Vấn đề là làm sao kiểm soát được thu nhập?

Thuế thu nhập cá nhân là một công cụ điều tiết thu nhập hợp lý đã có nhiều nước trên thế giới áp dụng, nhằm bảo đảm công bằng xã hội, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các thành phần, đối tượng khác nhau trong cộng đồng. Tôi tán thành với ý kiến của nhiều người dân cho rằng, mức chịu thuế 4 triệu đồng là thấp, chưa hợp lý, vì trong 4 triệu đồng đó có khi chỉ vừa đủ các khoản trang trải hằng tháng của gia đình như ăn uống, mua sắm đồ dùng, thanh toán tiền điện, nước, phí vệ sinh môi trường, sắm sách vở và học phí cho con đến trường... chưa kể nếu có sự cố đột xuất của gia đình, người thân mà mình không thể vắng mặt, miễn đóng góp...

Một vấn đề quan trọng khác ở đây là "thu nhập" chứ không phải lương tháng. Trong thực tế, thu nhập ngoài lương, không ít người có khoản này lớn lắm và không thể nào biết được. Phần "mềm" lớn hơn phần "cứng" - ta vẫn thường nói thế! Và, cũng không ít người từ phần thu nhập ngoài lương này mà sắm sửa được nhiều tài sản lớn. Khoản thu nhập này, hiện tại chưa có cách nào kiểm soát được. Vì vậy, theo tôi, muốn thực thi thuế thu nhập (dự kiến năm 2009) có hiệu quả thì Nhà nước nên có cơ chế giám sát, quản lý các khoản thu nhập của những người làm công ăn lương. Nghĩa là, bắt buộc phải mở tài khoản cá nhân. Hạn chế, thu hẹp đi đến việc sử dụng tiền mặt trong mua sắm, thanh toán hằng ngày. Những ngày gần đây, hàng loạt khách hàng ồ ạt đến các tổ chức tín dụng rút tiền gửi tiết kiệm để mua đất đai, vàng cất trữ hoặc phân tán "rủi ro" bằng cách lấy tên các con, cháu, thậm chí bố mẹ ở quê để khi vận hành luật thuế không bị thiệt thòi do phải trích một phần lãi tiết kiệm để làm nghĩa vụ là vậy.

Quyết định về kê khai tài sản cá nhân công chức trong diện quy định của Nhà nước đã ban hành mà làm chưa đâu vào đâu; nhiều đối tượng trong diện kê khai "khai" không hết, thậm chí không khai cũng chẳng ai làm được gì. Luật thuế thu nhập cá nhân này cũng vậy, nếu ta chuẩn bị không chu đáo, đầy đủ thì khi thi hành chắc chắn luật vẫn còn "khu vực cấm". Người thật thà sẽ bị thiệt. Ngân sách Nhà nước tăng không được bao nhiêu, bởi một khoản thu lớn trong diện còn bỏ sót.