Dự thảo Thông tư hướng dẫn kế toán áp dụng đối với Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Cơ quan chịu trách nhiệm soạn thảo

Bộ Tài chính

Trạng thái

Đã xong

Đối tượng chịu tác động

N/A,

Phạm vi điều chỉnh

Tóm lược dự thảo

BỘ TÀI CHÍNH –––– Số:      /2011/TT-BTC Dự thảo ngày 30/8/2011

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ––––––––––––––––––––––––  Hà Nội, ngày     tháng     năm 2011

 THÔNG TƯ

Hướng dẫn kế toán áp dụng đối với

Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm

–––––––––––––

Căn cứ Luật Kế toán số 03/2003/QH11 ngày 17/06/2003;

Căn cứ Luật kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH 10 ngày 09/12/2000;

Căn cứ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm số 61/2010/QH12 ngày 24/11/2010;

Căn cứ Nghị định số 129/2004/NĐ-CP ngày 31/5/2004 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kế toán áp dụng trong hoạt động kinh doanh;

Căn cứ Nghị định số 118/2008/NĐ-CP ngày 27/11/2008 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính;

Căn cứ Nghị định số 45/2007/NĐ-CP ngày 27/3/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm;

Căn cứ Nghị định số 46/2007/NĐ-CP ngày 27/3/2007 của Chính phủ quy định chế độ tài chính đối với doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm;

            Bộ Tài chính hướng dẫn kế toán áp dụng đối với doanh nghiệp môi giới bảo hiểm như sau:

            Điều 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng

1. Thông tư này quy định một số Tài khoản, mẫu Báo cáo tài chính áp dụng cho các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

2. Những nội dung kế toán không hướng dẫn trong Thông tư này, các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thực hiện theo Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành kèm theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính (dưới đây gọi là Quyết định 15/2006/QĐ-BTC); các Thông tư hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kế toán và các Thông tư hướng dẫn sửa đổi, bổ sung Chế độ kế toán doanh nghiệp.

Điều 2. Quy định áp dụng hệ thống tài khoản kế toán

Hệ thống Tài khoản kế toán áp dụng đối với Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thực hiện theo quy định tại Quyết định 15/2006/QĐ-BTC, Thông tư 244/2009/TT-BTC với các sửa đổi, bổ sung sau:

1. Sửa đổi, bổ sung Tài khoản kế toán và nội dung phản ánh của tài khoản kế toán:

1.1. Tài khoản 1388 - “Phải thu khác” phản ánh bổ sung các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm từ khách hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm, phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm. Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải theo dõi chi tiết khoản phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng cho từng doanh nghiệp bảo hiểm và phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm cho từng doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước, nước ngoài.

Bổ sung kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 138 - Phải thu khác như sau:

Bên Nợ:

+ Phải thu hộ phí bảo hiểm từ khách hàng tham gia bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm;

+ Phải thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm.

Bên Có:

+ Số tiền đã thu được về phí bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm;

+ Ghi giảm số phải thu hộ phí bảo hiểm khi khách hàng hoặc doanh nghiệp bảo hiểm huỷ bỏ hợp đồng bảo hiểm đã giao kết.

+ Ghi giảm số phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng cho Doanh nghiệp Bảo hiểm, phí bảo hiểm thu hộ từ Doanh nghiệp Bảo hiểm cho Doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm khi có quyết định xóa nợ phải thu về phí bảo hiểm thu hộ.

Số dư bên Nợ:

Các khoản phải thu hộ phí bảo hiểm chưa thu được.

1.2. Tài khoản 338- Phải trả, phải nộp khác: Phản ánh bổ sung các khoản phải trả doanh nghiệp bảo hiểm về phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng và phải trả doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm về phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm.

Bổ sung 4 Tài khoản cấp 3 của Tài khoản 3388 - “Phải trả, phải nộp khác” như sau:

- Tài khoản 33881 - Phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp bảo hiểm: Phản ánh khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp bảo hiểm và tình hình thanh toán khoản phí bảo hiểm thu hộ này.

- Tài khoản 33882 - Phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước: Phản ánh khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước và tình hình thanh toán khoản phí bảo hiểm thu hộ này.

- Tài khoản 33883 - Phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm ở nước ngoài: Phản ánh khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm ở nước ngoài và tình hình thanh toán khoản phí bảo hiểm thu hộ này.

- Tài khoản 33888 - Phải trả, phải nộp khác: Phản ánh các khoản phải trả, phải nộp khác của đơn vị ngoài nội dung các khoản phải trả, phải nộp đã phản ánh trên các tài khoản từ tài khoản 3381 đến tài khoản 3387 và tài khoản 3389.

Bổ sung kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 338 - Phải trả, phải nộp khác như sau:

Bên Nợ:

+ Kết chuyển số phải thu về doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm được thanh toán trừ vào số phải trả về phí bảo hiểm đã thu hộ cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm;

+ Ghi giảm số phải trả về phí bảo hiểm thu hộ do khách hàng bảo hiểm đã giao kết hoặc doanh nghiệp bảo hiểm huỷ hợp đồng bảo hiểm đã giao kết.

+ Ghi giảm số phải trả về phí bảo hiểm thu hộ khi doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm có quyết định xử lý xoá nợ phải thu phí bảo hiểm của khách hàng tham gia bảo hiểm theo qui định.

+ Trả tiền phí bảo hiểm thu hộ cho Doanh nghiệp Bảo hiểm và Doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm.

Bên Có:

+ Các khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm;

+ Các khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm;

Số dư bên Có:

Các khoản còn phải trả về phí bảo hiểm thu hộ.

1.3. Bổ sung Tài khoản 416 - Quỹ dự trữ bắt buộc.

1.4. Sửa đổi các Tài khoản cấp 2 của Tài khoản 511 - “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”. Tài khoản 511 bao gồm 4 tài khoản cấp 2 như sau:

- Tài khoản 5111 - Doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm;

- Tài khoản 5113 - Doanh thu cung cấp dịch vụ tư vấn;

- Tài khoản 5117 - Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư;

- Tài khoàn 5118 - Doanh thu khác.

