Góp ý của ĐBQH Touneh Drong Minh Thắm – Lâm Đồng đối với dự thảo Luật đất đai sửa đổi

Kính thưa Chủ tọa kỳ họp,

Kính thưa Quốc hội,

Nước ta là nước nông nghiệp, khoảng 70% dân số là nông dân, 90% lao động người dân tộc thiểu số sống bằng nghề nông, vì thế đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt quan trọng đối với cuộc sống của đồng bào ở nông thôn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đảng, Nhà nước đã luôn quan tâm đến việc nâng cao cuộc sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên nhìn một cách tổng quát thì mức sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn thấp so với nhóm dân tộc đa số, về kinh tế còn gặp nhiều khó khăn. Vấn đề đất sản xuất một trong những nguồn lực quan trọng nhất đối với đồng bào vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng, các hộ dân tộc thiểu số có đất vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận, quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực này. Trong khi đó các chính sách pháp luật về đất đai chưa phù hợp với các đặc điểm sử dụng đất truyền thống của các nhóm dân tộc thiểu số là nguyên nhân làm nảy sinh nhiều vấn đề trong đời sống xã hội  như xung đột đất đai, sử dụng không hiệu quả. Bởi vậy để giúp đồng bào ổn định đời sống và phát triển kinh tế bền vững thì chính sách đất đai cần tuân thủ các quan điểm như sau. Bảo đảm bình đẳng trong tiếp cận và sử dụng đất cho đồng bào dân tộc thiểu số, tôn trọng giá trị truyền thống và đặc điểm của đồng bào dân tộc thiểu số, tạo cơ hội cho các nhóm dân tộc thiểu số thích nghi và hưởng lợi từ cơ chế thị trường, giảm bất ổn trong xã hội.

Kính thưa Quốc hội,

Trong điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn, số đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất ở, đất sản xuất là khá lớn, có 558.485 hộ nhưng với quyết tâm cao trong thời gian 10 năm từ 2002 đến năm 2011, Chính phủ, các bộ, ngành và các địa phương đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết đất ở, đất sản xuất cho 333.995 hộ. Kết quả này là tiền đề quan trọng, căn bản bảo đảm cho các hộ dân tộc thiểu số nghèo ổn định cuộc sống và sản xuất, an tâm tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, góp phần tăng cường, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cùng đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên cương của Tổ quốc.

Đối với Luật đất đai tôi xin có ý kiến đề nghị cụ thể như sau.

Một, khuyến khích giao đất nông nghiệp, lâm nghiệp, đất sinh hoạt của cộng đồng, đất tôn giáo văn hóa cho cộng đồng dân tộc thiểu số quản lý và sử dụng xem xét giao đất vĩnh viễn và tăng hẳn mức giao đất cho các cộng đồng này. Thu hồi đất nông, lâm nghiệp của các doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả để giao cho các hộ gia đình và cộng đồng dân tộc thiểu số có nhu cầu và khả năng sản xuất nông nghiệp tại địa phương.

Hai, miễn giảm tiền sử dụng đất ở, đất sản xuất, tiền thuê đất nông nghiệp cho hộ nghèo và cộng đồng dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo.

Ba, bảo đảm hoàn thiện việc đo đạt lập bản đồ và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đồng bào dân tộc thiểu số trong thời gian sớm nhất.

Bốn, miễn giảm lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với hộ dân tộc thiểu số. Thành lập tổ chức hỗ trợ pháp lý cho đồng bào dân tộc thiểu số trong những trường hợp tranh chấp đất đai. Tại một số điều, khoản tôi đề nghị bổ sung như sau: Tại Điều 10 đề nghị bổ sung các nội dung quy định có tính nguyên tắc về bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng trong lĩnh vực đất đai cụ thể "nhà nước có chính sách bảo đảm đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trực tiếp sản xuất nông nghiệp mà không có đất hoặc thiếu đất ở, đất sản xuất". Điều 15 tôi đồng tình với ý kiến của đại biểu Danh Út và cần bổ sung các quy định nghiêm cấm việc đầu cơ mua bán, bao chiếm đất đai trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng biên giới.

Đối với các loại đất thuộc diện được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ của nhà nước như giao đất không thu tiền chỉ được mua bán, chuyển đổi, tặng, cho, khi được các cơ quan có thẩm quyền cho phép. Đề nghị ghi rõ thêm việc mua, nhận, chuyển nhượng đất do Nhà nước hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số là trái pháp luật sẽ bị thu hồi và xử lý theo quy định. Điều này giao Chính phủ có quy định riêng.

Về giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số tại Điều 28 và Điều 96  đề nghị cần quy định cụ thể các biện pháp để thực hiện chính sách này. Đối với địa phương đang còn quỹ đất thì cần cố gắng bố trí đất ở và có các giải pháp tạo việc làm ổn định đời sống lâu dài cho người dân. Về thu hồi đất đề nghị bổ sung các quy định cụ thể và các điều kiện thu hồi đất, quy định rõ cơ chế ưu tiên về đền bù, tái định cư khi nhà nước thực hiện thu hồi, đền bù, giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án, công trình theo quy hoạch. Trên đây là một số góp ý của tôi về dự án Luật đất đai (sửa đổi). Xin trân trọng cảm ơn Quốc hội.