từ bỏ những khái niệm đã dùng phổ biến trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Chúng tôi thấy rằng có lẽ cần phải chỉnh lại rất chặt chẽ những khái niệm trong này chúng ta dùng. Chúng tôi cũng rất băn khoăn điểm mà chúng tôi nói hôm trước là hợp quy và hợp chuẩn, chúng ta có từ quy chuẩn, bây giờ hợp quy, hợp chuẩn, không biết hợp nào là một, hai cái đó là một hay là hai khái niệm khác nhau.

Thật ra chúng ta nói hợp quy là hợp tiêu chuẩn còn hợp chuẩn mới là quy chuẩn. Trong chữ tiêu chuẩn không có chữ quy nào hết, tại sao chúng ta lại dùng chữ quy ở đây, trong lúc đó bản thân chữ quy chuẩn vừa có quy vừa có chuẩn. Chúng ta dùng chữ hợp quy và hợp chuẩn, có nghĩa là phải chăng hợp quy và hợp chuẩn thì hợp với quy chuẩn. Nếu chúng ta không đi vào chi ly đọc kỹ thì rõ ràng gây nên một sự lẫn lộn lớn, cho nên chúng tôi rất băn khoăn về độ chính xác của những khái niệm này. Hơn nữa đây là lĩnh vực kỹ thuật. Trong quan hệ giữa người và người, trong lĩnh vực xã hội thì nó có linh hoạt, còn trong lĩnh vực kỹ thuật cần phải đòi hỏi chính xác từng ly, từng tí một. Vì vậy, nếu dùng từ không chuẩn tôi sợ rằng sẽ đưa đến những hậu quả rất lớn về mặt kỹ thuật. Cho nên chúng tôi thiết tha, cân nhắc để rồi không biết trong dịp này chúng ta cũng thông qua thì phải khẩn trương như thế nào. Vì như ngay cái chữ "hoạt động tiêu chuẩn và quy chuẩn" đã là rất nhiều trong này, không chỉ ở định nghĩa Khoản 3 trong điều định nghĩa, Điều 5 chúng ta có một điều dành riêng về hoạt động quy chuẩn mà dùng giải rác khắp nơi trong luật này. Cho nên chúng tôi một lần nữa xin thiết tha đề nghị cân nhắc rất kỹ để sau này tránh cái khó khăn trong vận dụng và nhất là tránh những hậu quả mà do không chính xác nó sẽ đưa đến cho chúng ta. Chúng tôi xin hết. Xin cám ơn.