1.5. Đổi tên Tài khoản 531 - “Hàng bán bị trả lại” thành “Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm”.

1.6. Đổi tên Tài khoản 532 - “Giảm giá hàng bán” thành “Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm”.

1.7. Bổ sung Tài khoản 624 - “Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm”. Tài khoản này có 4 tài khoản cấp 2 sau:

- Tài khoản 6241 - Chi phí môi giới bảo hiểm;

- Tài khoản 6242 - Chi mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp;

- Tài khoản 6243 - Chi phí hoạt động dịch vụ tư vấn;

- Tài khoàn 6248 - Chi phí khác.

2. Không dùng một số Tài khoản kế toán sau:

2.1. Không dùng các Tài khoản trong Bảng cân đối kế toán sau:

- Tài khoản 1385 - Phải thu về cổ phần hoá;

- Tài khoản 154 - Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang;

- Tài khoản 155 - Thành phẩm;

- Tài khoản 156 - Hàng hoá;

- Tài khoản 157 - Hàng gửi đi bán;

- Tài khoản 158 - Hàng hoá kho bảo thuế;

- Tài khoàn 161 - Chi sự nghiệp;

- Tài khoản 337 - Thanh toán theo tiến độ kế hoạch hợp đồng xây dựng;

- Tài khoản 3385 - Phải trả về cổ phần hoá;

- Tài khoản 417 - Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp;

- Tài khoản 461 - Nguồn kinh phí sự nghiệp;

- Tài khoản 466 - Nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ;

- Tài khoản 5114 - Doanh thu trợ cấp trợ giá;

- Tài khoản 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ;

- Tài khoản 521- Chiết khấu thương mại;

- Tài khoản 611 - Mua hàng;

- Tài khoản 621 - Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp;

- Tài khoản 622 - Chi phí nhân công trực tiếp;

- Tài khoản 623 - Chi phí sử dụng máy thi công;

- Tài khoản 627 - Chi phí sản xuất chung;

- Tài khoản 631 - Giá thành sản xuất;

- Tài khoản 641 - Chi phí bán hàng.

2.2. Không dùng các Tài khoản ngoài Bảng Cân đối kế toán sau:

- Tài khoản 003 - Hàng hoá nhận bán hộ, nhận ký gửi, ký cược;

- Tài khoản 008 - Dự toán chi sự nghiệp, dự án.

Danh mục Hệ thống Tài khoản kế toán áp dụng cho Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm như sau (Xem phụ lục 01).

Điều 3. Kế toán Quỹ dự trữ bắt buộc.

Bổ sung Tài khoản 416 - Quỹ dự trữ bắt buộc.

Tài khoản này dùng để phản ánh số hiện có và tình hình trích lập, sử dụng Quỹ dự trữ bắt buộc của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Quỹ dự trữ bắt buộc được trích lập từ lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp.

Việc trích lập và sử dụng quỹ dự trữ bắt buộc thực hiện theo quy định của chế độ tài chính đối với doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 416 - Quỹ dự trữ bắt buộc:

Bên Nợ:

Số tiền quỹ dự trữ bắt buộc giảm do doanh nghiệp môi giới bảo hiểm sử dụng quỹ dự trữ bắt buộc theo quy định của chế độ tài chính.

Bên Có:

Số tiền quỹ dự trữ bắt buộc tăng do trích lập hàng năm.

Số dư bên Có:

Quỹ dự trữ bắt buộc hiện có cuối kỳ.

Phương pháp hạch toán kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu:

1. Cuối năm tài chính, xác định số Quỹ dự trữ bắt buộc phải trích lập theo chế độ tài chính, ghi:

Nợ TK 421 - Lợi nhuận chưa phân phối

            Có TK 416 - Quỹ dự trữ bắt buộc.

2. Khi chi sử dụng quỹ dự trữ bắt buộc, ghi:

Nợ TK 416 - Quỹ dự trữ bắt buộc

            Có các TK liên quan.

Điều 4. Kế toán các khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Kế toán các khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ sử dụng Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm, doanh thu cung cấp dịch vụ tư vấn, doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư và doanh thu khác của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

1- Nguyên tắc hạch toán tài khoản này:

1.1. Thời điểm ghi nhận doanh thu hoa hồng môi giới của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm:

Thời điểm ghi nhận doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm là khi hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực và khi các giấy tờ hồ sơ liên quan đến hợp đồng bảo hiểm đã hoàn tất. Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm ghi nhận doanh thu hoa hồng môi giới không phụ thuộc vào việc đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

1.2. Trường hợp hợp đồng môi giới bảo hiểm được giao kết nhiều năm tài chính, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm ghi nhận doanh thu theo số tiền hoa hồng môi giới bảo hiểm phải thu từng kỳ. Số tiền hoa hồng môi giới được nhận trước cho nhiều năm ngay sau ký hợp đồng được ghi vào TK 3387 - Doanh thu chưa thực hiện.

1.3. Doanh thu cung cấp dịch vụ môi giới bảo hiểm thuần mà doanh nghiệp thực hiện được trong kỳ kế toán có thể thấp hơn doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ghi nhận ban đầu do các nguyên nhân: Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm hoặc giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm.

1.4. Doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm có thể tăng, giảm khi phải điều chỉnh hợp đồng bảo hiểm và hợp đồng môi giới bảo hiểm do khách hàng thay đổi phạm vi tham gia bảo hiểm. Trường hợp tăng phạm vi bảo hiểm làm tăng phí bảo hiểm dẫn đến tăng doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm, kế toán ghi Có TK 5111; Trường hợp giảm phạm vi bảo hiểm làm giảm doanh thu phí bảo hiểm dẫn đến giảm doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm, kế toán ghi Nợ TK 5111. 

1.5. Những khoản hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm hoặc khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm là các khoản giảm trừ doanh thu và được theo dõi riêng trên các Tài khoản 531“Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm”, và Tài khoản 532 “Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm”, cuối kỳ kết chuyển vào TK 511 để tính doanh thu thuần.

2- Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, có 4  tài khoản cấp 2:

- Tài khoản 5111 - Doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm: Phản ánh doanh thu và doanh thu thuần của hoạt động môi giới bảo hiểm trong một kỳ kế toán của doanh nghiệp.

