Mức giảm trừ gia cảnh liệu đã hợp lý?

Dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân đưa ra ba mức giảm trừ cho người phụ thuộc: 50% đối với mỗi người phụ thuộc là người tàn tật; 40% đối với mỗi người phụ thuộc dưới 18 tuổi và 30% đối với mỗi người phụ thuộc khác. Theo ban soạn thảo luật, kinh nghiệm của các nước khác là mức giảm trừ của người phụ thuộc thường chỉ bằng 10% đến 50% mức trừ của người nộp thuế. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng ba mức giảm trừ nêu trên là chưa hợp lý.

Cụ thể một gia đình có con trai 20 tuổi đang học đại học năm thứ hai và con gái đang học lớp 10. Nếu theo dự luật này thì số tiền được giảm trừ để nuôi con đang học đại học (theo phương án bốn triệu đồng thì được trừ 1,2 triệu đồng/tháng) ít hơn so với nuôi con đang học lớp 10 (1,6 triệu đồng/tháng). Như vậy là không hợp lý bởi trên thực tế, có khi việc ăn, học của người con học đại học còn tốn kém hơn nhiều.

Mặt khác, ban soạn thảo lấy mốc 18 tuổi để làm căn cứ phân chia các mức giảm trừ cho người phụ thuộc là chưa hợp lý. Ðược biết, khi xây dựng dự luật này, ban soạn thảo luật đã tham khảo luật này của nhiều nước trên thế giới để đưa ra mốc 18 tuổi. Mặc dù vậy, ban soạn thảo cũng cần xem xét, cân nhắc lại điều kiện, hoàn cảnh của Việt Nam vì ở nhiều nước, thanh niên hơn 18 tuổi có thể được hưởng các chính sách trợ cấp xã hội (thí dụ như trợ cấp thất nghiệp...). Trong khi đó, nước ta chưa hề có chính sách này. Nhiều gia đình còn phải tiếp tục nuôi con, kể cả khi con đã tốt nghiệp đại học, ra trường do bị thất nghiệp, thậm chí kể cả khi con đã đi làm nhưng do lương quá thấp, không đủ nuôi bản thân.

Theo Tổng cục Thuế, việc triển khai cấp mã số thuế cho từng người dân là biện pháp hiệu quả nhất để kiểm soát việc kê khai thu nhập, nhất là tránh việc kê khai trùng mức gia cảnh của từng đối tượng nộp thuế. Ngoài ra, để kiểm soát được việc kê khai trùng người phụ thuộc thì không chỉ người nộp thuế mà cả những người phụ thuộc cũng cần có mã số thuế riêng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc cấp mã số thuế cho từng người dân liệu có kiểm soát, quản lý được việc kê khai thu nhập đối với những người hành nghề độc lập và ngành thuế liệu có đủ sức để cấp một số lượng "khổng lồ"  mã số thuế cho những người phụ thuộc.