Góp ý phương án giá dịch vụ bốc dỡ container tại khu vực cảng nước sâu Lạch Huyện và Cái Mép – Thị Vải (lần 2)

Kính gửi: Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, Bộ Xây dựng

Phúc đáp văn bản số 7125/CHHĐTVN-VTATPT ngày 01/12/2025 của Quý Cơ quan về việc xin ý kiến lần 2 đối với Phương án điều chỉnh khung giá dịch vụ bốc dỡ container tại khu vực cảng nước sâu Lạch Huyện và Cái Mép – Thị Vải, trên cơ sở các nội dung đã góp ý tại Công văn số 2108/LĐTM-PC ngày 20/10/2025, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tiếp tục có một số ý kiến đóng góp như sau:

1. Về phương án điều chỉnh giá

Qua nghiên cứu nội dung báo cáo thẩm định phương án giá và các đề xuất điều chỉnh từ phía Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, VCCI cho rằng trong hai phương án được đưa ra, Phương án 1 – điều chỉnh tăng khung giá dịch vụ bốc dỡ container thêm 8,4% so với Quyết định số 810/QĐ-BGTVT là lựa chọn phù hợp hơn trong bối cảnh hiện nay. 

Đây là mức điều chỉnh vừa phải, có cơ sở tính toán dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của hai năm gần nhất, phù hợp với chủ trương kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Đồng thời, mức tăng này cũng tạo thêm dư địa tài chính để các doanh nghiệp cảng có thể đầu tư nâng cấp hạ tầng, ứng dụng công nghệ và cải thiện chất lượng dịch vụ, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của cảng biển quốc gia mà không tạo ra cú sốc chi phí lớn đối với doanh nghiệp sử dụng dịch vụ.

2. Tình hình xuất khẩu dự báo tiếp tục khó khăn, cần thận trọng trong điều chỉnh giá

VCCI đặc biệt lưu ý rằng, triển vọng xuất khẩu của Việt Nam trong giai đoạn 2025–2026 đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng và có thể kéo dài. Cụ thể, Hoa Kỳ, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, đã và đang áp dụng các biện pháp thuế đối ứng đối với nhiều nhóm hàng trọng điểm như dệt may, đồ gỗ, thép và sản phẩm điện tử. 

Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn tiếp tục leo thang, kéo theo làn sóng bảo hộ, các rào cản kỹ thuật và yêu cầu truy xuất nguồn gốc ngày càng gia tăng. Sức mua toàn cầu sụt giảm, đặc biệt tại các thị trường truyền thống như EU, Nhật Bản và Hàn Quốc, đang khiến doanh nghiệp Việt Nam phải cạnh tranh khốc liệt hơn về giá và chi phí.

Đáng chú ý, chi phí vận tải quốc tế vẫn biến động mạnh, tỷ giá ngoại tệ không ổn định, trong khi khả năng huy động vốn của doanh nghiệp sản xuất – xuất khẩu còn hạn chế. Trong bối cảnh đó, mọi quyết định tăng giá dịch vụ đầu vào, đặc biệt là các dịch vụ cảng biển vốn chiếm tỷ trọng đáng kể trong cơ cấu chi phí logistics, cần được cân nhắc kỹ lưỡng, có lộ trình cụ thể và phù hợp với sức chịu đựng của doanh nghiệp.

3. Giá sàn do Nhà nước ban hành cần giữ ở mức tối thiểu, tránh gán trách nhiệm điều tiết thị trường

VCCI nhấn mạnh rằng khung giá dịch vụ bốc dỡ container do Nhà nước ban hành chỉ đóng vai trò là mức sàn – trần khuyến nghị, không can thiệp trực tiếp vào đàm phán giá giữa doanh nghiệp cảng và hãng tàu. Trong cơ chế thị trường, việc định giá cần được để cho các bên tự thỏa thuận dựa trên chất lượng dịch vụ, điều kiện thị trường và năng lực cung ứng.

Do vậy, khung giá nhà nước nên được duy trì ở mức tối thiểu cần thiết, phù hợp với mặt bằng giá thành và chỉ số lạm phát, tránh việc gán cho Nhà nước quá nhiều trách nhiệm trong việc điều tiết giá cả thị trường. Việc điều chỉnh giá đột ngột, tăng quá nhanh như phương án 2 (tăng 10,65%) có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa chi phí, ảnh hưởng tiêu cực đến năng lực cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam trên thị trường quốc tế.

4. Kiến nghị của VCCI

Từ những phân tích nêu trên, VCCI kiến nghị:

1. i) Lựa chọn phương án 1, với mức điều chỉnh tăng 8,4% so với khung giá hiện hành, là phương án hợp lý và phù hợp với bối cảnh kinh tế trong nước và quốc tế hiện nay. 
2. ii) Việc điều chỉnh giá cần đi kèm với lộ trình rõ ràng trong 3 năm, có tham chiếu chỉ số CPI và tình hình thực tiễn của ngành logistics và xuất nhập khẩu, nhằm tạo sự ổn định và chủ động cho doanh nghiệp trong quá trình đàm phán, điều chỉnh hợp đồng. 

iii) Song hành với việc tăng giá, cần có các yêu cầu bắt buộc về nâng cao chất lượng dịch vụ, minh bạch hoá phụ phí, đầu tư công nghệ và cam kết triển khai mô hình cảng xanh, cảng thông minh, nhằm đảm bảo giá trị tương xứng với chi phí mà doanh nghiệp phải chi trả.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam trân trọng cảm ơn sự hợp tác của Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam trong việc xây dựng chính sách giá dịch vụ cảng biển. VCCI mong được tiếp tục đồng hành cùng Cục trong quá trình triển khai và giám sát thực hiện, đảm bảo sự cân bằng, minh bạch và hiệu quả giữa các bên liên quan.

Trân trọng./.