Góp ý của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Đăng Vang – Bình Định

Kính thưa Chủ tọa kỳ họp.

Kính thưa Quốc hội.

Tôi xin có ý kiến về cơ quan thanh tra ngành lĩnh vực. Tôi nhất trí trong dự thảo Luật cần phải có cơ quan thanh tra theo ngành lĩnh vực. Thực tế khi tham gia giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm thì việc thiếu cơ quan thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực này đã làm cho công tác quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm không triển khai được như mong muốn và khi nghiên cứu về lĩnh vực xây dựng tôi cũng thấy trường hợp gặp khó khăn tương tự. Tuy nhiên, như quy định tại Điều 22, tổ chức cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực thì tôi lại thấy có sự chồng chéo đáng kể mà cần được thảo luận. Tại đây có ghi trong bộ gồm có thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ gọi chung là thanh tra bộ.

Hai là cơ quan tổng cục, thanh tra cục trực thuộc bộ như vậy trong một bộ mà gồm có các tổng cục, rồi bộ chồng chéo trong vấn đề thanh tra. Ví dụ như Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn hiện nay có 7 tổng cục và cục trực tiếp về vấn đề an toàn thực phẩm. Còn Bộ Y tế rồi Bộ Công thương có cơ quan thanh tra của bộ, cơ quan thanh tra ở cục và tổng cục thì quá chồng chéo. Mỗi nơi với một lực lượng nhỏ như vậy thì điều phối rất khó khăn, độc lập như vậy là không hay, nếu muốn mạnh hơn thì phải hợp sức lại cho nên chúng tôi xin đề nghị đồng tình với việc ở Điều 33, Khoản 1, Điểm b ghi là "đối với thanh tra chuyên ngành thì chuyên viên phải có kiến thức chuyên môn về ngành đó", như vậy mới làm tốt được. Nhưng thanh tra này tôi xin đề nghị là phải chung lại, bộ, tổng cục, cục là một thanh tra và nằm ở cơ quan Trung ương gọi là thanh tra bộ hoặc thanh tra Trung ương và chỉ có một người điều hành, thay vì nhiều người điều hành, làm như vậy sẽ thuận lợi hơn.

Ví dụ ở lĩnh vực một bộ như vậy làm sao điều hành được ở địa phương thì ở một số nước họ vẫn là cơ quan Trung ương nhưng họ cử về địa phương và nằm tại địa phương. Ví dụ ta có 8 vùng sinh thái thì mỗi một vùng sinh thái có một nhóm người nằm tại đó, như vậy đây là của Trung ương nhưng nằm tại địa phương thì sức mạnh của nó cao hơn nhiều. Ví dụ cơ thể con người của chúng ta có cơ quan Trung ương là đầu não, cơ quan địa phương như tay và chân, nhưng thực tế là do não điều hành hết, nếu như xin phép não mới được hành động chân của mình thì lại chậm trễ mất rồi. Cho nên, cơ quan Trung ương phải nằm tại địa phương thì dây thần kinh từ đấy mới chuyển về Trung ương thật nhanh thì giải quyết mới nhanh được. Còn cơ quan địa phương thì cũng phải có, đấy gọi là thanh tra Sở, thanh tra Chi cục trực thuộc Sở thì thanh tra này là để giải quyết vấn đề cụ thể của địa phương, giống như cơ thể của chúng ta có tim, dù chúng ta có muốn hay không muốn nó cứ đập, không cần cơ quan Trung ương, đấy là đặc thù của địa phương. Và chính sự hoàn thiện đó nó làm cho con người chúng ta tồn tại, một xã hội nó cũng sẽ tồn tại nếu như hoàn thiện. Còn nếu như bây giờ lại là cơ quan sở, cơ quan Chi cục mà mỗi Chi cục 2, 3 người làm công tác thanh tra và có 10 cơ quan như vậy, cứ mỗi nơi 2, 3 người thì không mạnh, phải hợp sức lại thì mạnh và nó là một cơ quan tương đối độc lập thì đấy là cơ quan địa phương.

Tóm lại, tôi xin đề nghị cần phải có cơ quan chuyên ngành nhưng nó có 2 cấp: Cấp Trung ương và cấp địa phương. Cấp Trung ương thì nằm tại Bộ gồm có Bộ và các Cục, Tổng cục và cấp địa phương thì do đặc thù của địa phương nằm ở ngay tại địa phương. Còn cấp Trung ương vẫn có ở trên Trung ương, nhưng nó lại nằm ở một số vùng, khoảng 7, 8 vùng, như nước ta là có 8 vùng sinh thái thì chúng ta nằm ở 8 vùng đó, mỗi vùng 30, 40 người thì mạnh hơn, còn nếu chúng ta chia nhỏ ra 2, 3 người ở một nơi thì không mạnh được. Chúng tôi thấy hết sức quan trọng là phải có thanh tra ngành, thanh tra chuyên ngành và nhiều lĩnh vực khác. Tôi quá trình theo dõi các luật khác cũng thấy đề nghị có thanh tra ngành và chuyên ngành, nhưng mà cách tổ chức như chúng ta chia nhỏ hết thế này như là một cấp chính quyền thì không thể mạnh được. Trong quân đội mà chia nhỏ nhưng khi cần họ huy động thành một binh đoàn, thành một sư đoàn nhưng chúng ta ở đây không huy động được thành trung đoàn, sư đoàn là vì ông nào đánh du kích ông đấy thôi, họ không thể thành công được. Tôi xin trân trọng cảm ơn.