Góp ý Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ

Kính gửi: Bộ Xây dựng

Trả lời Công văn số 4703/BXD-PC của Bộ Xây dựng về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ (sau đây gọi tắt là Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có một số ý kiến như sau:

1. Về xử phạt hành vi vi phạm quy định về đào tạo thẩm tra viên an toàn giao thông đường bộ (Điều 7)

Điều 7 Dự thảo quy định xử phạt vi phạm đối với cơ sở đào tạo thẩm tra viên an toàn giao thông đường bộ khi không đáp ứng điều kiện theo quy định liên quan đến đào tạo thẩm tra viên an toàn giao thông đường bộ. Tuy nhiên, Điều 7 lại không quy định về biện pháp khắc phục hậu quả hoặc xử phạt bổ sung, trong khi đây là những hành vi không đáp ứng điều kiện hoạt động.

Đề nghị xem xét bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả hoặc xử phạt bổ sung đối với các hành vi quy định tại Điều 7.

2. Xử phạt các hành vi vi phạm quy định về quản lý, khai thác, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ (Điều 9)

– Một số khái niệm tại Điều 9 Dự thảo chưa rõ ràng, cụ thể, có thể tạo nhiều cách hiểu khác nhau giữa các đối tượng áp dụng, cụ thể: “không bổ sung hoặc sữa chữa kịp thời theo quy định các biển báo hiệu nguy hiểm đã bị mất ….” (điểm a khoản 3); “không phát hiện hoặc không có biện pháp ngăn chặn, báo cáo kịp thời các hành vi lấn chiếm, sử dụng trái phép …” (điểm b khoản 3); “di chuyển chậm trễ các công trình, nhà, lều quán xây dựng trái phép …” (điểm a khoản 4). “Kịp thời”, “chậm trễ” là các khái niệm chung chung, mang tính chất định tính, để đảm bảo tính minh bạch, đề nghị quy định theo hướng định lượng về thời gian đối với các hành vi này.

– Khoản 5 Điều 9 Dự thảo xử phạt hành vi không trả tiền sử dụng đường bộ khi phương tiện tham gia giao thông qua các trạm thu phí, xe có dán thẻ đầu cuối nhưng tài khoản không đủ trả tiền sử dụng đường bộ gây ùn tắc giao thông tại khu vực trạm thu phí đối với “người điều khiển phương tiện, chủ phương tiện”. Quy định này có thể hiểu, cả chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện sẽ cùng bị phạt đối với các hành vi quy định tại khoản 5. Điều này là chưa hợp lý. Trong trường hợp chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện khác nhau, các hành vi quy định tại khoản 5 do người điều khiển phương tiện vi phạm chứ không phải là chủ phương tiện, xử phạt đối với chủ phương tiện là chưa phù hợp (kể cả đối với hành vi “xe có dán thẻ đầu cuối nhưng tài khoản không đủ trả tiền sử dụng đường bộ gây ùn tắc giao thông tại khu vực trạm thu phí”, có thể tài khoản thanh toán là của chủ phương tiện, nhưng người điều khiển phương tiện phải ý thức được nghĩa vụ trả tiền khi qua các trạm thu phí để có nghĩa vụ bổ sung tiền vào tài khoản này).

Vì vậy, đề nghị điều chỉnh quy định tại khoản 5 theo hướng “phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với cá nhân thực hiện một trong các hành vi sau”.

3. Xử phạt người điều khiển xe ô tô kinh doanh vận tải vi phạm quy định về vận tải đường bộ (Điều 11)

– Khoản 1 Điều 11 Dự thảo quy định phạt tiền đối với hành vi “không mặc đồng phục, không đeo thẻ tên của lái xe đúng mẫu đơn vị kinh doanh vận tải đã quy định”. Đây là hành vi có tính chất nội bộ của đơn vị kinh doanh vận tải, không ảnh hưởng đến quản lý hành chính nhà nước, xử phạt hành chính đối với hành vi này là chưa hợp lý. Đề nghị bỏ quy định này.

– Điểm b khoản 2 Điều 11 Dự thảo quy định xử phạt đối với hành vi “điều khiển xe kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định thu tiền vé cao hơn quy định”. Giá của vận tải hành khách theo tuyến cố định không thuộc dịch vụ do Nhà nước định giá, do đó, xử phạt hành vi “thu tiền vé cao hơn quy định” là chưa phù hợp. Đề nghị điều chỉnh lại quy định “thu tiền vé cao hơn giá niêm yết/công bố”.

