Góp ý của ĐBQH Trương Văn Vở – Đồng Nai đối với dự thảo Luật đất đai sửa đổi

Kính thưa Chủ tọa kỳ họp,

Kính thưa Quốc hội,

Ngoài 5 quan điểm, 4 mục tiêu từ tờ trình của Chính phủ tôi đề nghị Quốc hội quan tâm và thống nhất các mục tiêu yêu cầu của dự án Luật đất đai (sửa đổi) lần này là phải kiểm soát bằng được việc chuyển đất lúa, rừng phòng hộ, rừng đặc dụng sang sử dụng mục đích khác, không để hoang hóa đất đai. Phải bảo đảm dân chủ công khai, minh bạch thuận lợi cho người sử dụng đất thực hiện quyền sử dụng, quyền giám sát trong quản lý đất đai, nhất là việc thu hồi đất bồi thường tái định cư nhằm khắc phục tình trạng tiêu cực, tham nhũng, khiếu kiện đất đai. Phải sử dụng hiệu quả các công cụ về giá, về thuế trong quản lý đất đai nhằm khắc phục tình trạng đầu cơ, lãng phí đất đai. Theo đó tôi đề nghị Quốc hội quan tâm 4 vấn đề sau đây:

Vấn đề thứ nhất, vấn đề quy hoạch kế hoạch sử dụng đất để thực hiện được chức năng quản lý nhà nước về đất đai thể hiện tính dân chủ công khai, chi tiết quy hoạch, kế hoạch hướng đến hiện đại hóa. Việc quản lý phải cụ thể đến từng thửa đất, trên từng thửa đất phải thực hiện được tất cả nội dung về đất như là diện tích các loại đất, vị trí các dự án công trình. Do đó, trong nội dung quy hoạch kế hoạch sử dụng đất cấp huyện phải chi tiết đến cấp xã và tạo điều kiện nhân dân tham gia lập quy hoạch ngay từ đầu. Mặc khác cần quy định rõ tiêu chí về điều chỉnh quy hoạch đất rừng phòng hộ, rừng đặc đụng để nhằm bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế bền vững, gắn phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái.

Vấn đề thứ hai, về cơ chế thu hồi đất, để bảo đảm hài hòa các lợi ích của nhà nước, của người sử dụng đất và nhà đầu tư, bảo đảm tính công khai, minh bạch trong thu hồi đất, hạn chế tranh chấp, khiếu kiện về đất đai. Tôi đề nghị bổ sung rõ về nguyên tắc thu hồi đất theo hướng hoán đổi đất kể cả đất dự án và đất ở. Thực hiện tái định cư phải đi trước một bước, có nghĩa là công bố quyết định thu hồi đất thì phải đồng thời công bố quyết định về bố trí tái định cư.

Bổ sung rõ về trách nhiệm cá nhân người đứng đầu của chính quyền các cấp để khắc phục các sai phạm, tôi cho có 4 sai phạm: sai quy hoạch, sai mục đích sử dụng, sai thẩm quyền, đặc biệt sai trình tự thủ tục về thu hồi đất. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản mà thời gian qua 70% khiếu nại hành chính về đất đai là liên quan đến 4 sai phạm này.

Bổ sung rõ thẩm quyền thu hồi đất theo hướng diện tích đất thu hồi vừa có tổ chức vừa có cá nhân. Chủ tịch Ủy ban ra quyết định thu hồi đất chi tiết hộ gia đình, cá nhân trên cơ sở quyết định thu hồi đất tổng thể của tỉnh, tức là trên cơ sở Chủ tịch Ủy ban tỉnh phải ra quyết định thu hồi đất tổng thể và quyết định thu hồi đất của tổ chức đối với diện tích đất thu hồi vừa có tổ chức, vừa cá nhân, riêng cấp huyện chỉ ra quyết định thu hồi đối với cá nhân và theo quy hoạch tổng thể của tỉnh.

Bổ sung rõ trách nhiệm cá nhân người đứng đầu chính quyền các cấp đối với dự án treo theo hướng ngoài việc ký quỹ như dự án luật đã xác định, tôi đề nghị cần sử dụng công cụ thuế để thúc đẩy tiến độ triển khai dự án theo quy hoạch và không hoàn trả chi phí đầu tư của chủ dự án đầu tư, đây là giải pháp quan trọng để đoạn tuyệt với dự án treo và hạn chế đầu cơ đất đai.

Vấn đề thứ ba, về hạn mức giao đất, hạn mức chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình và cá nhân, hạn mức giao đất nông nghiệp vẫn quy định như Luật đất đai hiện hành nhưng trong thực tế người sử dụng đất được giao đất không quá 10 ha trồng cây lâu năm đối với đồng bằng, sau đó chuyển sang trồng cây hàng năm thực tế đã gây khó khăn vướng mắc trong quản lý. Do đó, tôi đề nghị giữ hạn mức giao đất nông nghiệp tối đa không phân biệt hạn mức giao đất cây hàng năm và cây lâu năm. Hạn mức chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp tôi đề nghị giữ nguyên hạn mức hiện nay nhưng để tạo điều kiện tích tụ đất đai cần ràng buộc điều kiện cụ thể để tránh đầu tư đất đai thông qua việc khuyến khích người có nhu cầu sử dụng đất, diện tích lớn hơn hạn mức đất nông nghiệp phải thuê lại đất của nông dân được giao quyền sử dụng đất.

Vấn đề thứ tư, tôi và cử tri rất kỳ vọng Luật đất đai (sửa đổi) lần này sẽ khắc phục tồn tại hiện nay là các văn bản quy phạm pháp luật dưới luật thiếu đồng bộ, thiếu thống nhất, thiếu chặt chẽ, do đó tôi đề nghị cần cụ thể hóa tối đa các nội dung trong dự án luật vì dự án luật này trình tại kỳ họp chúng tôi thấy vẫn còn trên dưới 70 điều trong tổng số 192 điều phải để bộ, ngành liên quan và Chính phủ quy định. Trên đây là những nội dung ý kiến tham gia của tôi về dự án Luật đất đai (sửa đổi). Xin cảm ơn Quốc hội.