Góp ý của ĐBQH Hồ Trọng Ngũ – Vĩnh Long đối với dự thảo Luật đất đai sửa đổi

Kính thưa Quốc hội.

Kính thưa đoàn Chủ tịch.

Tôi có ý kiến chia sẻ với các đại biểu đã phát biểu, đánh giá rất cao sự chuẩn bị của Chính phủ. xây dựng một đạo luật rất khó khăn và rất nhiều vấn đề, xây dựng một đạo luật rất đồ sộ. Chúng tôi cũng chia sẻ với quan điểm trong thẩm tra của Ủy ban kinh tế, nói chung chúng tôi nhất trí cơ bản về báo cáo thẩm tra. Chúng tôi cũng ý thức được rằng đất đai là vấn đề rất quan trọng cùng với chính quyền nhà nước thì đất đai gắn với vấn đề sở hữu là một trong hai vấn đề rất quan trọng của mọi cuộc cách mạng xã hội, cho nên giải quyết tốt vấn đề đất đai thì chúng ta mới giữ vững được bản chất, chế độ, giữ vững được thành quả cách mạng và còn tương lai cho con cháu mai sau. Cho nên chúng tôi cho rằng mặc dầu đã chuẩn bị rất kỹ nhưng như ý kiến của nhiều đại biểu đã phát biểu thì chúng tôi rất nhất trí quan điểm là sau khi Quốc hội thảo luận và hoàn thiện một bước thì cần phải lấy ý kiến nhân dân vì tính chất quan trọng của đạo luật này.

Qua phát biểu chúng tôi cũng thấy có lẽ cũng vẫn phải nhắc lại một vấn đề là hết sức cảnh giác về tư tưởng tư nhân hóa, chúng tôi đồng ý quan điểm là không chia lại, đất đai không chia lại, nhưng có tính yếu tố là xử lý những bất hợp lý trong việc một số đất đai hiện nay không sử dụng một cách triệt để hoặc những người chủ trước đây được giao đã không còn nữa. Để tiếp tục khẳng định đất đai là sở hữu toàn dân thì phải xử lý rất nhất quán, tất cả các chế định ở trong đạo luật này từ kế hoach, quy hoạch, cấp đất, cho thuê đất, giao đất v.v... cũng như vấn đề thu hồi phải hết sức nhất quán tinh thần đất đai là sở hữu toàn dân để bàn đến chuyện nhà nước chỉ là người đại diện cho chủ sở hữu. Vì thế cho nên trong đạo luật này thì xử lý rất kỹ quyền của người đại diện chủ sở hữu được đến đâu để tránh một tình trạng nói là đại diện chủ sở hữu nhưng khi cơ quan nhà nước trong luật ở Điều 2 chỉ nói là cơ quan trong nhà nước, chứ không phải là nhà nước nói chung mà là cơ quan nhà nước. Nhưng thực hiện quyền là đại diện chủ sở hữu thì họ có thể định đoạt được những vấn đề về đất đai mà không cần biết chủ nhân của nó là nhân dân, người dân là chủ thể chính nghĩ gì, nên phải bàn rất kỹ vấn đề này quy định rất chi tiết. Đặc biệt chúng tôi nhất trí với quan điểm của nhiều đại biểu đã nêu là xử lý rất tốt việc cấp đất và nên cấm hẳn việc cấp đất không thu tiền trừ trường hợp cấp đất cho quốc phòng, an ninh và những vấn đề lợi ích công cộng. Còn những vấn đề liên quan đến lợi ích kinh tế xã hội tôi nghĩ cần phải trên một tinh thần thỏa thuận, tính toán rất kỹ và theo nguyên tắc chung là để không bị lợi dụng. Bởi vì nếu chúng ta gài thêm vào việc vì các lợi ích kinh tế xã hội thì rất dễ bị lợi dụng trong quá trình cấp đất không thu tiền.

Vấn đề thứ hai là vấn đề tích tụ đất đai tôi cũng đồng ý cơ bản trong dự thảo xử lý vấn đề này. Nhưng để tránh chuyện quá trình chuyển nhượng vì nếu tích tụ đất đai lớn, người nông dân nhìn lợi ích trước mắt họ dễ chấp nhận có thể bán mảnh đất của mình đi để hưởng lợi ích nhất định hoặc xử lý những bài toán của gia đình mình trong lợi ích trước mắt. Nhưng về lâu dài sẽ dẫn đến bần cùng hóa nông dân và nông thôn Việt Nam, nông dân không chỉ là lực lượng quan trọng của cách mạng mà trên thực tế là chỗ để chúng ta xử lý những vấn đề xã hội. Nhiều những vấn đề tích tụ xã hội phức tạp nhờ có nông thôn mà chúng ta giải tỏa được. Ví dụ như những cuộc khủng hoảng kinh tế, các doanh nghiệp lớn thất nghiệp, không có việc làm thì công nhân chỉ về nông thôn, giải tỏa những phức tạp, những tích tụ về mặt xã hội như vậy. Cho nên tính đến chuyện giải quyết bài toán tích tụ đất ở nông thôn là phải tính rất kỹ để còn có cơ sở xã hội cho xử lý những vấn đề về an ninh quốc phòng, bảo đảm an ninh quốc gia.

Vấn đề thứ ba là vấn đề về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, tôi cũng đồng ý với quan điểm của các đại biểu đã nêu là nên theo phương án kéo dài. Bởi vì nếu chúng ta quy định ngắn quá thì người nông dân và người sử dụng đất cũng không kịp để tính bài toán chiến lược cho việc sử dụng đất. Cho nên, về cơ bản, chúng tôi ủng hộ như dự thảo, nhưng cho rằng chuyện quy định 10 năm, với 5 năm thì quá ngắn, theo chúng tôi nên kéo dài, gấp đôi thời gian đó. Dự thảo quy định có 3 cấp thực hiện quy hoạch đất đai thì chúng tôi rất đồng ý. Bởi vì nếu như để cho cấp cơ sở mà thực hiện quy hoạch, kế hoạch thì dễ dẫn đến chuyển đổi mục đích sử dụng rất nguy hiểm, nhất là trong điều kiện ở những xã nông thôn quan hệ gia đình, họ tộc mà lớn thì dễ bị can thiệp trong việc quy hoạch sử dụng đất, cũng như mục đích sử dụng đất thì chúng ta không thực hiện được mục tiêu giữ 3,8 triệu ha đất nông nghiệp.

Về định đoạt các vấn đề liên quan đến đất, chúng tôi nêu quan điểm, đạo luật này nên đi theo hướng thiết chặt các quyền định đoạt đối với các chủ thể có nguy cơ lạm quyền và hạn chế tối đa các cấp làm quy hoạch. Như tôi nói ở trên là chúng tôi đồng ý với 3 cấp thực hiện quy hoạch và cấm hẳn việc cấp đất không thu tiền từ lĩnh vực quốc phòng, an ninh và lĩnh vực công.

Vấn đề thu hồi đất, chúng tôi rất đồng ý với nhiều quan điểm đã nêu, vấn đề giá là vấn đề trung tâm, nếu chúng ta xử lý không tốt vấn đề giá thì dễ sinh ra khiếu kiện và chúng tôi chọn phương án 1 trong Điều 99. Tuy nhiên, phải đi theo khái niệm thị trường, tôi thì không phải dân kinh tế, nhưng chúng tôi thấy không được tự tin lắm với bài toán sát với thị trường, gần với thị trường, chúng tôi thấy chưa được thuyết phục lắm. Xin cám ơn Quốc hội.