- Tài khoản 5113 - Doanh thu cung cấp dịch vụ tư vấn: Phản ánh doanh thu và doanh thu thuần của khối lượng dịch vụ tư vấn đã cung cấp cho khách hàng trong một kỳ kế toán.

- Tài khoản 5117 - Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư: Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu cho thuê bất động sản đầu tư và doanh thu bán, thanh lý bất động sản đầu tư.

- Tài khoản 5118 - Doanh thu khác: Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản doanh thu khác ngoài các khoản doanh thu đã phản ánh ở các tài khoản 5111, 5113, 5117.

3- Phương pháp hạch toán kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu:

3.1. Khi phát sinh doanh thu hoa hồng môi giới hợp đồng bảo hiểm gốc giữa doanh nghiệp bảo hiểm với khách hàng tham gia bảo hiểm, ghi:

Nợ các TK 111, 112, 131,... (Tổng giá thanh toán)

            Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá bán chưa có                                                                                                                                            thuế GTGT) (5111)

Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311) (nếu có).

3.2. Khi phát sinh doanh thu hoa hồng môi giới hợp đồng tái bảo hiểm giữa doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm với doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước hoặc nước ngoài, ghi:

Nợ các TK 111, 112, 131,...

            Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

3.3. Trường hợp khách hàng thay đổi phạm vi bảo hiểm dẫn đến thay đổi phí bảo hiểm và doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm, kế toán ghi:

- Trường hợp ghi tăng doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm, ghi:

Nợ TK 111, 112, 131,... (Tổng giá thanh toán)

            Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá bán chưa có                                                                                                                                            thuế GTGT) (5111)

Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311) (nếu có).

- Trường hợp ghi giảm doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm, ghi ngược lại bút toán trên:

Nợ các TK 511, 333

Có các TK 111, 112, 131 ...

3.4. Cuối kỳ kế toán, kết chuyển khoản hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm phát sinh trong kỳ trừ vào doanh thu thực tế trong kỳ để xác định doanh thu thuần, ghi:

Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

            Có TK 531 - Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm    

3.5. Cuối kỳ kế toán, kết chuyển khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm phát sinh trong kỳ trừ vào doanh thu thực tế trong kỳ để xác định doanh thu thuần, ghi:

Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

            Có TK 532 - Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm    

3.6. Cuối kỳ kế toán, kết chuyển doanh thu thuần sang TK 911 “Xác định kết quả kinh doanh”, ghi:

Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

            Có TK 911 - Xác định kết quả kinh doanh.

                                                    

Điều 5. Kế toán khoản hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm

Kế toán phản ánh các khoản hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm sử dụng Tài khoản 531 - Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm.

Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản hoa hồng môi giới phải hoàn trả lại cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm do khách hàng hoặc doanh nghiệp bảo hiểm huỷ hợp đồng bảo hiểm đã giao kết nên doanh nghiệp bảo hiểm phải trả lại phí bảo hiểm và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải trả lại hoa hồng môi giới bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm. Các khoản hoa hồng môi giới phải hoàn trả phản ánh trên tài khoản này sẽ điều chỉnh doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm thực tế thực hiện trong kỳ kinh doanh để tính doanh thu thuần đã thực hiện trong kỳ báo cáo.

Trong kỳ, các khoản hoa hồng môi giới phải hoàn trả lại được phản ánh bên Nợ Tài khoản 531 “Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm”. Cuối kỳ, tổng giá trị khoản hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm được kết chuyển sang tài khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ để xác định doanh thu thuần của kỳ báo cáo.

Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 531 - Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm

Bên Nợ:

Số tiền hoa hồng môi giới phải hoàn lại cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm phát sinh trong kỳ.

Bên Có:

Kết chuyển số tiền hoa hồng môi giới bảo hiểm phải hoàn trả phát sinh trong kỳ vào bên Nợ Tài khoản 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” để xác định doanh thu thuần trong kỳ báo cáo.

Tài khoản 531 không có số dư cuối kỳ.

Phương pháp hạch toán kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu:

1. Khi Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm xác định các khoản hoa hồng môi giới bảo hiểm phải hoàn trả cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm do khách hàng hoặc Doanh nghiệp Bảo hiểm hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm đã giao kết nên Doanh nghiệp Bảo hiểm phải trả lại phí bảo hiểm và Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải trả lại hoa hồng môi giới, ghi:

Nợ TK 531 - Hoàn hoa hồng môi giới bảo hi��m

Nợ TK 3331- Thuế GTGT phải nộp (33311) (Số thuế GTGT của khoản                                                       hoa hồng môi giới bảo hiểm bị hoàn lại) (nếu có)

Có các TK 111, 112, 131,...

2. Cuối kỳ kế toán, kết chuyển toàn bộ số tiền hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm phát sinh trong kỳ vào tài khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, ghi:

Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5111)

            Có TK 531 - Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm

Điều 6. Kế toán các khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm

Kế toán các khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm sử dụng Tài khoản 532 - Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm.

Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản hoa hồng môi giới bảo hiểm bị giảm do doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải trả lại cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong các trường hợp như khi kết thúc hợp đồng bảo hiểm khách hàng không xảy ra tai nạn, tổn thất hoặc do duy trì quan hệ lâu năm giữa Doanh nghiệp Bảo hiểm với khách hàng và các trường hợp theo cam kết ghi trong hợp đồng. Chỉ phản ánh vào tài khoản này các khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm ngoài hoá đơn sau khi kết thúc hợp đồng, tức là giảm hoa hồng bảo hiểm sau khi đã phát hành hoá đơn. Khoản giảm hoa hồng môi giới phản ánh trên tài khoản này sẽ điều chỉnh doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm thực tế thực hiện trong kỳ kinh doanh để tính doanh thu thuần đã thực hiện trong kỳ báo cáo.

Không phản ánh vào TK 532 khoản phí hoa hồng môi giới giảm do khách hàng thay đổi giảm phạm vi tham gia bảo hiểm làm giảm phí bảo hiểm dẫn đến giảm doanh thu hoa hồng môi giới.

Trong kỳ, khoản giảm hoa hồng môi giới được phản ánh bên Nợ Tài khoản 532 “Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm”. Cuối kỳ, tổng giá trị khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm được kết chuyển sang tài khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ để xác định doanh thu thuần của kỳ báo cáo.

Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 532 - Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm

Bên Nợ:

Các khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm phát sinh trong kỳ.

Bên Có:

Kết chuyển khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm phát sinh trong kỳ sang Tài khoản 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” để xác định doanh thu thuần trong kỳ báo cáo.

Tài khoản 532 không có số dư cuối kỳ.

Phương pháp hạch toán kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu:

1. Trong kỳ, khi phát sinh khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm, ghi:

Nợ TK 532 - Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm

Nợ TK 3331- Thuế GTGT phải nộp (33311) (Số thuế GTGT của khoản                                                       giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm) (nếu có)

Có các TK 111, 112, 131,...

2. Cuối kỳ kế toán, kết chuyển toàn bộ khoản giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm phát sinh trong kỳ vào tài khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, ghi:

Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5111)

Có TK 532 - Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm.

Điều 7. Kế toán Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

Bổ sung Tài khoản 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm.

Tài khoản này dùng để phản ánh chi phí trực tiếp hoạt động kinh doanh môi giới bảo hiểm, dịch vụ tư vấn và các dịch vụ khác (nếu có).

Nguyên tắc hạch toán tài khoản này:

- Chỉ hạch toán vào TK này các chi phí có liên quan trực tiếp tới hoạt động kinh doanh môi giới bảo hiểm như chi phí cho cá nhân, tổ chức tham gia hoạt động đồng môi giới bảo hiểm; các khoản chi mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp; chi phí tư vấn cho bên mua bảo hiểm trong việc đánh giá rủi ro, lựa chọn loại hình bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm và thực hiện các công việc khác có liên quan đến thực hiện hợp đồng môi giới bảo hiểm.

- Chi phí trực tiếp hoạt động kinh doanh môi giới bảo hiểm là số tiền phải chi, phải trích phát sinh trong kỳ sau khi đã trừ các khoản giảm chi phát sinh trong kỳ.

           

Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm.

Bên Nợ:

Chi phí trực tiếp phát sinh trong kỳ của hoạt động kinh doanh môi giới bảo hiểm, hoạt động tư vấn.

Bên Có:

- Các khoản thu được ghi giảm chi phí hoạt động môi giới bảo hiểm (nếu         có).

- Kết chuyển chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm sang TK 911 để xác định kết quả kinh doanh;

Tài khoản 624 không có số dư cuối kỳ.

Tài khoản 624 “Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm”, có 4 tài khoản cấp 2:

- Tài khoản  6241 – Chi phí môi giới bảo hiểm: Phản ánh các khoản chi phí cho cá nhân, tổ chức đồng tham gia môi giới bảo hiểm,…

- Tài khoản 6242 – Chi mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp: Phản ánh các khoản chi phí doanh nghiệp phải chi ra để mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho hoạt động của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

- Tài khoản 6243 – Chi phí hoạt động dịch vụ tư vấn: Phản ánh các khoản chi phí tư vấn cho bên mua bảo hiểm trong việc đánh giá rủi ro, lựa chọn loại hình bảo hiểm, điều kiện, điều khoản, biểu phí bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm,…

- Tài khoản 6248 - Chi phí khác: Phản ánh các khoản chi phí khác ngoài các khoản chi phí đã phản ánh ở các tài khoản 6241, 6242 và 6243.

Phương pháp hạch toán kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu:

1. Khi phát sinh các khoản chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động môi giới bảo hiểm, hoạt động tư vấn, ghi:

Nợ TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (nếu được khấu trừ)

            Có các TK 111, 112, 331,…

2. Khi phát sinh chi phí phải trả doanh nghiệp tham gia hoạt động đồng môi giới bảo hiểm ở nước ngoài, ghi:

Nợ TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

            Có TK 3338 - Phải trả, phải nộp khác (chi tiết thuế nhà thầu)

            Có các TK 111, 112, 331 (Chi phí phải trả doanh nghiệp tham                                                                               gia hoạt động đồng môi giới bảo hiểm).

3. Định kỳ mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, ghi:

Nợ TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

Nợ TK 133- Thuế GTGT được khấu trừ (nếu được khấu trừ)

            Có các TK 111, 112,…

4. Khi trích trước tiền mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, ghi:

Nợ TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

                        Có TK 335 - Chi phí phải trả

- Khi chi tiền mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, ghi:

Nợ TK 335 - Chi phí phải trả

Nợ TK 133- Thuế GTGT được khấu trừ (nếu được khấu trừ)

            Có các TK 111, 112

5. Trường hợp trả trước tiền mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho nhiều kỳ kế toán, ghi:

Nợ các TK 142, 242

Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (nếu được khấu trừ)

            Có các TK 111, 112

Định kỳ, phân bổ vào chi phí, ghi:

Nợ TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

            Có TK 142 - Chi phí trả trước ngắn hạn

            Có TK 242 - Chi phí trả trước dài hạn

6. Trường hợp có các khoản thu ghi giảm chi phí trực tiếp, ghi:

Nợ các TK 111, 112,…

            Có TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

7. Cuối kỳ kế toán, kết chuyển chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm vào bên Nợ TK 911 để xác định kết quả kinh doanh, ghi:

Nợ TK 911 - Xác định kết quả kinh doanh

            Có TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm

Điều 8- phương pháp kế toán một số hoạt động kinh tế chủ yếu

1.  Kế toán hoạt động môi giới đối với hợp đồng bảo hiểm gốc giữa doanh nghiệp bảo hiểm và khách hàng tham gia bảo hiểm

1.1. Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm không thu hộ phí bảo hiểm từ khách hàng tham gia bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm

Khi phát sinh doanh thu từ hợp đồng môi giới giữa doanh nghiệp bảo hiểm và khách hàng tham gia bảo hiểm, kế toán ghi nhận doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm:

Nợ các TK 111, 112 (Tổng số tiền thanh toán) (Trường hợp nhận được tiền                                                          hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp bảo hiểm)

Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Trường hợp chưa nhận được tiền hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp bảo hiểm)

Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá chưa có                                                          thuế GTGT) (5111)

            Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311) (nếu có).

