Bộ trưởng Vũ Văn Ninh thay mặt cho cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan hữu quan Báo cáo thêm một số vấn đề với Quốc hội

Kính thưa Chủ tịch,

Kính thưa Quốc hội!

Qua thảo luận của các đại biểu Quốc hội, trước hết chúng tôi thay mặt Ban soạn thảo ghi nhận ý kiến của các đại biểu để báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội những điểm thấy hợp lý và tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Tôi xin phép được báo cáo với các đại biểu một số vấn đề chính.

Trước hết, về quan điểm đánh thuế đối với nhà, tôi xin báo cáo trước đây khi ta thiết kế ban đầu cũng có dự kiến đánh thuế với nhà. Khi đó đánh thuế với nhà là đánh thuế trên giá trị của nhà, chúng ta tách nhà riêng và đất riêng. Giá trị nhà này không phải giá trị của nhà bao gồm cả nội thất mà chỉ là giá trị của nhà tính theo m2 sàn xây dựng, có nghĩa là giá trị nhà xây dựng. Sau khi có ý kiến của nhân dân, ý kiến của đại biểu Quốc hội kỳ trước, chúng tôi về nghiên cứu, xem xét một cách cụ thể, trong bản giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu, chúng tôi xin chứng minh thêm.

Báo cáo với đại biểu Quốc hội, thực chất nếu như nhà thì bao giờ cũng nằm trên một vị trí đất nhất định và giá trị mà chúng ta gọi là nhà suy cho cùng là giá trị đất, nếu chúng ta tính trên giá trị sàn xây dựng, ví dụ một cái nhà xây ở gần hồ Hoàn Kiếm, diện tích như nhau, thiết kế như nhau với một cái nhà xây dựng ở ngoại ô Thành phố Hà Nội thì giá trị ngang nhau, tạm thời chúng ta gọi là ngang nhau, có khi xây ở ngoài còn rẻ hơn một chút. Nhưng cái nhà nằm ở vị trí bờ hồ với nhà ở ngoại ô thực chất nó là giá trị đất. Nếu chúng ta tách bạch cái nhà ra thì giá trị nhà nó giống nhau và cũng có thể nói hình ảnh khác nữa để cho dễ hiểu là nhà xây ở Hà Nội thì so với nhà Lai Châu có khi nhà Lai Châu sẽ đắt hơn nhà ở Hà Nội vì nó còn công vận chuyển, nhưng mà giá trị nhà gắn với đất là nằm ở Hà Nội thì nó đắt hơn ở Lai Châu, chúng tôi suy ra chủ yếu vẫn là đất, đấy là ý thứ nhất.

Ý thứ hai, kể cả đối với đối tượng gọi là đầu cơ mà có nhiều nhà, nhiều đất thì nhà đấy nó vẫn phải nằm ở vị trí nhất định, kể cả nhà chung cư, chứ nếu mà xây dựng như nhau thì diện tích giá trị của nhà, căn hộ nó như nhau nhưng nó nằm ở vị trí khác nhau thì rõ ràng giá trị của căn hộ nó lại khác nhau, cho nên chúng tôi suy ra chủ yếu điều tiết vào đất để cho nó đỡ phức tạp. Đấy là tính hiệu quả nó cũng có thể cao hơn, đấy là một ý.

Ý thứ ba, hiện nay luật này nó cũng có một thiết kế tiến bộ hơn một chút là chúng ta cộng dồn các diện tích đất ở trên địa bàn, còn trước đây chúng ta không có cái đó thì cũng là để góp phần vào chống đầu cơ, đấy là thứ nhất.

Thứ hai, có phân biệt giữa các vị trí không? cũng có đại biểu nói rằng ở đô thị nên đánh thuế suất cao hơn ở nông thôn, chúng tôi thấy giá trị ấy thể hiện trên giá của một mét vuông đất mà do Ủy ban nhân dân thành phố và tỉnh công bố vào hàng năm. Vào hàng năm thì giá đấy nó hình thành nên giá trị của miếng đất và giá ấy giữa nông thôn, thành thị là khác nhau, cho nên cũng không nhất thiết phải phân biệt thuế suất ở nông thôn và thành thị nữa, mà giá trị đó nó áp vào một thuế suất cố định thì nó đã thể hiện việc điều tiết.

Ý thứ hai nhân đây tôi xin báo cáo điều tiết đối với nhiều nhà, nhiều đất mà chúng ta cứ gọi là đầu cơ, nếu cần chúng ta có thể điều chỉnh thuế suất vượt hạn mức, chỗ vượt 3 lần trở lên có thể điều tiết cao hơn thì cũng góp phần điều tiết.

