Những thách thức với công ty cổ phần trong năm 2010

Khả năng huy động vốn bị hạn chế, thị giá cổ phiếu giảm mạnh... là những khó khăn mà công ty cổ phần phải đối mặt trong năm 2010.

Hạn đầu năm: Khả năng huy động vốn bị hạn chế

Nỗi buồn đầu năm của công ty cổ phần là Nghị định 01/2010/NĐ-CP ra ngày 4-1-2010. Nghị định này áp dụng cho công ty cổ phần khi bán cổ phần riêng lẻ.

Để có thể phát hành cổ phần riêng lẻ, công ty cổ phần phải hoàn thành rất nhiều thủ tục, nội bộ cũng như đối với bên ngoài. Ví dụ như thông qua phương án chào bán cổ phần riêng lẻ, đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh, báo cáo kết quả đợt chào bán và danh sách cổ đông cho cơ quan nhà nước...

Nghị định này đẩy cao chi phí huy động vốn và giảm hiệu quả sử dụng khoản vốn thu được do số tiền này không được đầu tư sinh lợi ngay mà sẽ bị phong tỏa tại ngân hàng cho đến khi hoàn tất đợt chào bán.

Quan trọng hơn, các đợt chào bán phải cách nhau ít nhất 6 tháng, tức là công ty sẽ chỉ được thực hiện hai đợt chào bán cổ phần mỗi năm. Như vậy nghị định này tước đi khả năng huy động vốn nhanh chóng của công ty cổ phần, cũng là lợi thế lớn nhất của mô hình công ty này.

Rối về vốn điều lệ

Đầu quí 2 năm nay, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 43/2010/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, trong đó công ty cổ phần sẽ không được tính vào vốn điều lệ giá trị của số cổ phần được quyền chào bán. Nghĩa là vốn điều lệ sẽ chỉ bao gồm số cổ phần đã được cổ đông thanh toán đủ cho công ty, chứ không bao gồm số vốn chưa góp hoặc sẽ góp.

Do đó quy định nêu trên khiến việc đăng ký tăng vốn của công ty cổ phần trong thực tế hết sức rối rắm, làm đau đầu nhiều công ty. Họ muốn phát hành cổ phần để tăng vốn nhưng không biết đưa số cổ phần được quyền chào bán này vào loại vốn nào.

Nếu đưa vào vốn điều lệ thì trái với Nghị định 43, nhưng nếu không đưa vào vốn điều lệ, không nhà đầu tư nào chịu bỏ tiền vào công ty khi số vốn mà họ mua không phải là vốn điều lệ bởi lẽ cổ đông mua cổ phần để góp vào vốn điều lệ chứ đâu phải cho công ty vay và trở thành chủ nợ của công ty.

Nỗi buồn của công ty niêm yết

Năm 2010 dường như cũng là một năm buồn cho các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán. Chỉ số VN-Index trồi sụt quanh mức 500 điểm còn HNX giảm sát đến mức 100. Nhiều công ty niêm yết buồn vì cổ phiếu rẻ như cho, có những lúc 2-3 cổ phiếu mới mua được một... bát phở.

Thị trường tràn lan nạn thao túng giá. Tuy nhiên việc một số đại gia bị xử lý hình sự vì thao túng giá cổ phiếu sẽ kéo nhà đầu tư thực sự, những người đã rút chạy vì cạn tiền và cạn niềm tin vào sự minh bạch của thị trường, quay trở lại.

Vui vì ... được quyền khởi kiện

Tuy nhiên, năm 2010 cũng chứng kiến tiến bộ trong việc bảo vệ cổ đông nhỏ. Đó là việc ban hành Nghị định 102/2010/NĐ-CP ngày 1-10-2010, cho phép cổ đông có quyền tự mình khởi kiện trách nhiệm dân sự đối với chủ tịch, thành viên hội đồng quản trị, giám đốc nếu họ không thực hiện đúng, đầy đủ nhiệm vụ được giao hoặc sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh của công ty để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác.

Nghị định này chắc chắn sẽ khiến các cổ đông nhỏ tích cực tham gia vào quá trình quản lý điều hành công ty, còn cán bộ quản lý của doanh nghiệp phải trung thành với lợi ích của công ty và của cổ đông trong khi điều hành doanh nghiệp.

Tóm lại, dù có buồn, có vui nhưng nhìn chung năm 2010 vẫn là một năm buồn nhiều hơn vui đối với các công ty cổ phần.