1.2. Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thu hộ phí bảo hiểm từ khách hàng tham gia bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm

- Phản ánh doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm phải thu của doanh nghiệp bảo hiểm, ghi:

Nợ các TK 111, 112 (Tổng số tiền thanh toán) (Trường hợp nhận được tiền hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp bảo hiểm)

Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Trường hợp chưa nhận được tiền hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp bảo hiểm) (Chi tiết doanh nghiệp bảo hiểm)

            Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá chưa có                                                          thuế GTGT) (5111)

            Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311).

- Phản ánh số tiền phí bảo hiểm doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải thu hộ từ khách hàng tham gia bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm, ghi:

Nợ TK 138 - Phải thu khác (1388) (Chi tiết số phí bảo hiểm thu hộ từ khách                                                           hàng cho DNBH)

            Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (33881) (Chi tiết phải trả doanh                                                           nghiệp bảo hiểm về phí bảo hiểm thu hộ).

- Khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thu được tiền phí bảo hiểm từ khách hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm, ghi:

Nợ các TK 111, 112

            Có TK 138 - Phải thu khác (1388) (chi tiết số phí bảo hiểm thu hộ từ                                                          khách hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm).

- Cuối tháng hoặc cuối kỳ kế toán khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm xác định được doanh thu hoa hồng môi giới được thanh toán trừ vào số phải trả về phí bảo hiểm đã thu hộ cho doanh nghiệp bảo hiểm (gồm cả thuế GTGT), kế toán ghi:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (Chi tiết phải trả doanh nghiệp bảo                                                     hiểm về phí bảo hiểm thu hộ) (33881)

            Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết doanh nghiệp bảo                                                   hiểm).

- Khi trả tiền phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm, ghi:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (Chi tiết phải trả doanh nghiệp bảo                                                     hiểm về phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng)                                                              (33881)

            Có các TK 111, 112...

- Trường hợp khách hàng hoặc doanh nghiệp bảo hiểm huỷ hợp đồng bảo hiểm đã giao kết với doanh nghiệp bảo hiểm nên doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải trả lại số tiền hoa hồng môi giới cho doanh nghiệp bảo hiểm, căn cứ vào thông báo của doanh nghiệp bảo hiểm và các chứng từ có liên quan, kế toán ghi giảm doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm:

Nợ TK 531 - Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm

Nợ TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311) (nếu có)

            Có các TK 111, 112, 131.

Đồng thời ghi giảm số phí bảo hiểm phải thu hộ từ khách hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (Chi tiết phải trả doanh nghiệp bảo                                                     hiểm về phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng)                                                             (33881)

            Có TK 138 - Phải thu khác (Chi tiết số phí bảo hiểm thu hộ từ khách                                                          hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm).

- Khi doanh nghiệp bảo hiểm quyết định xử lý xóa nợ phải thu về phí bảo hiểm của khách hàng tham gia bảo hiểm theo quy định, căn cứ vào thông báo xử lý xoá nợ của doanh nghiệp bảo hiểm và các chứng từ có liên quan, kế toán ghi giảm số phí bảo hiểm phải thu hộ từ khách hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (Chi tiết phải trả doanh nghiệp bảo                                                     hiểm về phí bảo hiểm thu hộ từ khách hàng)                                                              (33881)

            Có TK 138 - Phải thu khác (Chi tiết số phí bảo hiểm thu hộ từ khách                                                          hàng cho doanh nghiệp bảo hiểm).

2.  Kế toán hoạt động môi giới đối với hợp đồng tái bảo hiểm giữa doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước hoặc nước ngoài

2.1. Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm không thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm (trong nước hoặc nước ngoài)

Khi phát sinh doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm giữa doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm (trong nước hoặc nước ngoài), kế toán ghi nhận doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm:

Nợ các TK 111, 112 (Tổng số tiền hoa hồng môi giới bảo hiểm) (Trường hợp nhận được tiền hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm) (Chi tiết doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)

Nợ 131 - Phải thu của khách hàng (Tổng số tiền hoa hồng môi giới bảo hiểm) (Trường hợp chưa nhận được tiền hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm) (Chi tiết doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)

Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5111).

2.2. Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước hoặc nước ngoài

- Phản ánh doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm mà doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải thu của doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, ghi:

Nợ các TK 111, 112 (Trường hợp nhận được tiền hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)   

Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Trường hợp chưa nhận được tiền hoa hồng môi giới từ doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm) (Chi tiết doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)

            Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5111).

- Kế toán phản ánh số phí bảo hiểm doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, ghi:

+ Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước, kế toán phản ánh ánh số tiền phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước, ghi:

Nợ TK 138 - Phải thu khác (1388) (Chi tiết phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước)

            Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (33882) (Chi tiết phải trả về phí                                                           bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo                                                    hiểm trong nước).

            + Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thu hộ phí bảo hiểm từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm nước ngoài, kế toán phản ánh số tiền phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm nước ngoài và thuế nhà thầu phải nộp, ghi:

Nợ TK 138 - Phải thu khác (1388) (Chi tiết phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm nước ngoài) (Bao gồm phí bảo hiểm thu hộ và thuế nhà thầu)

Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (33883) (Chi tiết phải trả về phí bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm nước ngoài)

Có TK 3338 - Các loại thuế khác (Chi tiết thuế nhà thầu phải nộp).

Khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nộp hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm nước ngoài tiền thuế nhà thầu vào ngân sách Nhà nước, ghi:

Nợ TK 3338 - Các loại thuế khác (Chi tiết thuế nhà thầu phải nộp)

            Có các TK 111, 112.

- Khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thu được tiền phí bảo hiểm từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, ghi:

Nợ các TK 111, 112

Có TK 138 - Phải thu khác (1388) (Chi tiết phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm).

- Cuối tháng hoặc cuối kỳ kế toán, khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm xác định được doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm được thanh toán trừ vào số phải trả về phí bảo hiểm đã thu hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, ghi:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (33882, 33883) (Chi tiết phải trả về phí bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)

Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết doanh nghiệp nhận   tái bảo hiểm).

- Khi trả tiền phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, kế toán ghi:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (33882, 33883) (Chi tiết phải trả về phí bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)

            Có các TK 111, 112.