Thứ hai, gọi là điều tiết đầu cơ nhiều nhà, nhiều đất gồm rất nhiều chính sách thuế khác nữa, không phải chỉ có thuế này, nếu chúng ta quản lý tốt thì chúng ta đánh cả thuế thu nhập doanh nghiệp, đánh cả thuế thu nhập cá nhân. Khi anh có nhà, có đất mà anh chuyển nhượng thể hiện ra ở phần mà anh thu về anh phải nộp thuế cho nhà nước.

Vấn đề thứ hai, về giá tính thuế, trong này có thiết kế giá tính thuế theo chu kỳ 5 năm tính lại một lần để đơn giản trong quản lý. Báo cáo Quốc hội hiện tại bây giờ Pháp lệnh thuế nhà đất của chúng ta cũng đang thực hiện như vậy và không có vướng mắc. Hàng năm ủy ban vẫn công bố giá đất nhưng tính như thế nào trong chu kỳ đó, đại biểu hỏi tôi xin giải thích. Ví dụ trong chu kỳ 5 năm, năm 2012 luật này có hiệu lực nhưng đến năm 2013 thì mới có một đối tượng thuộc diện phải nộp thuế thì ta lấy giá đất của năm 2013 tính từ thời điểm đó về sau cho 5 năm, ta tính bình thường như vậy, hiện nay đang làm không có vướng mắc gì cả.

Vấn đề thứ ba, về đối tượng có nhiều nội dung còn ý kiến khác chúng tôi xin nghiên cứu, riêng đối tượng có ý kiến nói rằng đất khai thác, chế biến khoáng sản, đất làm vật liệu xây dựng phải thu với một mức khác. Tôi xin báo cáo hệ thống chính sách thuế của chúng ta có rất nhiều các chính sách khác nhau, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp thì chúng ta đánh mang tính bình đẳng trong việc sử dụng đất nhưng chúng ta còn có thuế tài nguyên. Đối với khai thác khoáng sản và làm vật liệu xây dựng đang chịu thuế tài nguyên, cộng với việc thuộc đối tượng sản xuất kinh doanh lại chịu thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp nữa chứ không phải chỉ có một sắc thuế này điều tiết thì chúng tôi báo cáo như vậy.

Thứ tư là về hạn mức, báo cáo với đại biểu Quốc hội là hiện nay chúng ta đang duy trì hai loại hạn mức mà theo Luật đất đai và các văn bản hướng dẫn Luật đất đai đó là hạn mức giao đất ở mới. Đây là từ ghi trong các văn bản. Loại thứ hai là hạn mức công nhận đất ở, công nhận có nghĩa là tồn tại cũ chúng ta vẫn công nhận một hạn mức khác thì thường là hạn mức công nhận đất ở chúng tôi cũng thống kê, các tỉnh thì thường là hạn mức công nhận đất ở nó cao hơn hạn mức công nhận giao đất ở mới. Chính vì thế cho nên trong Luật ở Điều 7, Khoản 2 là hạn mức đất ở tính thuế được quy định như sau: Hạn mức đất ở làm căn cứ tính thuế là hạn mức đất ở mới, nhưng dưới lại có một câu nữa là trường hợp đất ở đã có hạn mức, tức là chính là để chấp nhận hạn mức công nhận đất ở, làm sao tính ra để cho người dân có lợi nhất thì xin báo cáo với đại biểu Quốc hội như vậy.

Điểm cuối cùng thì chúng tôi xin báo cáo thêm là cũng có một số ý kiến nói về diện tích trong hạn mức, phần vượt hạn mức và phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức thì thưa với Quốc hội là diện tích trong hạn mức mà như trong Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giải trình là hiện nay chúng ta giữ như hiện hành thì điều này là quyền của Quốc hội. Nếu Quốc hội thấy không thu thì tức là chúng ta miễn so với hiện hành, hiện nay đang thu như thế và chỉ có đưa vào đây và chuyển sang đây hạn mức 0,03, trong hạn mức 0,03 thì thu như hiện hành. Còn các vấn đề kia là thiết kế mới đây. Về phần diện tích vượt trên nữa, nếu thấy cần thiết thì có thể nâng thuế suất lên để điều tiết.

Tôi xin báo cáo mấy điểm chính như vậy, còn các điểm khác thì chúng tôi xin tiếp thu để chỉnh lý lại .

Xin cảm ơn Quốc hội.