Góp ý của ĐBQH Nguyễn Văn Hiến – Bà Rịa – Vũng Tàu đối với dự thảo Luật phòng, chống tham nhũng sửa đổi

Kính thưa Đoàn Chủ tịch,

Kính thưa Quốc hội,

Sau 6 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3, Khóa X , thực hiện Luật phòng, chống tham nhũng chúng ta chưa đạt được mục tiêu yêu cầu đề ra là ngăn chặn từng bước đẩy lùi tham nhũng. Tất nhiên có những hạn chế của Luật Phòng, chống tham nhũng và những luật khác có liên quan nên việc đặt vấn đề sửa đổi luật để hoàn thiện hơn bao giờ cũng là cần thiết. Tuy nhiên đối với nước ta trong tình hình hiện tại kết quả đấu tranh phòng chống tham nhũng phục thuộc vào quyết tâm chính trị. Kết luận Hội nghị Trung ương lần thứ 5 cũng đã nêu nguyên nhân chủ quan tổ chức thực hiện là chính và nhiệm vụ giải pháp đầu tiên là nâng cao vai trò trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, người đứng đầu trong phòng, chống tham nhũng.

Tôi nghĩ không cần sửa đổi bất cứ luật nào nếu với trách nhiệm quản lý nghiêm túc sẽ không có hàng chục con tàu cũ được mua về. Không cần sửa đổi bất cứ luật nào nếu giám sát tốt sẽ không có bê tông cốt tre, sẽ không có những con đường, công trình vừa làm xong đã hỏng. Không cần sửa đổi bất cứ luật nào nếu người đứng đầu nghiêm túc thì cấp dưới không dám nhũng nhiễu v.v…

Chúng ta đã có một Luật Phòng, chống tham nhũng tương đối tốt nhưng hầu như mọi quy định của luật đều thực hiện không nghiêm túc, thực hiện rất hình thức và thiếu giám sát, kiểm tra. Sửa đổi luật lần này cử tri kỳ vọng rất nhiều. Tuy nhiên, thời gian chuẩn bị ngắn, các vấn đề sửa đổi, bổ sung rất nhiều, ý kiến thảo luận tổ lại rất phân tán, lại chỉ thông qua một kỳ họp nên khó có thể yên tâm khi biểu quyết. Tôi xin nêu các vấn đề sau đây.

Thứ nhất, chỉ về phạm vi sửa đổi thì đã có 4 ý kiến ở hai tổ đề nghị chỉ sửa duy nhất về Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng. 47 ý kiến ở 15 tổ đề nghị sửa một số điều đã rõ và sáng nay cũng có nhiều ý kiến như vậy. Nhưng 47 ý kiến nêu trên cũng không thống nhất được điều nào đã rõ, sửa điều nào ngoài ý kiến của đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đoàn Thái Nguyên và ý kiến của đại biểu Chu Sơn Hà vừa rồi.

Thứ hai, nhiều quy định trong dự thảo là luật hóa từ các nghị định của Chính phủ mà từ trước đến nay thực hiện không nghiêm.

Thứ ba, vấn đề kiểm soát tài sản, đổi mới phương thức thanh toán không mang lại hiệu quả, không phòng ngừa được tham nhũng vì chúng ta vẫn dùng tiền mặt trong tất cả mọi thanh toán.

Thứ tư, việc chuyển đổi vị trí công tác có nhiều vướng mắc, mới chỉ chuyển đổi những người không giữ chức vụ, ít có khả năng tham nhũng hoặc chỉ tham nhũng vặt, nhưng dự thảo lần này vẫn giữ nguyên. Giải quyết vấn đề này như thế nào? Khi tham nhũng là cá biệt, là ít, là quy mô nhỏ thì có thể ngăn ngừa bằng chuyển đổi vị trí công tác nhưng khi tham nhũng là phổ biến, là rộng khắp, là quy mô lớn thì chuyển đổi vị trí công tác lại mở ra cơ hội tham nhũng mới. Vấn đề này cần phải nghiên cứu sâu thêm.

Thứ năm, người đứng đầu cũng chưa được làm rõ để xử lý trách nhiệm.

Thứ sáu, xử lý tài sản tham nhũng chỉ áp dụng được khi tòa tuyên đối với tội phạm tham nhũng tương ứng và tương ứng với giá trị tài sản chiếm đoạt, chưa có cơ chế tịch thu tài sản bất minh nghi ngờ là tham nhũng.

Thứ bảy, vai trò quan trọng của báo chí trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã được chứng minh, cần có cơ chế bảo vệ báo chí chống tham nhũng, nếu không sẽ làm giảm nhiệt huyết của các nhà báo tham gia cuộc đấu tranh này và rất nhiều vấn đề khác cần phải nghiên cứu và làm rõ thêm.

Trong tình hình hiện nay, bên cạnh biện pháp phòng ngừa, cần chú trọng quyết tâm đẩy mạnh biện pháp chống, xử lý tham nhũng, phải thay đổi cách đánh, người đánh, rất nhiều đại biểu đã đề nghị thành lập cơ quan điều tra tội phạm tham nhũng độc lập, bản thân tôi cũng rất ủng hộ, nhưng vấn đề này cũng chưa được nghiên cứu chu đáo và liên quan tới nhiều quy định khác của pháp luật hiện hành. Với những lý do đó, tôi xin đề nghị Quốc hội xem xét chỉ bãi bỏ Điều 73 luật hiện hành về Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, các vấn đề khác, nội dung khác cần được nghiên cứu thêm, nghiên cứu kỹ lưỡng. Xin cám ơn Quốc hội.