- Trường hợp khách hàng hoặc doanh nghiệp bảo hiểm huỷ hợp đồng bảo hiểm đã giao kết nên DNBH phải huỷ hợp đồng nhượng phí bảo hiểm và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải trả lại số tiền hoa hồng môi giới cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, căn cứ vào thông báo của doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và các chứng từ có liên quan, kế toán ghi giảm doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm:

Nợ TK 531 - Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm

            Có các TK 111, 112, 131.

Đồng thời ghi giảm số phí bảo hiểm phải thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (33882, 33883) (Chi tiết phải trả về phí bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)

Có TK 138 - Phải thu khác (1388) (Chi tiết phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm).

- Khi doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm quyết định xử lý xoá nợ phải thu về phí nhận tái bảo hiểm của doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm theo quy định, căn cứ vào thông báo xử lý xoá nợ của doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và các chứng từ có liên quan, kế toán ghi giảm số phí bảo hiểm phải thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm:

Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (33882, 33883) (Chi tiết phải trả về phí bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm)

Có TK 138 - Phải thu khác (1388) (Chi tiết phí bảo hiểm thu hộ từ doanh nghiệp bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm).

3.  Kế toán hoạt động đồng môi giới bảo hiểm phát sinh trong tập đoàn môi giới bảo hiểm

3.1. Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước đứng ra ký kết hợp đồng môi giới, thu tiền phí môi giới và trả một phần tiền phí môi giới cho doanh nghiệp môi giới nước ngoài:

a) Các quy định chung:

- Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước trực tiếp ký hợp đồng môi giới bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm. Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài (trong cùng tập đoàn) sẽ ký thoả thuận hợp tác riêng quy định về các điều khoản cụ thể của từng bên. Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước phải thực hiện thanh quyết quán hợp đồng môi giới bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm. Trường hợp này, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm ghi nhận toàn bộ doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm phát sinh từ hợp đồng môi giới bảo hiểm. Số tiền doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước chi trả cho doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài trong cùng tập đoàn theo thoả thuận trong hợp đồng hợp tác đồng môi giới bảo hiểm được ghi vào chi phí;

- Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước có trách nhiệm khấu trừ số thuế nhà thầu phải thu của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài để nộp vào ngân sách nhà nước Việt Nam theo quy định của pháp luật về thuế nhà thầu.

b) Kế toán các nghiệp vụ cụ thể:

- Khi phát sinh doanh thu hợp đồng môi giới giữa doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước với doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, kế toán phản ánh tổng doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm theo hợp đồng môi giới phải thu của doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm, ghi:

Nợ các TK 111, 112 (Chi tiết doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm) (Trường hợp nhận được tiền hoa hồng môi giới bảo hiểm)

Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (Chi tiết doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm) (Trường hợp chưa nhận được tiền hoa hồng môi giới bảo hiểm)

            Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5111)

Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311) (nếu phải nộp thuế                                          GTGT).

- Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm xác định số tiền phải trả cho doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài, kế toán ghi:

Nợ TK 624 - Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm (6241)

                        Có TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết doanh ngiệp bảo hiểm                                                           môi giới bảo hiểm nước ngoài)

                        Có TK 3338 - Các loại thuế khác (Chi tiết thuế nhà thầu).

- Khi doanh nghiệp môi giới trong nước trả tiền cho doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài (đã khấu trừ số thuế nhà thầu nộp hộ cho doanh nghiệp môi giới nước ngoài), kế toán ghi:

Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán (Chi tiết doanh nghiệp môi giới bảo                                                    hiểm nước ngoài)

                        Có TK 112 - Tiền gửi ngân hàng.

3.2. Trường hợp doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài đứng ra ký kết hợp đồng môi giới, thu tiền phí môi giới và trả một phần tiền hoa hồng môi giới cho doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước

Khi doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước xác định được doanh thu môi giới bảo hiểm phải thu của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài trong hoạt động đồng môi giới trong tập đoàn bảo hiểm theo thoả thuận hợp tác, kế toán doanh nghiệp môi giới bảo hiểm trong nước ghi nhận doanh thu hoa hồng đồng môi giới bảo hiểm:

Nợ các TK 111,112, 131

            Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5111)

Có TK 333 - Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (nếu có) (Chi tiết số thuế phải nộp).

Điều 9. Hệ thống báo cáo tài chính năm và báo cáo tài chính giữa niên độ.

1. Báo cáo tài chính năm

Hệ thống báo cáo tài chính năm áp dụng cho Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm bao gồm 4 biểu báo cáo sau:

- Bảng Cân đối kế toán		Mẫu số B 01 - DNMG
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh		Mẫu số B 02 - DNMG
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ		Mẫu số B 03 - DNMG
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính		Mẫu số B 09 - DNMG

           

2. Báo cáo tài chính giữa niên độ

Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải lập 4 biểu báo cáo tài chính giữa niên độ dạng đầy đủ như sau:

- Bảng Cân đối kế toán giữa niên độ   (dạng đầy đủ)		Mẫu số B 01a - DNMG
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh    giữa niên độ (dạng đầy đủ)		Mẫu số B 02a - DNMG
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên   độ (dạng đầy đủ)		Mẫu số B 03a - DNMG
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính   chọn lọc		Mẫu số B 09a - DNMG

Điều 10. Mẫu báo cáo tài chính áp dụng cho Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm

1. Mẫu báo cáo tài chính năm (Xem Phụ lục số 02)

2. Mẫu báo cáo tài chính giữa niên độ (dạng đầy đủ):

Bốn mẫu báo cáo tài chính giữa niên độ (dạng đầy đủ) áp dụng cho Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm giống như mẫu báo cáo tài chính giữa niên độ (dạng đầy đủ) ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 và các Thông tư hướng dẫn sửa đổi bổ sung chế độ kế toán doanh nghiệp. Các chỉ tiêu trong từng báo cáo tài chính giữa niên độ dạng đầy đủ giống như báo cáo tài chính năm ban hành tại Thông tư này.

Điều 11. Nội dung và phương pháp lập Báo cáo tài chính

1.Nội dung và phương pháp lập Bảng Cân đối kế toán (Mẫu số B 01 - DNMG) (Xem phụ lục 02).

- Số liệu ghi vào cột 5 “Số đầu năm” của báo cáo này năm nay được căn cứ vào số liệu ghi ở cột 4 “Số cuối năm” của từng chỉ tiêu của báo cáo này năm trước;

- Số liệu ghi vào cột 4 “Số cuối năm” của báo cáo này tại ngày kết thúc kỳ kế toán năm, được hướng dẫn như sau:

Trong Thông tư này chỉ hướng dẫn nội dung và phương pháp lập các chỉ tiêu liên quan đến đặc thù của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm. Các chỉ tiêu (khoản mục) không có sửa đổi, bổ sung được lập theo chế độ kế toán doanh nghiệp hiện hành (Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ Tài chính và các Thông tư hướng dẫn sửa đổi bổ sung Chế độ kế toán doanh nghiệp).

Phải thu khách hàng (Mã số 131)

Chỉ tiêu này phản ánh số tiền còn phải thu của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và khách hàng khác có thời hạn thanh toán dưới 1 năm tại thời điểm báo cáo. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Phải thu khách hàng” căn cứ vào tổng số dư Nợ chi tiết của Tài khoản 131 “Phải thu của khách hàng” mở theo từng khách hàng trên sổ kế toán chi tiết Tài khoản 131, chi tiết các khoản phải thu khách hàng ngắn hạn.

Các khoản phải thu khác (Mã số 135)

Chỉ tiêu này phản ánh các khoản phải thu về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp bảo hiểm gốc, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và các khoản phải thu khác từ các đối tựợng liên quan tại thời điểm báo cáo. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu“ Các khoản phải thu khác“ là tổng số dư Nợ của các Tài khoản: TK1388, TK334, TK338 trên sổ kế toán chi tiết các TK 1388, 334, 338, chi tiết các khoản phải thu ngắn hạn.

Phải thu dài hạn của khách hàng (Mã số 211)

Chỉ tiêu này phản ánh số tiền còn phải thu của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và khách hàng khác được xếp vào loại tài sản dài hạn tại thời điểm báo cáo. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Phải thu dài hạn của khách hàng” căn cứ vào chi tiết số dư Nợ của Tài khoản 131 “Phải thu của khách hàng”, mở chi tiết theo từng khách hàng đối với các khoản phải thu của khách hàng được xếp vào loại tài sản dài hạn.

Phải thu dài hạn khác (Mã số 218)

Phản ánh các khoản phải thu về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp bảo hiểm gốc, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và các khoản phải thu khác từ các đối tượng có liên quan được xếp vào loại tài sản dài hạn, các khoản ký quỹ, ký cược dài hạn, các khoản ứng trước cho người bán dài hạn (nếu có). Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Phải thu dài hạn khác” là số dư Nợ chi tiết của các Tài khoản 138, 244, 331, 338 (chi tiết các khoản phải thu dài hạn khác) trên sổ kế toán chi tiết các TK 1388, 244, 331, 338.

Phải trả cho người bán (Mã số 312)

Phản ánh số tiền phải trả cho cá nhân, tổ chức đồng tham gia môi giới bảo hiểm, phải trả về mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp và người bán khác có thời hạn thanh toán dưới một năm hoặc dưới một chu kỳ kinh doanh tại thời điểm báo cáo. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Phải trả cho người bán” là số dư có Có chi tiết của Tài khoản 331”Phải trả cho người bán” được phân loại là ngắn hạn mở theo từng người bán trên sổ kế toán chi tiết TK 331.

Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (Mã số 314)

Phản ánh tổng số các khoản doanh nghiệp phải nộp cho Nhà nước tại thời điểm báo cáo, bao gồm các khoản thuế (trong đó có cả thuế nhà thầu), phí, lệ phí và các khoản khác. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước” là số dư Có chi tiết của Tài khoản 333 “Thuế và các khoản phải nộp nhà nước” trên Sổ kế toán chi tiết TK 333.

Các khoản phải trả, phải nộp ngắn hạn khác (Mã số 319)

Phản ánh các khoản phải trả, phải nộp ngắn hạn về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp bảo hiểm gốc, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và các khoản phải trả khác ngoài các khoản nợ phải trả đã được phản ánh trong các chỉ tiêu ở trên, như: giá trị tài sản phát hiện thừa chưa rõ nguyên nhân, phải nộp cho cơ quan BHXH,… Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Các khoản phải trả, phải nộp ngắn hạn khác” là tổng số dư Có của các Tài khoản 338 “Phải trả, phải nộp khác”, Tài khoản 138 “Phải thu khác”, trên Sổ kế toán chi tiết của các TK: 338, 138 (Không bao gồm các khoản phải trả, phải nộp khác được xếp vào loại nợ phải trả dài hạn).

Phải trả dài hạn khác (Mã số 333)

Chỉ tiêu này phản ánh các khoản nợ phải trả dài hạn về phí bảo hiểm thu hộ doanh nghiệp bảo hiểm gốc, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và các khoản phải trả khác như: số tiền doanh nghiệp nhận ký quỹ, ký cược dài hạn của đơn vị khác tại thời điểm báo cáo. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Phải trả dài hạn khác” là tổng số dư Có chi tiết của Tài khoản 338 “Phải trả, phải nộp khác” và Tài khoản 344 “Nhận ký quỹ, ký cược dài hạn” trên Sổ kế toán TK 344 và sổ kế toán chi tiết TK 338 (chi tiết phải trả dài hạn).

Quỹ dự trữ bắt buộc (Mã số 423)

Chỉ tiêu này phản ánh Quỹ dự trữ bắt buộc chưa sử dụng tại thời điểm báo cáo. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu “Quỹ dự trữ bắt buộc” là số dư Có của tài khoản 416 - “Quỹ dự trữ bắt buộc” trên Sổ kế toán tài khoản 416.

                                                                             

2.  Nội dung và phương pháp lập Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B 02-DNMG)

- Số liệu ghi vào cột 5 “Năm trước” của báo cáo này năm nay được căn cứ vào số liệu ghi ở cột 4 “Năm nay” của từng chỉ tiêu tương ứng của báo cáo này năm trước.