4. Xử phạt các hành vi vi phạm quy định về vận tải đường bộ, dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ (Điều 12)

– Điểm a khoản 1 Điều 12 Dự thảo quy định xử phạt đối với hành vi “không thanh toán tiền vé cho hành khách đã mua vé nhưng từ chối chuyến đi trước khi xe khởi hành theo quy định đối với tuyến cố định”. Xử phạt đối với hành vi này là chưa hợp lý vì đây là hành vi được điều chỉnh bởi pháp luật dân sự, trong mối quan hệ giữa hành khách và đơn vị vận tải. Đề nghị bỏ quy định này.

– Điểm c khoản 1 Điều 12 Dự thảo xử phạt đối với hành vi “có gắn thẻ đầu cuối kết nối với tài khoản giao thông nhưng tài khoản giao thông không đủ để thanh toán phí dịch vụ sử dụng đường bộ”. Hành vi này có tính chất tương đương với hành vi không trả tiền sử dụng đường bộ khi phương tiện tham gia giao thông qua các trạm thu phí quy định tại khoản 5 Điều 9. Trong khi đó khung phạt tiền đối với hai hành vi này lại khác nhau: khoản 1 Điều 12 có khung xử phạt là từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng khoản 5 Điều 9 có khung phạt tiền là từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng. Điều này có thể dẫn tới tình trạng, cơ quan xử phạt có thể lựa chọn một trong hai khung xử phạt để xử phạt đối với một hành vi vi phạm.

Đề nghị bỏ quy định tại điểm c khoản 1 Điều 12 và điều chỉnh giảm khung xử phạt đối với hành vi quy định tại khoản 5 Điều 9 Dự thảo tương đương khung phạt tiền tại khoản 1 Điều 12 Dự thảo để đảm bảo tính thống nhất và hợp lý.

– Điểm e khoản 2 Điều 12 Dự thảo xử phạt đơn vị kinh doanh vận tải hành khách đối với hành vi “không có nơi đỗ xe của đơn vị vận tải theo quy định”. Luật Đường bộ và Nghị định 158/2024/NĐ-CP không yêu cầu đơn vị vận tải phải có nơi đỗ xe như là một điều kiện hoạt động và cũng không có quy định rõ ràng về yêu cầu doanh nghiệp phải có nơi đỗ xe. “Nơi đỗ xe” chỉ có trong Đơn đề nghị cấp giấy phép kinh doanh vận tải. Với quy định thiếu rõ ràng của Luật Đường bộ và Nghị định 158 về nơi đỗ xe, việc xử phạt đối với hành vi “không có nơi đỗ xe của đơn vị vận tải theo quy định” là chưa hợp lý, có thể tạo ra rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp. Đề nghị bỏ quy định tại điểm e khoản 2 Điều 12 Dự thảo.

– Điểm c khoản 4 Điều 12 Dự thảo xử phạt đối với hành vi “thành lập điểm giao dịch đón, trả khách trái phép (bến dù, bến cóc)”. Hiện nay, trong văn bản pháp luật không có quy định về các khái niệm “bến dù, bến cóc”, vì vậy đề nghị bỏ hai khái niệm này ra khỏi điểm c khoản 4 Điều 12 Dự thảo.

5. Xử phạt nhân viên phục vụ trên xe buýt, xe vận chuyển hành khách theo tuyến cố định, xe vận chuyển hành khách theo hợp đồng vi phạm quy định về trật tự an toàn giao thông (Điều 13)

Điểm b khoản 1 Điều 13 Dự thảo quy định xử phạt đối với hành vi “không mặc đồng phục, không đeo thẻ tên của nhân viên phục vụ trên xe theo quy định”. Đây là hành vi có tính chất nội bộ của doanh nghiệp và ít ảnh hưởng đến hoạt động quản lý hành chính trong lĩnh vực này, do đó đề nghị cân nhắc bỏ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 13 Dự thảo.

Trên đây là một số ý kiến của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đối với Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ. Rất mong quý Cơ quan cân nhắc để chỉnh sửa, hoàn thiện.

Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý Cơ quan.