Góp ý của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Đăng Trừng – TP Hồ Chí Minh

Kính thưa các vị đại biểu Quốc hội.

Qua những vấn đề Đoàn Chủ tịch gợi ý, cho phép tôi được phát biểu một điểm thôi, đó là Điều 104. Tôi ủng hộ phương án cá nhân, cơ quan, tổ chức nếu không đồng ý với quyết định hành chính, hành vi hành chính có quyền khởi kiện vụ án ra trước tòa mà không cần đặt ra điều kiện phải khiếu kiện lần đầu mới có quyền khởi kiện ra, kể cả trong những lĩnh vực có chuyên môn cao, ví dụ như đất đai, xây dựng, sở hữu trí tuệ. Vậy tại sao như thế, tôi rất đồng tình với lý giải của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như Ủy ban Tư pháp là có như thế thì mới đảm bảo được quyền tự do lựa chọn của công dân, tổ chức và cơ quan và mới tạo được một bước chuyển biến, một đổi mới cơ bản về điều kiện và cơ chế giải quyết các khiếu kiện hành chính. Tuy nhiên, trong lần thảo luận ở kỳ họp thứ 7 cũng có và trong giải trình này cũng còn có ý kiến khác nhau về vấn đề này. Tại vì hiện nay cũng có một số ý kiến, nhất là phía các đồng chí ở các Tòa án có lo lắng bộ máy tổ chức của tòa còn yếu, đội ngũ thẩm phán, thư ký còn thiếu. Nhưng theo tôi thì thiếu cũng phải cố lên, tôi thừa nhận nếu phương án này là Tòa án phải đứng trước một thử thách rất lớn. Tôi nghĩ Tòa án phải vượt qua thử thách đó mới mạnh lên được, nếu không thì cứ yếu mãi. Trong công tác tổ chức đối với Tòa án phải có tinh thần tấn công luật. Tôi thấy nhiều đồng chí từng trải qua chiến tranh, ở trong thời kỳ chống Mỹ, nhiều người ở đây là tướng lĩnh. Trong thời kỳ chiến tranh đó các sư đoàn của chúng ta không bao giờ đủ 10.000, chỉ có 5.000, 4.000, thậm chí ít hơn nhưng đánh riết là chúng ta đủ 10.000, cho nên phải có tinh thần như thế chứ không phải mình yếu mình thoái thác nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt, bức xúc trong nhân dân.

Tại thành phố Hồ Chí Minh nếu phương án này được mở rộng quyền khởi kiện trước Tòa án thì nơi nào án hành chính nhiều nhất là thành phố Hồ Chí Minh. Tôi đã trao đổi với đồng chí Chánh án Bùi Hoàng Danh, tôi hỏi anh có làm được không, anh Danh nói khẳng định với tôi là làm được. Tại sao thành phố Hồ Chí Minh đông, nhiều như thế mà làm được mà các Tòa án khác làm không được. Tôi nghĩ nếu các đồng chí tự tin, tin vào khả năng của mình, tin vào tài năng của mình thì chúng ta làm được và vấn đề này rất có lợi cho các cơ quan nhà nước, bởi vì như thế sẽ đủ thời gian, đủ sức để chỉ đạo, phát triển kinh tế xã hội của đất nước chứ không phải đi xử kiện, bởi vì không có chuyên môn anh xử sao được, anh xử người ta cũng không tin.

Nhưng, nói đi cũng phải nói lại ta thấy Tòa án hiện nay rất khó khăn, hết sức khó khăn phải đối mặt với một thử thách tôi cho là cực kỳ lớn từ trước tới nay. Cho nên tôi đề nghị, Quốc hội chấp nhận kiến nghị của Tòa án, nghĩa là Quốc hội giao cho Tòa án tối cao và Chính phủ bàn bạc trao đổi để thực hiện một phương án để mà củng cố tổ chức bộ máy, phương tiện, tất cả các điều kiện để cho Tòa án nhân dân tối cao mới làm việc được, Tòa hành chính mới làm việc, chứ không thể như tình hình hiện nay và kể cả đội ngũ, phải cho phép Tòa án nhân dân tối cao chuyển những đề nghị trong báo cáo cuối cùng sát nút này, Tòa án nhân dân tối cao đã gửi cho tất cả các đại biểu, phải tạo điều kiện thật mạnh mẽ để mà Tòa án nhân dân tối cao thực hiện được một nhiệm vụ mà theo tôi đặc biệt quan trọng là một dấu ấn của Quốc hội Khóa XII này. Xin cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội.