Bổ sung loại hình công ty hợp danh TNHH trong LDNTN?

Đại diện nhiều DN kiểm toán và chuyên gia tài chính hiện có chung một kiến nghị, việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp trong thời gian tới nên bổ sung thêm loại hình DN hợp danh trách nhiệm hữu hạn (TNHH), thay vì chỉ quy định mỗi hình thức hợp danh vô hạn như hiện nay.

Kiến nghị trên xuất phát từ tình hình thực tế là Chính phủ ban hành Nghị định 105/2004/NĐ-CP về kiểm toán độc lập, trong đó quy định, kể từ ngày Nghị định có hiệu lực chỉ được thành lập công ty kiểm toán theo hình thức hợp danh, DN tư nhân và công ty theo Luật Đầu tư nước ngoài. Các công ty kiểm toán là DNNN, công ty TNHH, công ty cổ phần đã thành lập trước ngày Nghị định 105 có hiệu lực đều phải chuyển sang loại hình hợp danh, DN tư nhân trước ngày 21/4/2007 (sau 3 năm kể từ ngày Nghị định 105 có hiệu lực thi hành).

Theo giải thích của Bộ Tài chính, sở dĩ có việc phải chuyển đổi là do sản phẩm của các DN kiểm toán là vô hình, khó có thể xác định sự đúng - sai ngay tại thời điểm cung cấp… nên cần phải gắn trách nhiệm của DN kiểm toán một cách lâu dài thông qua các loại hình như hợp danh, DN tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn.

Đúng một năm đã trôi qua kể từ ngày Nghị định 105 được ban hành. Bất cập nảy sinh không chỉ là sự hạn chế trong việc thành lập mới DN kiểm toán, mà cả việc chuyển đổi cũng gặp nhiều lúng túng. “Năm qua chỉ có thêm 6 DN kiểm toán mới được thành lập theo hình thức hợp danh, trong khi trước đó (khi Nghị định 105 chưa ra đời) bình quân mỗi năm có thêm từ 15 đến 20 DN kiểm toán ra đời”, ông Bùi Văn Mai, Vụ trưởng Vụ Chế độ kế toán (Bộ Tài chính) xác nhận.

Về phần mình, các công ty kiểm toán đã được thành lập, nhất là DNNN đang rất lo lắng cho việc chuyển đổi sắp tới của mình. “Các công ty kiểm toán nhà nước thường có số vốn rất lớn, nên việc tìm được thành viên thoả mãn yêu cầu cho việc chuyển sang “hợp danh” như trình độ, năng lực, uy tín, tiềm lực tài chính… ngang bằng nhau là rất khó khăn”, đại diện một công ty kiểm toán nhà nước nói.

Theo dự báo của một số chuyên gia tài chính, nếu như Luật Doanh nghiệp mới hoặc Nghị định 105/2004/NĐ-CP kể trên không có những sửa đổi trong thời gian tới thì việc phải chuyển đổi sẽ khiến cho khoảng 80 công ty kiểm toán đang hoạt động hiện hành sẽ rút xuống chỉ còn khoảng 40 - 50 đơn vị vào sau thời điểm tháng 4/2007. Điều này hoàn toàn đi ngược lại mong muốn của Bộ Tài chính là phát triển thêm nhiều DN kiểm toán để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường và mở cửa hội nhập với khu vực và thế giới.

“Tôi đồng tình với kiến nghị của các DN kiểm toán về việc Luật Doanh nghiệp sửa đổi bổ sung thêm hình thức hợp danh TNHH”, ông Mai bày tỏ quan điểm riêng của mình. Vẫn theo ông Mai thì trên thế giới hiện có nhiều nước duy trì hình thức DN kiểm toán hợp danh TNHH như Hoa Kỳ, Anh… Trong khi đó, các chuyên gia tài chính nhìn nhận việc bổ sung loại hình hợp danh TNHH đối với DN kiểm toán là sự tháo gỡ “hợp lý” nhất cho Nghị định 105/2004/NĐ-CP, bởi nếu quay trở lại cho phép tiếp tục duy trì hình thức công ty kiểm toán TNHH sẽ là thiếu đảm bảo trách nhiệm đối với một ngành nghề có tính độc lập và chuyên nghiệp cao như kiểm toán.

“Về lâu dài, khi mà những cơ sở pháp lý về sở hữu ở nước ta rõ ràng, chắc chắn hơn thì loại hình DN kiểm toán chỉ nên duy trì theo hình thức hợp danh vô hạn và DN tư nhân mà thôi”, ông Mai nói. Do vậy, nếu Luật Doanh nghiệp trong thời gian tới cho thành lập loại hình DN hợp danh TNHH trong lĩnh vực kiểm toán, theo ông Mai đây cũng chỉ là một bước quá độ cho việc chuyển đổi nói trên. “Tuy chịu trách nhiệm thấp hơn loại hình hợp danh vô hạn, nhưng loại hình hợp danh TNHH đảm bảo trách nhiệm cao hơn so với loại hình công ty TNHH mà nhiều DN kiểm toán hiện nay đang duy trì”, ông Mai kết luận.

Mạnh Hùng
Báo Đầu tư, số 44 ra ngày 13/4/2005