Dự án Luật Tố tụng hành chính: Bình đẳng giữa công dân và cơ quan nhà nước trước toà
Dự án Luật Tố tụng hành chính: Bình đẳng giữa công dân và cơ quan nhà nước
trước toà
Việc xây dựng và ban hành Luật Tố tụng hành chính, văn bản có giá trị pháp
lý cao hơn thay thế Pháp lệnh hiện hành nhằm bảo đảm tính đồng bộ và thống
nhất của hệ thống
pháp luật, góp phần bảo vệ tốt nhất các quyền và lợi ích chính đáng của người dân.
Ngày 3/6, tại phiên họp toàn thể, Quốc hội nghe Chánh án Toà án Nhân dân Tối
cao Trương Hoà Bình, thay mặt cơ quan soạn thảo, trình bày Dự án Luật Tố tụng
hành chính.
Bảo đảm tính đồng bộ và thống nhất
Theo Chánh án Trương Hoà Bình, tổng kết 12 năm hoạt động giải quyết các vụ
án hành chính của ngành Toà án theo Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành
chính cho thấy, bên cạnh mặt tích cực như góp phần bảo vệ lợi ích của Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, tăng cường pháp chế XHCN, Pháp lệnh bộc
lộ những hạn chế và bất cập.
Chẳng hạn, có những quy định “xung đột” với những quy định pháp luật khác
(như quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo và Luật Đất đai), có những quy định
không còn phù hợp...
“Với tính chất phức tạp của các khiếu kiện hành chính, giữa một bên là công
dân một bên là Nhà nước, việc xây dựng và ban hành Luật Tố tụng hành chính -
văn bản có giá trị pháp lý cao hơn thay thế Pháp lệnh hiện hành là hết sức cần
thiết nhằm bảo đảm tính đồng bộ và thống nhất của hệ thống pháp luật, góp phần
bảo vệ tốt nhất các quyền và lợi ích chính đáng của người dân”, Chánh án Trương
Hoà Bình trình bày.
Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tố tụng hành chính của Uỷ ban Tư pháp đánh giá
Ban soạn thảo chuẩn bị
công phu trên cơ sở khảo sát, tổng kết thực tiễn giải quyết các vụ án hành
chính và thi hành các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có liên quan đến
lĩnh vực tố tụng hành chính.
Một trong những vấn đề lớn được Uỷ ban Tư pháp nhất trí là “mở rộng thẩm
quyền xét xử của Toà án đối với các khiếu kiện hành chính là cần thiết, tạo
điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia tố tụng, bảo đảm sự bình đẳng giữa
công dân và cơ quan công quyền trước Toà án”.
Dành nhiều lựa chọn cho người dân
Tuy nhiên, Uỷ ban Tư pháp cũng đề nghị Ban soạn thảo cần có báo cáo bổ sung đánh
giá tác động của Dự án Luật về một số vấn đề, như khả năng của ngành Toà án đáp
ứng yêu cầu mở rộng thẩm quyền giải quyết các vụ án hành chính, tác động của
Luật này đối với các luật khác đang có hiệu lực như Luật Khiếu nại, tố cáo,
Luật Đất đai... nhằm bảo đảm cho các quy định của Luật đi vào cuộc sống và sự
thống nhất của hệ thống pháp luật.
Công
văn số 31/CP-PL của Chính phủ gửi Toà án Nhân dân Tối cao tham gia ý kiến về
dự án Luật Tố tụng hành chính nêu rõ: Mọi khiếu nại sau khi đã được giải
quyết bằng con đường hành chính mà cá nhân, tổ chức không đồng ý đều có
thể khởi kiện ra toà án. Việc giải quyết khiếu kiện bằng con đường tư pháp là
yêu cầu thực tế của Việt Nam cũng như yêu cầu của Tổ chức Thương mại Thế giới
khi Việt Nam đã là thành viên. |
Bên cạnh đó, theo Báo cáo thẩm tra, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau liên quan
đến một số nội dung
quan trọng của Dự án Luật như các khiếu kiện hành chính thuộc thẩm quyền giải
quyết của Toà án; về điều kiện khởi kiện vụ án hành chính; thời hiệu khởi kiện;
thủ tục thoả thuận trong tố tụng hành chính; quyết định của Hội đồng xét xử sơ
thẩm...
Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Thu Ba cho rằng, khi giải quyết vụ án hành
chính, Toà án phải nghiên cứu, xem xét toàn diện, khách quan vụ án, thu thập và
đánh giá chứng cứ, kể cả việc trưng cầu ý kiến tư vấn của các nhà chuyên môn,
chuyên gia... trong tất cả các lĩnh vực để làm sáng tỏ các tình tiết của vụ án
trước khi ra bản án, quyết định.
Đa số ý kiến thành viên Uỷ ban Tư pháp đề nghị cần quy định trong dự thảo
Luật theo hướng dành quyền lựa chọn việc khiếu nại tại cơ quan hành chính hay
khởi kiện vụ án tại Toà án cho người dân mà không bắt buộc phải qua thủ tục
khiếu nại trước khi khởi kiện.
Bên cạnh đó, Báo cáo thẩm tra cũng tán thành việc quy định thời hiệu khởi
kiện khác nhau đối với các loại và các trường hợp khiếu kiện hành chính khác
nhau, tạo điều kiện tối đa cho người dân khi lựa chọn con đường tư
pháp để giải quyết các khiếu kiện hành chính.
Dự kiến Dự án Luật Tố tụng hành chính sẽ được các đại biểu Quốc hội thảo
luận tại tổ vào chiều mai (4/6).
(Theo Lê Sơn // Tin Chính phủ ngày 4/6/2010)