Trong Thông tư này chỉ hướng dẫn nội dung và phương pháp lập các chỉ tiêu (khoản mục) có sửa đổi, bổ sung để ghi số liệu vào cột 4 “Năm nay” của báo cáo này năm nay. Các chỉ tiêu (khoản mục) không có sửa đổi, bổ sung được lập theo chế độ kế toán doanh nghiệp hiện hành (Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ Tài chính và các Thông tư hướng dẫn sửa đổi bổ sung Chế độ kế toán doanh nghiệp).

- Nội dung và phương pháp lập các chỉ tiêu ghi vào cột 4 “Năm nay”, như sau:

Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Mã số 01)

Chỉ tiêu này phản ánh tổng doanh thu từ hoa hồng môi giới bảo hiểm, dịch vụ tư vấn, kinh doanh bất động sản đầu tư và doanh thu khác trong năm báo cáo của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này là luỹ kế số phát sinh bên Có của Tài khoản 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” trong năm báo cáo trên sổ kế toán TK 511.

Các khoản giảm trừ doanh thu (Mã số 02)

Chỉ tiêu này phản ánh tổng hợp các khoản được ghi giảm trừ vào tổng doanh thu trong n¨m, bao gồm: Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm và giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm.

Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này là luỹ kế số phát sinh bên Nợ TK 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” đối ứng với bên Có các TK 531 “Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm” và TK 532 “Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm” trong kỳ báo cáo trên sổ kế toán TK 511, TK 531, TK 532.

Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ (Mã số 10)

Chỉ tiêu này phản ánh doanh thu về bán hàng và cung cấp dịch vụ sau khi đã trừ các khoản giảm trừ doanh thu trong năm báo cáo.

Mã số 10 = Mã số 01 – Mã số 02

Giá vốn hàng bán (Mã số 11)

Chỉ tiêu này phản ánh tổng chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm, chi phí của hoạt động dịch vụ tư vấn, và giá vốn của hoạt động kinh doanh, bất động sản đầu tư và các chi phí khác được tính vào giá vốn hoặc giảm giá vốn hàng bán trong kỳ báo cáo .

Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này là luỹ kế số phát sinh bên Có TK 624 “Chi phí trực tiếp kinh doanh môi giới bảo hiểm” và TK 632 “Giá vốn hàng bán” trong kỳ báo cáo đối ứng với bên Nợ của Tài khoản 911 “Xác định kết quả kinh doanh” trên sổ kế toán TK 624, TK 632, TK 911.

Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ (Mã số 20)

Chỉ tiêu này phản ánh số chênh lệch giữa doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ với giá vốn hàng bán phát sinh trong kỳ báo cáo.

Mã số 20 = Mã số 10 – Mã số 11

3.  Nội dung và phương pháp lập Bản thuyết minh báo cáo tài chính (Mẫu số B 09-DNMG)

Thông tư này bổ sung một số nội dung của Bản thuyết minh báo cáo tài chính cho phù hợp với doanh nghiệp môi giới bảo hiểm. Các chỉ tiêu (khoản mục) không có sửa đổi, bổ sung được lập theo chế độ kế toán doanh nghiệp hiện hành (Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ Tài chính và các Thông tư hướng dẫn sửa đổi bổ sung Chế độ kế toán doanh nghiệp).

Tại Mục V - Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong Bảng cân đối kế toán có sửa đổi, bổ sung một số nội dung như sau:

- Tại điểm 03, 07, bổ sung chỉ tiêu thuyết minh về khoản phí bảo hiểm thu hộ ngắn hạn, dài hạn về phí bảo hiểm thu hộ cho doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước, nước ngoài.

- Tại điểm 16, bổ sung chỉ tiêu thuyết minh thuế nhà thầu.

- Tại điểm 18, bổ sung chỉ tiêu thuyết minh phải trả về phí bảo hiểm thu hộ ngắn hạn cho doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước, nước ngoài.

- Tại điểm 19, bổ sung điểm 19b “Các khoản phải trả, phải nộp dài hạn khác” để phản ánh các khoản phải trả về nhận ký quỹ, ký cước dài hạn khoản phải trả về phí bảo hiểm thu hộ dài hạn cho doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trong nước, nước ngoài.

Tại Mục VI - Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh được sửa đổi, bổ sung một số nội dung của điểm 1, 2, 3, 4 như bổ sung chỉ tiêu: Doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm; Giảm hoa hồng môi giới bảo hiểm; Hoàn hoa hồng môi giới bảo hiểm.

4. Nội dung và phương pháp lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ; nội dung và phương pháp lập các báo cáo tài chính giữa niên độ được thực hiện theo Chế độ kế toán doanh nghiệp hiện hành (Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ Tài chính và các Thông tư hướng dẫn sửa đổi bổ sung Chế độ kế toán doanh nghiệp).

Điều 12. Hiệu lực thi hành và tổ chức thực hiện

1. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2012.

2. Vụ trưởng Vụ Chế độ kế toán và kiểm toán, Cục trưởng Cục Quản lý giám sát bảo hiểm, Giám đốc doanh nghiệp môi giới bảo hiểm và Thủ trưởng các đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thực hiện Thông tư này.

3. Trong quá trình thực hiện Thông tư, nếu có khó khăn vướng mắc, đề nghị đơn vị phản ánh về Bộ Tài chính để nghiên cứu, giải quyết./.

Nơi nhận: - Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ (để báo cáo); - UBND, Sở Tài chính, Cục thuế các tỉnh,  TP trực thuộc TW; - Văn phòng Chính phủ; - Văn phòng Quốc hội; - Văn phòng Chủ tịch nước; - Văn phòng TW Đảng; - Các Bộ, cơ quan ngang Bộ cơ quan thuộc Chính phủ; - Kiểm toán Nhà nước; - Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam; - Toà án nhân dân tối cao; - Viện kiểm sát nhân dân tối cao; - Ban chỉ đạo TW về phòng chống tham nhũng; - Cục kiểm tra văn bản (Bộ Tư pháp); - Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam; - Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam; - Công báo; - Website Chính phủ; - Website Bộ Tài chính; - Các đơn vị thuộc Bộ Tài chính; - Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính); - Lưu VT (2 bản), Vụ CĐKT.

KT. BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Trần Xuân Hà

Lĩnh vực liên quan